28 Αυγ 2015

Ομιλία στην πάνσεπτη Κοίμηση της Πανυπεράγνου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας

κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Γυμνασιάρχου

http://theologoi-kritis.sch.gr/images/stories/pictures/koimisi.jpgΠράγματι πόθος και χρέος σήμερα μας θυμίζει ότι οφείλουμε στην αγάπη σας να δώσουμε λόγο κατά τους ιερούς μας θεσμούς και την Ιερά μας Παράδοση σε σας λοιπόν που με την φιλόθεη ακοή αναμένετε σωτήριο λόγο που θα δώσει τροφή στην ψυχή σας απαραίτητο για τη σωτηρία σας αλλά και πάλι περισσότερο από κάθε άλλο χρωστώ αλλά και αγαπώ να διηγούμαι εδώ στην αγάπη σας τα μεγαλεία αυτής της Αειπάρθενης κόρης και Θεομήτορος!
Ο πόθος ανυψώνει και παρακαλεί και προτρέπει αλλά και το χρέος πιέζει. Τι λόγια όμως μπορώ να βρω να σας πω για όσα ούτε καν μπορώ να προσεγγίσω σα να βλέπω τον ήλιο κατάματα; Η φιλανθρωπία της υμνουμένης όμως αναπληρώνει κι αυτή μας την αδυναμία ώστε και οφειλόμενο λόγο να δώσουμε στη Θεομήτορα αλλά και πόθο με ύμνους να αφιερώσουμε κατά δύναμη γιατί εάν τίμιος ο θάνατος των οσίων Αυτού και μνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων πόσο μάλλον της των αγίων αγίας και του αγιασμού των αγίων πώς μπορούμε να υμνήσουμε τη μνήμη της αειπάρθενης Θεομήτορος όπως σήμερα ακριβώς έχουμε την υπέρλαμπρη επέτειο της αγίας της κοιμήσεως ή μεταβίωσης; Βραχύ τι παρ’ αγγέλους ηλαττωμένη και όμως και τους αγγέλους και αρχαγγέλους και τις άλλες υπερκόσμιες δυνάμεις όλες τις υπεραναβέβηκε ασυγκρίτως με την εγγύτητά της στο Θεό των απάντων και με όσα από αιώνος έχουν γραφεί και τελεστεί γι’ αυτήν θαυμαστά και εξαίσια;
Προφήτες προφήτεψαν και θαύματα προδείκνυαν αυτό το μέλλον θαύμα της οικουμένης την αειπάρθενο Θεομήτορα. Παράδοξο καινό μυστήριο που προετοιμάστηκε με μεταβολές γενών και πραγμάτων και θεσμοί του Αγίου Πνεύματος που ποικίλα προδιατύπωναν την εσόμενη αλήθεια! Και τελευταία Ιωακείμ και Άννα τα άκρα της αρετής να γεννήσουν σε βαθιά γεράματα άτεκνοι και άγονοι εκ νέου ποιαν; Αυτήν που έτεκε ασπόρως τον αχρόνως γεγεννημένο προ αιώνων από το Θεό Πατέρα! Προσευχή αξιοθαύμαστη και εξαίσια μετοίκηση από βρέφους ακόμα της Θεομήτορος από το σπίτι του πατέρα της στον οίκο του Θεού αλλά και παράδοξη παραμονή εκεί ακριβώς στα άγια των αγίων και άρρητη τροφή να την τρέφει με επιστασία αγγέλων αυτήν την τροφή που δε γεύτηκε ο Αδάμ για να μην εκπέσει όπως δεν εξέπεσε αυτή η πάναγνη που σήμερα μετέβη από τη γη στον ουρανό! Κι έπειτα πάλι μυστικότατη οικονομία μνηστείας και παράδοξος ασπασμός και υπέρ λόγον αρχαγγέλου άνωθεν κατερχομένου πετώντας και μηνύματα και προσφωνήσεις Θεού και θεραπευτικά και ευλογία ξεχωριστή που αναιρεί και την προπατορική μας κατάρα! Στην κόρη αυτή και στο κάλλος της το μυστικό της αειπάρθενης ο βασιλεύς του παντός επιθυμώντας έκλινε τους ουρανούς και κατέβηκε και τη επεσκίασε ή καλύτερα την ενώκησε η του Υψίστου δύναμη στην πανυπέραγνη και παρθενική της γαστέρα και άρα ένωση μάλλον παρά επισκίαση!
Αλλά και μόρφωση από τη δύναμή Του όσο γινόταν ο Λόγος του Θεού σεσαρκωμένος και εσκήνωσεν απορρήτως εν αυτή και εκ αυτής προήλθε σαρκοφόρος ο Λόγος του Θεού και επί γης ώφθη και τοις επί γης συνανεστράφη θεουργώντας τη φύση μας και χαρίζοντάς μας αυτά που επιθυμούσι άγγελοι παρακύψαι που αυτό ακριβώς είναι και το υπερφυές εγκώμιο και η υπερένδοξη δόξα της αειπαρθένου Μαρίας όπου κάθε λόγος και νους ηττάται κι ας είναι και αγγελικός. Κ όσα ακολούθησαν την απόρρητη αυτή γέννηση πώς να τα εκφράσουμε; Μπορούμε; Συνέπραττε και συνέπασχε με την μέσω αυτής υψοποιό κένωση του Λόγου του Θεού και επομένως και συνδοξάζονταν και συνυψώνονταν δικαίως αυξάνοντας τα μεγαλεία με υπερφυείς προσθήκες. Και μετά την άνοδο στους ουρανούς πάλι του σαρκωθέντος εξ αυτής τα μεγαλεία που τέλεσε πάνω της ο υπεράνω νου και λόγου τα συναγωνίζονταν με καρτερικότατη και ασκητικότατη πολυειδή βιωτή και φροντίδες υπέρ του κόσμου όλου προσευχές και συστάσεις και προτροπές στους θεοφόρους κήρυκες που γύριζαν τα πέρατα της οικουμένης  αυτή ήταν η παράκλησή τους και το στήριγμά τους κι η παρηγοριά τους όπως όλοι την έβλεπαν και άκουγαν και συνεργάζονταν μαζί της παντοιοτρόπως στο θείο κήρυγμα του ευαγγελίου!
Ιδού γιατί κι ο θάνατός της ζωοποιός και ζωηφόρος που μεταβιβάζει σε ουράνια και αθάνατη ζωή κι η μνήμη της επομένως εορτή χαρμόσυνη και πανήγυρη παγκόσμια που ανανεώνει τη μνήμη των θαυμασίων της Θεομήτορος και προσθέτει την κοινή καινή συνάθροιση των ιερών Αποστόλων από κάθε έθνος όπου είχαν ταχθεί στην πανίερη κηδεία της και τους ύμνους τους θεοφάντορες των θεολήπτων και αγγελικές επιστασίες και χοροστασίες και λειτουργίες που την προπέμπουν και ακολουθούν και συμπράττουν και αντιπράττουν και αμύνονται και επιτίθενται και συνεργούν και με όλη τη δύναμη συμφωνούν με όσους εγκωμιάζουν το ζωαρχικό και θεοδόχο σώμα της το σωστικό φάρμακο του ανθρωπίνου γένους και σεμνολόγημα του κόσμου όλου και της κτίσεως όπου κι ο ίδιος ο Κύριος αοράτως παρών ο Υιός αυτής της αειπαρθένου στην εξόδιο ακολουθία και τιμή. Σ’  Αυτού τα χέρια εναπέθεσε και το θεοφόρο πνεύμα και δι’  αυτού σε λίγο και το σώμα μεταθέτει σε χώρο αείζωο κι ουράνιο ευλόγως και συμφώνως προς Αυτήν την Θεοτόκο απαρχής μέχρι νυν καταλλήλως!
Εμοί λίαν ετιμήθησαν οι φίλοι Σου Κύριε και πολλοί πλούτον εκτήσαντο και πολλαί θυγατέρες εποίησαν δύναμιν αλλά αύτη υπέρκειται και υπερήρε πάντας και πάσας! Μόνο αυτή ανάμεσα σε Θεό και ανθρώπους το Θεό κατέστησε Υιό Ανθρώπου και τους ανθρώπους υιούς του Θεούουρανώσασα τη γη και θεώσασα το γένος και μόνο αυτή από όλες τις γυναίκες αναδείχτηκε Μητέρα Θεού εκ φύσεως υπέρ πάσαν φύσιν και υπήρξε με τον άφραστο τόκο της βασίλισσα κάθε εγκοσμίου και υπερκοσμίου κτίσματος υψώνοντας μόνη της όλους τους ανθρώπους κάτω από τη σκέπη της κι αποδεικνύοντας τους επί γης αντί επιγείων ουρανίων και μετέχοντες ανώτερης αξίας και μεγαλύτερης δύναμης και γι’  αυτό ορίστηκε υψηλοτάτη και μακαριοτάτη βασίλισσα μακαρίου γένους.
Τώρα λοιπόν έχει και το ουρανό κατάλληλο κατοικητήριο ως ταιριαστό της βασίλειο όπου μετατέθηκε σήμερα από τη γη και στάθηκε στα δεξιά του παμβασιλέως εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη πεποικιλμένη δηλαδή με το διαυγές της σώμα στολισμένο με παντοειδείς αρετές γιατί μόνο αυτή τώρα κατέχει μαζί με το θεοδόξαστο σώμα και με τον Υιό το ουράνιο χώρο αυτό το αγαπητό ενδιαίτημα ουρανού και ουρανού των ουρανών αυτή η ψυχή που έλαβε ως ένοικο τη χάρη του Θεού ανέρχεται στον ουρανό από δω με το σώμα που έλαβε μέσα του τον ίδιο τον προαιώνιο και μονογενή Υιό του Θεού την αένναη πηγή της χάριτος αυτή που γέννησε και σε ηλικία μόλις 3 ετών ήδη κατοικούσε στα άγια των αγίων υπέροχη πράγματι κι υπερκόσμια και με έργα και στο σώμα!
Αυτό λοιπόν τώρα συνδοξάζεται με το γέννημά της με θεοπρεπή δόξα και συνανίσταται η κιβωτός του αγιάσματός Του μαζί με τον προηγουμένως αναστάντα τριήμερο Χριστό με αποδείξεις και εντάφια που απέμειναν και βρέθηκαν από τους μαθητές όταν προσήλθαν να τη ζητήσουν όπως συνέβη πριν και με τον Υιό και δεσπότη. Δε χρειάστηκε όμως να μείνει λίγο πάνω στη γη αλλά αναλήφθηκε αμέσως από τον τάφο στον υπερουράνιο χώρο από όπου πάλι αστράπτει χάριτες μέχρι τη γη λαμπρότατες και θεϊκότατες φωτίζοντας από κει όλο τον περίγειο χώρο προσκυνούμενη και θαυμαζόμενη και υμνούμενη από όλους τους πιστούς. Αυτή διάλεξε ο Θεός να συγκεντρώσει όλες τις αρετές ως εικόνα κάθε καλού για να δείξει σε αγγέλους και ανθρώπους τόσο ωραία! Κι από κει τώρα χαρίζει στους άξιους και ικανούς πλουσιότατη χάρη στους τιμώντας την ώστε και να ανυψωθούν σ’  αυτήν! Παρέστη όντως βασίλισσα εκ δεξιών Σου όπου και τα Σεραφείμ ειστήκεισαν κύκλω Αυτού! Όντως φοβερός ο τόπος ούτος και οίκος Θεού και πύλη ουρανού! Γι’  αυτό μνησθήσομαι του ονόματός Σου εν πάση γενεά και γενεά και για τούτο λαοί δοξολογόησονταί Σοι εις τον αιώνα και εις τον αιώνα του αιώνος! Όπως κι οι άυλες κι υπερφυείς ταξιαρχίες τη βάτο και λαβίδα την Παρθενομήτορα που συνέλαβε απυρπολήτως το θείο πυρ και υπηρέτησε ο αρχάγγελος κατά τη σύλληψη και συνήψε με αυτήν τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου μεθόριο κτιστής και άκτιστης φύσεως το ταμείο κι ο θησαυρός πλούτου θεότητος! Αυτή υπόθεση προφητών και αρχή Αποστόλων και μαρτύρων εδραίωμα και διδασκάλων κρηπίς και δόξα των επί γης και τερπνότης των κατ’  ουρανόν και πάσης κτίσεως εγκαλλώπισμα καταρχή και πηγή και ρίζα απορρήτων αγαθών και παντός αγίου κορυφή και τελειότητα!
Αυτή μας αγιάζει μόνο και μόνο με την ιερά της μνήμη σήμερα και καθαίρει το νου μόνο και μόνο με την κλίση του νου προς αυτήν και αναλαμβάνει στο θείο ύψος τρανώνοντας το βλέμμα της διανοίας και καταλάμποντας το πνεύμα με την επιδημία του Αγίου Πνεύματος ως ταμιούχος και χώρος χαρίτων για να γεμίσεις τα σύμπαντα με τη χάρη σου. Ας προσευχηθούμε θερμά σήμερα στην Παναγία μας: μετάδωσε και σε μας πλούσια στο λαό σου το έλεός σου και τα χαρίσματά σου Δέσποινα και δώσε λύση των δεινών και δικά μας και ξένα και εσωτερικά και εξωτερικά και μετάτρεψέ τα όλα στο καλύτερο με τη δύναμή σου εξημέρωσέ μας και απόκρουσε τα θηρία που μας ορμούν δώσε βοήθεια και θεραπεία στα πάθη μας πλούσια χαρίζοντας τη χάρη σου στην ψυχή και το σώμα μας διαρκή ώστε σωζόμενοι και δυναμούμενοι από τη χάρη σου να δοξάζουμε τον προαιώνιο Λόγο που σαρκώθηκε από σένα για μας μαζί με τον άναρχο Πατέρα Του και το ζωοποιό Πνεύμα νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

26 Αυγ 2015

Ιησούς ο Ναζωραίος (Μέρος 24ο)

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου
 

               Η ομολογία του Πέτρου
    Όταν ήρθε ο Ιησούς στα μέρη της Καισάρειας του Φιλίππου, ρώτησε τους μαθητές του: «Ποιος λένε οι άνθρωποι πως είναι ο Υιός του Ανθρώπου;» Αυτοί απάντησαν: «Άλλοι λένε πως είσαι ο Ιωάννης ο βαπτιστής, άλλοι ο προφήτης Ηλίας, άλλοι ο Ιερεμίας ή ένας από τους προφήτες». Τους λέει: «Εσείς ποιος λέτε ότι είμαι;» Ο Πέτρος απάντησε: «Εσύ είσαι ο Χριστός, ο Υιός του αληθινού Θεού». Τότε ο Ιησούς του αποκρίθηκε: «Μακάριος είσαι Πέτρε, γιέ του Ιωνά, γιατί αυτό δεν σου το αποκάλυψε άνθρωπος, αλλά ο ουράνιος Πατέρας μου. Κι εγώ λέω σ’ εσένα, πως εσύ είσαι ο Πέτρος και πάνω σ’ αυτή την πέτρα  θα οικοδομήσω την Εκκλησία μου και δεν θα την κατανικήσουν οι δυνάμεις του Άδη. Θα σου δώσω τα κλειδιά που ανοίγουν την πόρτα της βασιλείας των ουρανών».
                 Ο Ιησούς προλέγει τη σταύρωση και την ανάσταση του
    Ο Ιησούς άρχισε να τους διδάσκει,  ότι πρέπει ο Υιός του Ανθρώπου να πάθει πολλά, να αποδοκιμαστεί από τους πρεσβυτέρους, τους αρχιερείς και τους γραμματείς, να θανατωθεί και μετά από τρεις ημέρες να αναστηθεί. Ο Πέτρος τότε τον πήρε ιδιαιτέρως και άρχισε να  του λέει: «Ο Θεός να σε φυλάξει Κύριε! Να μη σου συμβεί αυτό!» Τότε ο Ιησούς γύρισε και του είπε: «Φύγε από μπροστά μου σατανά! Εσύ μου γίνεσαι εμπόδιο, γιατί δεν σκέφτεσαι αυτό που  θέλει ο Θεός, αλλά αυτό που  θέλουν οι άνθρωποι».
    Μας προξενεί εντύπωση η στάση του Ιησού απέναντι στον Πέτρο, τον κορυφαίο του μαθητή. Στην ομολογία του Πέτρου,  ότι  ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού, τον μακαρίζει και του λέει ότι δεν είναι αυτή η ομολογία ανθρώπινη ερμηνεία του προσώπου Του, αλλά αποκάλυψη του Θεού. Τον βεβαιώνει, ότι πάνω στην πέτρα της πίστεως και στην ομολογία της θεότητας Του, θα στερεωθεί η Εκκλησία, η οποία ως θείο καθίδρυμα,  δεν θα γνωρίσει θάνατο.
    Όταν όμως ο Χριστός μιλεί για το θάνατο του, ο Πέτρος από υπερβολική αγάπη και θάρρος επεμβαίνει και προσπαθεί να αποτρέψει το Χριστό από το πάθος και το θάνατο. Ο Χριστός τον επιτιμά σκληρά, με μια λέξη ακατανόητη για μας. Τον ονομάζει «σατανά», επειδή σκέφτεται ανθρώπινα και γίνεται εμπόδιο στο σχέδιο του Θεού. Και μόνο απ’ αυτό καταλαβαίνομε τις ανθρωπολογικές και συμπαντικές διαστάσεις που κρύβει το μυστήριο της σταυρώσεως του Χριστού. Με το ανθρώπινο λογικό μας είναι δύσκολο να καταλάβομε τις ενέργειες του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία και στην προσωπική μας ζωή.
                               Ο σταυρός του αληθινού μαθητή
    Τότε ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του  και  ας σηκώσει το σταυρό του. Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει. Όποιος όμως εξαιτίας μου χάσει τη ζωή του, θα τη βρει. Τι ωφελείται ο άνθρωπος αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, χάσει όμως τον εαυτό του και την ψυχή του;  ή τι αντάλλαγμα μπορεί να δώσει ο άνθρωπος για την ψυχή του; Γιατί ο Υιός του Ανθρώπου, θα έρθει με όλη τη λαμπρότητα του Πατέρα του, μαζί με τους αγγέλους του και τότε θα ανταμείψει τον καθένα, ανάλογα με τις πράξεις του».  
    Εδώ ο Ιησούς περιγράφει την εικόνα του αληθινού μαθητή, αλλά και κάθε ανθρώπου που πιστεύει και αγαπά το Θεό και θέλει να ζει σύμφωνα με το θέλημα του. Χωρίς ψευδαισθήσεις και ρομαντισμούς, αλλά και χωρίς απαισιοδοξία, προδιαγράφει τη ζωή των ανθρώπων, που θέλουν να είναι μαθητές του. Το πρώτο βήμα για να τον ακολουθήσουν είναι, να απαρνηθούν το εγωκεντρικό τους θέλημα.  Όχι την προσωπικότητα τους, αλλά την αλαζονεία τους. Το παθολογικό  εγώ που σβήνει την αγάπη και νεκρώνει κάθε έννοια φιλοθεΐας και φιλανθρωπίας.
    Το δεύτερο είναι να σηκώσουν το σταυρό τους και το τρίτο να ακολουθήσουν το Χριστό. Δεν υπάρχει άνθρωπος χωρίς σταυρό. Σταυρός σημαίνει: Τους πόνους, τις αγωνίες, τις χαρές, τις αγάπες, τις θλίψεις, τις απογοητεύσεις, τις ασθένειες, τις φιλοδοξίες, τις δυσκολίες και τις δοκιμασίες του ανθρώπου. Όλα αυτά είναι σταυρός. Νιώθεις στους ώμους σου και στην ψυχή σου το βάρος του. Αν όμως κοιτάζεις το Χριστό, που σήκωσε το μεγαλύτερο σταυρό της ιστορίας, τότε γίνεται ο σταυρός σου υποφερτός και πιο ελαφρός.  Έχει νόημα και ελπίδα αναστάσεως.
    Τέλος τονίζει την αξία της ψυχής του ανθρώπου, η οποία λόγω της θεοείδειας και της αθανασίας της, ως εικόνα του Θεού, ούτε συγκρίνεται, ούτε ανταλλάσσεται με τα υλικά πράγματα του κόσμου. Όσο αξίζει ένας άνθρωπος με την αθάνατη ψυχή του, δεν αξίζει ολόκληρος ο υλικός κόσμος. Ο κόσμος μια μέρα θα οδηγηθεί στη φθορά και στο θάνατο. Η ψυχή  του ανθρώπου είναι πλασμένη για την αιωνιότητα. «Μας έπλασες για Σένα Θεέ μου», λέει ο Ιερός Αυγουστίνος, «γι’ αυτό η ψυχή μας είναι ανήσυχη, έως ότου αναπαυθεί σε Σένα». Ως εικόνα του «Θεανθρώπου» Χριστού ο άνθρωπος,  φτάνει με την «εν Χριστώ» ζωή, ως τη θέωση. Την ύψιστη κορυφή της αγιότητας.

Ιησούς ο Ναζωραίος (Μέρος 23ο)

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

 Ανθρώπινες παραδόσεις και θεϊκές εντολές
    Έρχονται στον Ιησού από τα Ιεροσόλυμα Γραμματείς και Φαρισαίοι και του λένε: «Γιατί οι μαθητές σου παραβιάζουν την παράδοση των προγόνων μας και δεν πλένουν τα χέρια τους πριν να φάνε, σύμφωνα με τα θρησκευτικά έθιμα και δεν τηρούν τις διατάξεις περί καθαρμών των ποτηριών και των σκευών που χρησιμοποιούν;» Ο Ιησούς τους απάντησε: «Εσείς γιατί παραβαίνετε την εντολή του Θεού, με πρόσχημα την παράδοση σας; Ενώ ο Θεός έδωσε εντολή: «Να τιμάς τον πατέρα σου και τη μητέρα σου» εσείς λέτε: «Αν πω, ότι αυτό που μου ζητά ο πατέρας  μου ή η μητέρα μου, «το έχω τάξει στο ναό», απαλλάσσομαι από την υποχρέωση να το δώσω στον πατέρα μου, που θα ωφεληθεί απ’ αυτό και το έχει ανάγκη. Δηλ. απαλλάσσεστε  από την υποχρέωση να βοηθήσετε τον πατέρα σας. Επομένως ακυρώνετε την εντολή του Θεού, που λέει να  αγαπάτε τους γονείς σας. Είστε υποκριτές. Καλά είπε για σας ο Ησαϊας. «Αυτός ο λαός με προσεγγίζει με τα λόγια και με τιμά με τα χείλη του, η καρδιά του όμως βρίσκεται πολύ μακριά μου. Δεν ωφελεί που με λατρεύουν, αφού διδάσκουν εντολές, που επινόησαν οι άνθρωποι».
    Στο σημείο αυτό ο Ιησούς θίγει ένα πολύ σπουδαίο θέμα. Ότι δηλ. στις εντολές του Θεού και στο νόμο του Μωυσέως, εισχώρησαν κατά καιρούς ανθρώπινες παραδόσεις, οι οποίες επινοήθηκαν για να ακυρώσουν και να κλονίσουν τις εντολές του Θεού. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις προτεραιότητα έχει το θέλημα του Θεού, όσο κι αν φαίνονται ωφέλιμες οι παραδόσεις των ανθρώπων, που πάντοτε κρύβουν κάποια σκοπιμότητα.
                                        Τι κάνει τον άνθρωπο ακάθαρτο
     Ο Ιησούς φώναξε τον κόσμο κοντά του και τους είπε: «Ακούσετε με και καταλάβετε το.  Τον άνθρωπο δεν τον κάνει ακάθαρτο ό,τι μπαίνει από το στόμα του, αλλά ό,τι βγαίνει από το στόμα του. Αυτό κάνει τον άνθρωπο ακάθαρτο».
    Τότε του είπαν οι μαθητές του: «Ξέρεις πως οι Φαρισαίοι σκανδαλίστηκαν μ’ αυτά τα λόγια που άκουσαν;» Κι αυτός τους αποκρίθηκε: «Κάθε φυτεία που δεν τη φύτεψε ο ουράνιος Πατέρας μου θα ξεριζωθεί. Αφήστε τους Φαρισαίους. Είναι τυφλοί που οδηγούν τυφλούς. Κι όταν τυφλός οδηγεί τυφλό, θα πέσουν κι οι δυο στο ίδιο χαντάκι».
    Τότε πήρε το λόγο ο Πέτρος και του είπε: «Εξήγησε μας αυτά που είπες πριν». Ο Ιησούς απάντησε: «Ούτε εσείς οι μαθητές μου δεν μπορείτε να καταλάβετε πως, ό,τι μπαίνει στο στόμα, προχωρεί στην κοιλιά κι έπειτα αποβάλλεται;  Όσα όμως βγαίνουν από το στόμα προέρχονται από την καρδιά κι αυτά είναι που κάνουν ακάθαρτο τον άνθρωπο. Μέσα από την καρδιά των ανθρώπων πηγάζουν, οι κακές σκέψεις, μοιχείες, πορνείες, φόνοι, κλοπές, πλεονεξίες, πονηριές, δόλος, ακολασία, φθόνος, βλασφημία, αλαζονεία, αφροσύνη. Όλα αυτά τα κακά πηγάζουν μέσα από τον άνθρωπο».  
    Εδώ ελέγχει ο Χριστός την υποκρισία των Φαρισαίων. Το να πλύνεις τα χέρια σου πριν να φας, είναι πράξη καθαριότητος και πολιτισμού. Οι Φαρισαίοι σ’ αυτό απέδιδαν θρησκευτική σημασία. Ότι δηλ. η επαφή τους με τους άλλους ανθρώπους, τους μόλυνε, επειδή οι άλλοι ήταν αμαρτωλοί. Γι’ αυτό έκαναν καθαρμούς για να απαλλαγούν από την ακαθαρσία που δέχονταν στην αγορά και στην επικοινωνία τους με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό δεν ήταν φυσικά εντολή του Θεού, αλλά δική τους εφεύρεση.
    Ο Χριστός παίρνει αφορμή απ’ αυτό για να πει, ότι η ψυχική και πνευματική ακαθαρσία, βγαίνει μέσα από την καρδιά του ανθρώπου. Εκεί έχουν την έδρα τους όλα τα πάθη. Δεν μολύνεται λοιπόν ο άνθρωπος από τα ακάθαρτα χέρια ή από τα φαγητά, αλλά από τις κακίες που υπάρχουν στην καρδιά του.
    Σ’ αυτό το σημείο χρειάζεται μια διευκρίνιση, σχετικά με τη νηστεία, που έχει ορίσει  η Εκκλησία. Πολλοί λένε, ότι τα φαγητά δεν μολύνουν τον άνθρωπο, επομένως η νηστεία δεν χρειάζεται. Μα ακριβώς γι’ αυτό η Εκκλησία θεσμοθέτησε τη νηστεία, την οποία άλλωστε ποτέ δεν αρνήθηκε ο Χριστός, αφού πριν αρχίσει το έργο του,  νήστεψε στην έρημο 40 ημέρες.
    Για την Εκκλησία κανένα φαγητό δεν είναι ακάθαρτο. Ούτε το κρέας, ούτε το ψάρι, ούτε το λάδι. Όλα  είναι ευλογημένα. Επέλεξε φαγητά η Εκκλησία, με λιγότερα λιπαρά, για να βοηθήσει τον άνθρωπο να κυριαρχήσει στα πάθη του, στις παράλογες επιθυμίες του. Σε ό,τι φέρνει απληστία στο σώμα του, σκοτισμό στο νου του, εμπάθεια  στην καρδιά του, λησμονιά στη συνείδηση του. «Όπου ο Διόνυσος, εκεί κι η Αφροδίτη», έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες.
Η νηστεία έχει σκοπό να νικήσει  τα πάθη, όχι να βλάψει το σώμα. Γι’ αυτό οι Πατέρες  λένε:  Είμαστε «παθοκτόνοι»,  όχι «σωματοκτόνοι». Η νηστεία απαλλάσσει την καρδιά απ’ όλα τα πάθη. Και από τα σαρκικά και από τα ψυχικά. Τα σαρκικά πάθη, όπως η φιληδονία,  γεννούν τα ψυχικά, όπως είναι η φιλαργυρία  και η σκληρότητα. Από τα ψυχικά γεννιούνται τα  πνευματικά, όπως είναι ο εγωισμός, η κενοδοξία  και η έπαρση.

9 Αυγ 2015

Πως μπαίνουμε στον Ιερό Ναό

Του π. Γεωργίου Κουγιουμτζόγλου. Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, μετόχιον Ιεράς Μονής Γρηγορίου Αγίου Όρους.  Συμβολή στη λογική λατρεία του Θεού, για ενεργό συμμετοχή των πιστών, Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 97-106

Όταν αποφασίζουμε να πάμε στον ιερό Ναό[1] πρέπει προκαταβολικά να πιστεύουμε ότι μπαίνουμε σε χώρο ιερό, σε τόπο προσευχής και κατανύξεως, όπου ευρίσκεται και κατοικεί αόρατα ο Θεός, ο Βασιλεύς των Βασιλευό­ντων και ότι κάθε είσοδος μας σε Ναό μας προσθέτει αγια­σμό και Θεία ευλογία.
Αυτό επιβάλλει να μπαίνουμε σιωπηλοί, το βάδισμα μας να γίνεται σεμνά και αθόρυβα, οι κινήσεις μας γενικά πρέπει να δεικνύουν ευλάβεια και ή διάθεση μας να μαρτυρεί διάθεση για λήψη ευλογίας και θείας Χάριτος.

α. Άναμμα του κερι
Εισερχόμενοι στο Ναό κάνουμε το σταυρό μας με μικρή υπόκλιση λέγοντας μυστικώς: «Εισελεύσομαι εις τον οίκον Σου, προσκυ­νήσω προς Ναόν "Αγιόν Σου εν φόβω Σου» (Ψαλ. Έ, 8). Κατευθυνόμαστε, (εάν θέ­λουμε), στο παγκάρι και παίρνουμε 1 ή 2 κεριά (η συνήθεια να ανάβουμε πολ­λά κεριά είναι λανθασμένη νοοτροπία και δημιουργεί προ­βλήματα). Ένα προς τιμή τού Χρίστου, της Παναγίας και των Αγίων Του και ένα για τη σωτηρία των ψυχών των δικών μας ζώντων και τεθνεώτων (ή ένα για όλα). 
Έτσι θα χωρεί το μανουάλι τα κεριά όλων, θα καίο­νται περισσότερη ώρα και δεν θα μπαίνει σε πειρασμό ο Νεωκόρος να τα μαζεύει γρήγορα (για... απόκερα!) πριν καούν. Και όταν το ανάβουμε με πολλή ευλάβεια, προσευχόμενοι μπορούμε να λέμε: «Χριστέ μου, Συ είσαι το Φως τού κόσμου. Βοήθησέ με ώστε και η ζωή μου να λιώνει από αγάπη προς τον πλησίον μου και να φωτίζει σαν το τα­πεινό φως αυτού του κεριού»[2].

β. Προσκύνηση των Αγίων Εικόνων
Στη συνέχεια κατευθυνόμαστε στα προσκυνητάρια, κάνουμε μία η τρεις μικρές μετάνοιες με σταυρό, (εάν έχει κόσμο τις μετάνοιες τις κάνουμε ενωρίτερα πριν έρθει η σειρά μας για να μην καθυστερούμε τους άλλους) και ασπαζόμαστε τις Άγιες εικόνες (ή τα Άγια λείψανα). Συγχρόνως λέμε την ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με», ή «Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς», ή «Άγιε τού Θεού (τάδε), πρέσβευε υπέρ ημών» ή και ό,τι άλλο επιθυμεί ο καθένας. Ακολούθως οπισθοχωρούμε από τα πλάγια, χωρίς να στρέφουμε τα νώτα μας προς τα Άγια και χωρίς να δημιουργούμε πρόβλημα στους επόμενους που και αυτοί θα προσκυνήσουν.
 
γ.  Η αμφίεση
Δεν εισερχόμεθα στους Ναούς με οποιαδήποτε αμφίεση, ή με την αμφίεση της ώρας εκείνης που βρεθήκαμε μπροστά στο Ναό[3]. Η ακατάλληλη αμφίεση δεν δείχνει σεβασμό ούτε εκτίμηση, αλλά μάλλον περιφρόνηση. Εάν κάνεις δεν το νιώθει αυτό και έχει αντίθετη άποψη, πρέπει να γνωρίζει ότι την ενδυμασία δεν την καθορίζουν οι επι­σκέπτες, αλλά ο Οικοδεσπότης. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο στην Εκκλησία, αλλά και στην καθημερινή ζωή και πράξη. Εάν λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, τι όφελος θ' αποκο­μίσουμε από τις προσευχές μας, εάν με ακατάλληλη ενδυ­μασία εισέλθουμε στο Ναό;
Ο Θεός βέβαια δεν έχει ανάγκη από τον τρόπο της αμφίεσης μας, διότι ενδιαφέρεται για την εσωτερική κατά­σταση της ψυχής μας, αλλά εμείς έχουμε ανάγκη και πρέ­πει να παρουσιαστούμε με τρόπο που δείχνει το σεβασμό που κατά βάθος έχουμε: και προς τον ιερό χώρο και προς τον Θεό. Μπαίνουμε με οποιαδήποτε αμφίεση, (π.χ. Με κο­ντό παντελονάκι), στο γραφείο τού Υπουργού η τού Στρα­τηγού για να ζητήσουμε μετάθεση τού παιδιού μας;[4]
Μερικές μάλιστα γυναίκες εισέρχονται στους  Να­ούς με παντελόνια, με εξώπλατα, αμάνικα φορέματα η σούπερ μίνι φούστες και έχουν σκοπό να κοινωνήσουν ή να εξομολογηθούν. Εφ' όσον η Εκκλησία, βάσει της Αγίας Γραφής (Δευτερονόμιον κβ', 5), δεν δέχεται αυτή την αμ­φίεση, γιατί εσύ επιμένεις στην άποψη σου και θέλεις ο Θεός να αλλάξει το Νόμο Του; Γιατί θέλεις να σκανδαλί­ζεις με την αμφίεση σου τον κόσμο; Δεν έχεις τόσες και τό­σες ενδυμασίες για τις διάφορες ώρες και εποχές του έτους; Κάνε και μία η δυο ενδυμασίες για τον Χριστό και την Παναγία! Αξίζει τον κόπο και θα έχεις και ευλογίες!
Εάν πάντως θελήσεις από εσωτερική ανάγκη να μπεις στο Ναό να προσευχηθείς με ακατάλληλη ενδυμασία, μην εισέρχεσαι μέσα στον κυρίως Ναό. Σταμάτα στον πρόναο η Νάρθηκα. Άναψε το κερί σου κάνε εκεί την προσευχή σου και ο Θεός, που βλέπει την εσωτερική σου διάθεση, το σεβασμό σου αυτό, αλλά και την ανάγκη σου, θα σε ακούσει και θ' ανταποκριθεί περισσότερο στα αιτήματά σου.

δ. Οι θόρυβοι κατά την είσοδο
Μερικές φορές τα τακούνια των υποδημάτων δημι­ουργούν θόρυβο κατά τη μετακίνηση, ιδίως σε σκληρό δά­πεδο.
Χρειάζεται λοιπόν προσοχή. Διότι εισερχόμενοι στο Ναό, μερικές φορές με κάποια αμηχανία η απρόσεκτα και συνηθισμένοι εμείς στο θόρυβο αυτό, που δεν μας κάνει εντύπωση, δημιουργούμε σοβαρό πρόβλημα στους υπόλοι­πους εκκλησιαζομένους. Εάν μάλιστα η στιγμή της εισό­δου μας συμπέσει με κάποια στιγμή που δεν ακούγονται ψαλμωδίες, (οι όποιες καλύπτουν συνήθως τους άλλους θορύβους), η είσοδος μας δεν γίνεται μόνο αισθητή, αλλά και πολύ ενοχλητική. Ομοιάζει σαν να κάνουμε επίδειξη, (προσέξτε με, μπαίνω!), ή σαν να παρελαύνουμε σε εθνική εορτή, (αλλά μέσα στην Εκκλησία!). Μη γένοιτο! Καλό είναι λοιπόν μαζί με την ενδυμασία να έχουμε και ιδιαίτε­ρα υποδήματα, αθόρυβα για τον Εκκλησιασμό μας, ή να περπατάμε προσεκτικά, αθόρυβα.
Εάν κάνει ζέστη, δεν χρησιμοποιούμε «βεντάλια»· είναι ασεβές, ενοχλητικό και δείχνει πρόσωπα με έλλειψη υπομονής και θυσίας. Δεν αναστενάζουμε, ούτε βγάζουμε άναρθρες κραυγές. Δεν σιγοψάλλουμε, (εκτός εάν αυτό έχει επιτραπεί, σύμφωνα με την αρχαία συνήθεια, η οποία όμως σήμερα δυστυχώς δεν είναι εφικτή), διότι είναι ενοχλητικό για τους διπλανούς μας. Δεν επαναλαμβάνουμε (μερικές μάλιστα φορές προτρέχοντας), τα λόγια τού ιερέα, (είναι επίδειξη ή λανθάνων εγωισμός...). Δεν κάνουμε κάθε τόσο μετάνοιες, ούτε συνεχή σταυροκοπήματα (αυτά είναι προτιμότερο να τα κάνουμε στο σπίτι μας, όπου κα­νείς δεν μας παρεξηγεί και κανένα δεν ενοχλούμε).
Όταν φέρνουμε στο Ναό τις προσφορές μας (πρό­σφορα, λάδι κλπ.) δεν κάνουμε θόρυβο, ιδιαίτερα με τις πλαστικές σακουλές, οι οποίες αναδιπλούμενες είναι (για τους άλλους) πολύ ενοχλητικές. Εάν φθάσουμε στο Ναό καθυστερημένα, είναι προτιμότερο να τα παραδίνου­με στους υπεύθυνους μετά την Ακολουθία από την αριστερή θύρα (τη βόρεια) του αγίου Βήματος, χωρίς να μπαίνουμε μέσα, είτε άνδρες, είτε γυναίκες.

ε. Η προσωπική περιποίηση
Όταν κανείς πρόκειται να μεταβεί στην Εκκλησία, προετοιμάζεται ψυχικώς αλλά και σωματικώς από πλευ­ράς εμφανίσεως. Η σπουδαιότερη προετοιμασία, φυσικά είναι η πρώτη, η ψυχική. Ακριβώς όμως γι' αυτό το λόγο πρέπει κανείς πολύ να προσέξει τη δεύτερη. Επειδή ο Χριστός θέλει να Τον αγαπούμε με όλη μας την καρδιά και την ψυχή και τη διάνοια, πρέπει αυτό να το επιδιώκουμε και να το ζούμε. Εάν μια νέα η μια κυρία το πρωί της Κυ­ριακής κάθεται στον καθρέπτη «ώρες ολόκληρες» περιποιούμενη το πρόσωπο και τα μαλλιά της και στη συνέ­χεια αλλάξει και ψάχνει να βρει την καταλληλότερη φορε­σιά της, αυτό δείχνει ότι ενδιαφέρεται περισσότερο για το πώς θα εμφανιστεί στον κόσμο και για το τι θα πει ο κό­σμος γι' αυτήν, παρά για τον Χριστό! Αυτή η περιποίηση αποδεικνύει ακόμη χειρότερη εσωτερική κατάσταση, εάν η Χριστιανή αυτή πρόκειται και να κοινωνήσει!
Εάν πάλι μια γυναίκα, πηγαίνοντας στην Εκκλησία την Κυριακή το πρωί, βάφεται (στα μάτια, χείλη, νύχια, πρόσωπο κλπ.), πρέπει να καταλάβει ότι όλα αυτά δεν έ­χουν σχέση με ό,τι ζητά ο Κύριος. Δεν πάει κανείς να προ­σκυνήσει ή να κοινωνήσει με βαμμένα χείλη. Πρέπει να σκεφτεί ότι με την πράξη της αυτή δεν γνωρίζει τι ζητά και τι κάνει, ενώ συγχρόνως λερώνει με τα βαψίματά της τις εικόνες, τη λαβίδα και το μάκτρο.

στ. Η θέση που θα σταθούμε
Μετά την προσκύνηση των Αγίων εικόνων, αθόρυβα, χωρίς να ομιλούμε, χωρίς να χαιρετούμε η πολύ χειρότερα, χωρίς ν' ασπαζόμαστε τους γνωστούς που βλέπουμε μέσα στο Ναό, πηγαίνουμε και καταλαμβάνουμε μία θέση.
Εάν έχουμε ορθό εκκλησιαστικό φρόνημα, που είναι φρόνημα ταπεινό, με συναίσθηση της αναξιότητας και αμαρτωλότητας μας, δεν ψάχνουμε να βρούμε μια θέση στην πρωτοκαθεδρία. Το ταπεινό φρόνημα μας κάνει να θέλουμε να κρυφτούμε πίσω από τους άλλους και όχι να πιάσουμε μία θέση μπροστά, από τις πρώτες. Εάν την ώρα αυτή που μπαίνουμε στο Ναό συμπέσει να διαβάζεται ο Εξάψαλμος του Όρθρου ή το ευαγγέλιο, σταματάμε την κίνησή μας στην είσοδο του κυρίως Ναού. Από τη θέση αυτή παρακολουθούμε την ανάγνωση και μετά το πέρας συνεχίζουμε την κίνησή μας. Έτσι πρέπει, από σεβασμό προς τις ιερές αυτές αναγνώσεις. Αργότερα στη Μεγάλη Είσοδο, δεν γονατίζουμε, διότι τα Τίμια Δώρα δεν έχουν ακόμη καθαγιαστεί γονατίζουμε μόνο στα προηγιασμένα. Στη Θ. Κοινωνία από το «Μετά φόβου...» μέχρι το «Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν», επειδή ο Χριστός ευρίσκεται μπροστά μας, στην Ωραία Πύλη και κοινωνούν οι πιστοί, δεν είναι σωστό να καθόμαστε. Στεκό­μαστε όρθιοι, όσοι και αν είναι οι μεταλαμβάνοντες. Ας κουραστούμε λίγο. Για το σεβασμό μας αυτό, ο Θεός θα μας ευλογήσει περισσότερο.

ξ. Προσκύνηση των αγίων εικόνων του τέμπλου
Όταν οι ιερείς πρόκειται να λειτουργήσουν παίρ­νουν «Καιρό». Δηλ. Τελούν μυστικά μία σύντομη Ακολουθία έξω από το Άγιο Βήμα, ασπαζόμενοι τις Άγιες εικό­νες του τέμπλου και κατακλείνοντας με μία ευχή ζητώντας κατά κάποιο τρόπο άδεια και ευλογία από τον Θεό, ώστε «ακατακρίτως να εκτελέσουν την αναίμακτον ιερουργίαν». Γι' αυτό μερικοί λένε ότι οι λαϊκοί δεν προσκυνούν τις εικόνες τού τέμπλου. Αυτό μπορεί να γίνει πριν την έναρξη της Ακολουθίας ή μετά το πέρας αυτής. Πρώτα ασπαζόμαστε (στα χέρια ή στα πόδια και όχι στο πρόσωπο) την αγία εικόνα τού Χριστού, (λατρευτική προσκύνηση), μετά την εικόνα της Παναγίας, (τιμητική προσκύνηση). Ασπαζόμαστε πρώτα τον Χριστό Βρέφος και μετά την Παναγία. Ακολουθεί η τιμητική προσκύνηση των αγίων, του Αγίου Ιωάννου τού Προδρόμου δεξιά, του αγίου του Ναού αριστερά. Μετά συνεχίζουμε τις υπόλοιπες εικόνες τού τέ­μπλου, (εάν υπάρχουν). Δεν τις προσκυνούμε όμως κατά τη διάρκεια των ακολουθιών, διότι μοιάζει σαν να γίνεται επίδειξη ευλάβειας και την ώρα της Λατρείας είναι ενοχλητικό και διασπαστικό της προσοχής των πιστών.
 
η. Αναχώρηση από το Ναό
Όταν πάμε να εκκλησιαστούμε, παραμένουμε στο Ναό μέχρι το τέλος της Θ. Λειτουργίας και παίρνουμε αντίδωρο από το χέρι του ιερέα (ο οποίος προ ολίγου είχε πιάσει ολόκληρο το Σώμα τού Χριστού) και συγχρόνως με αυτή την ενέργειά μας λαμβάνουμε και την ευλογία τού Θεού και της Εκκλησίας. Δεν φεύγουμε από την Θ. Λει­τουργία ενωρίτερα από το «Δι' ευχών...» διότι είναι προσβο­λή! Ο Χριστός να θυσιάζεται προσφέροντάς μας το Σώμα και το Αίμα Του και εμείς, φεύγοντας ενωρίτερα, να στρέ­φουμε τα νώτα μας, αδιαφορώντας. Μοιάζουμε σ' αυτή την περίπτωση με τον Ιούδα, που έφυγε από το Μυστικό Δείπνο (την πρώτη Θ. Λειτουργία) ενωρίτερα, για την προ­δοσία! Εάν πάντως είναι απόλυτη ανάγκη, ας αναχωρή­σουμε, όχι την τελευταία ώρα, αλλά ενωρίτερα, τότε που κατ' οικονομία επιτρέπεται: πριν αρχίσει το Μυστήριο, δηλαδή Μετά το «Πιστεύω». Μετά το «Δι' εύχων..» και τη λήψη του αντίδωρου, σιωπηλοί εξερχόμαστε του Ί. Ναού, χωρίς να αρχίζουμε μέσα στο Ναό τους χαιρετισμούς, ασπασμούς και συζητήσεις με τους γνωστούς και συγγενείς μας. Είναι πολύ κακή συνήθεια και πρέπει να διορθώσουμε και αυτή την αταξία. Μέσα στο Ναό προ και μετά την Ακολουθία δεν συμπεριφερόμαστε όπως στα κοσμικά σαλόνια. Ο Ιε­ρός Ναός συνεχίζει να είναι οίκος Θεού και μετά τις Ακολουθίες. Εμείς είμαστε οι καλεσμένοι και έχουμε υποχρέ­ωση να σεβαστούμε τον οίκο του Οικοδεσπότη, παρ' ότι δεν ξεχνούμε ότι είναι ο οίκος τού Πατέρα μας· ο μεγαλύτε­ρος σεβασμός δε βλάπτει.

θ. Συνάντηση με Ιερέα
Όταν εισερχόμενοι στον ιερό Ναό συναντηθούμε με τον ιερέα, τον χαιρετούμε εκκλησιαστικά, (όχι κοσμικά). Κάνουμε μικρή μετάνοια (υπόκλιση) χωρίς να κάνουμε το σταυρό μας, λέγοντας «Ευλόγησον Πάτερ» η «την ευχή σας Πάτερ» (η Δέσποτα, εάν είναι επίσκοπος) η «Ευλογείτε» και φιλούμε το χέρι του. (Τα ίδια ισχύουν και σε περίπτω­ση που συναντήσουμε γνωστό μας Ιερέα στο δρόμο). Και αυτός απαντά ευλογώντας μας: «Ευλογία Κυρίου» ή «του Κυρίου» ή «ο Κύριος». Μετά το διάλογο, υποχωρώντας (οπισθοβάτως) πράττουμε και λέγουμε ό,τι και κατά την αρχική συνάντηση.
 
ι. Είσοδος στο Ιερό Βήμα
Κατ' αρχήν απαγορεύεται η είσοδος στο ιερό Βήμα, βάσει του 69ου κανόνα της Στ' Οικουμενικής Συνόδου για τις γυναίκες παντελώς και για τους άνδρες, εφόσον δεν έχουν άδεια η κάποια απόλυτη ανάγκη. Κατ' οικονομία γί­νεται εξαίρεση στις γυναίκες που υπηρετούν στους Ναούς, ως νεωκόροι, στις οποίες διαβάζεται ειδική ευχή.
Το ιερό Βήμα είναι τα Άγια των Αγίων, στο οποίο εισέρχονται μόνο οι ιερείς για να τελούν την αναίμακτη θυσία και τις ιερές Ακολουθίες. Στο Βυζάντιο τη διάταξη αυτή σέβονταν ακόμη και οι χρισμένοι Αυτοκράτορες και δεν εισέρχονταν στο ιερό Βήμα.
Όσοι λαϊκοί έχουν την ευλογία να διακονούν τον ιερέα, επίτροποι η μικρά παιδιά πρέπει να αναλογιστούν τη σοβαρότητα και ιερότητα του χώρου και να λάβουν υπόψη τους τις απορρέουσες από το διακόνημά τους αυτό υπο­χρεώσεις. Οι πνευματικοί νόμοι παρ' ότι δεν έχουν εντε­ταλμένους αστυνομικούς για την επίβλεψη και τήρησή τους δεν καταργούνται χωρίς συνέπειες... Δεν είναι δικαιο­λογία αυτό που λένε ή αισθάνονται πολλοί (λαϊκοί αλλά και Κληρικοί): δεν μας βλέπουν, δεν μας ακούνε. Μας βλέ­πει και μας ακούει ο Θεός! Άλλωστε η ιεροπρέπειά μας δεν πρέπει να εξαρτάται από τους άλλους, αλλά από τον τόπο στον οποίο βρισκόμαστε και από τη στάση μας προς αυτόν.
Το ότι οι εισερχόμενοι στο Ιερό Βήμα δεν φαίνονται από το Εκκλησίασμα δεν τους απαλλάσσει από τις υποχρε­ώσεις:
-    της μεγαλύτερης ευλάβειας
-    της σεμνότερης στάσεως
-    της αποφυγής των ομιλιών
-    της αποφυγής των άσκοπων κινήσεων εντός αυτού και προ πάντων και ιδίως
-    τού σεβασμού της μόνιμης παρουσίας του Κυρίου μέσα στο Αρτοφόριο αλλά και ως Αμνού στην αγία Τρά­πεζα μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων.
Όσοι δεν είναι σε θέση και δυσκολεύονται να τηρή­σουν τ' ανωτέρω, είναι προτιμότερο να παραμένουν εκτός του ιερού, στον κυρίως Ναό, για να μην κολάζονται. Διότι είναι τελείως απαράδεκτο ο Κύριος να βρίσκεται δίπλα μας και εμείς να καθόμαστε («σαν να μη συμβαίνει τίποτε»)! Ή να αδιαφορούμε για την ιερότητα της στιγμής του καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων, της υψώσεως του Αμνού στα «Άγια τοις αγίοις», της ώρας της Μεταλήψεως των ιερέων κλπ.


[1] Εάν μπαίνοντας σε κάποιο Ί. Ναό θέλουμε να μάθουμε ποια ιεροπραξία γίνεται εκείνη την ώρα, ρωτάμε: - Ποια ακολουθία τελείται; Και η απάντηση είναι: -Ή ακολουθία του Εσπερινού ή η ακολουθία του Όρθρου  ή η  Θεία Λειτουργία.

[2] Το μαλακό και, μαλασσόμενο του αγνού κεριού συμβολίζει το εύπλαστο της ψυχής μας πού πρέπει να την διακρίνει, για την ανα­μόρφωση της, η μετάνοια και η υπακοή στο Νόμο του Θεού. Και όπως το κερί λιώνει και φωτίζει συγχρόνως, έτσι και εμείς μέσα στο Ναό και ιδίως έξω από αυτόν πρέπει να «λιώνουμε», θυσιαζόμενοι υπέρ του πλησίον και να τον φωτίζουμε με το παράδειγμα μας χάρη της αγάπης του Χριστού.
[3]  Όταν πρόκειται να κάνουμε κάποιο ταξίδι, σκεπτόμαστε τί θα συναντήσουμε κατά τη διάρκεια του και ανάλογα προετοιμαζό­μαστε. Όταν πρόκειται να πάμε στα βουνά, λέμε: Μπορεί να βρούμε χιόνια, ας πάρουμε αλυσίδες για το αυτοκίνητο, ή και τα σκι μας. Για τη θάλασσα παίρνουμε μαγιό για μπάνιο, ομπρέλα για πιθανή βροχή κλπ. Έτσι ακριβώς ας λέμε: Μπορεί να πάμε σε κάποια Εκκλησία ή μοναστήρι, ας πάρουμε μαζί μας και ανάλογη ενδυμασία! Έτσι δε θα βρεθούμε σε δύσκολη θέση, εάν μεταβούμε για προσκύνημα! Συγχρό­νως, η πρόνοια μας αυτή για σεβασμό των Ιερών αυτών χώρων μας προσθέτει ευλογία και οπωσδήποτε προστασία από ατυχήματα ή άλλες ποικίλες κακοτοπιές. Προσοχή λοιπόν...
[4]  Στα τουριστικά νησιά μας, το καλοκαίρι μεταβαίνουν στους Ιερούς Ναούς ή στις Ιερές Μονές (όπου υπάρχουν) «προσκυνητές» με τελείως ακατάλληλες ενδυμασίες, ακόμη και με «ενδυμασία»... μπάνιου!

8 Αυγ 2015

ΠΩΣ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ ΜΑΣ;

κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Γυμνασιάρχου
 
C:\Documents and Settings\USER.ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ\Επιφάνεια εργασίας\Αύγουστος\Metamorfosi_Sotiros.jpg

Όπου αποδεικνύεται και ότι το κατ’ αυτήν φως είναι άκτιστο αλλά όχι ουσία του Θεού!

Επαινούμε και θαυμάζουμε αντικρίζοντας το μεγαλείο του Θεού την ορώμενη κτίση! Αυτό έκαναν κι οι αρχαίοι Έλληνες. Αλλά εμείς δοξολογούμε κιόλας τον Κτίστη. Κι ακόμα παραπέρα διασαφηνίζουμε τις φωνές των Πατέρων και των Αποστόλων και των προφητών για την ωφέλεια των αναγνωστών και εξύμνηση του Αγίου Πνεύματος που λάλησε μέσα από αυτούς. Ό,τι κάνουν κι οι αιρετικοί και γι’  αυτό χρειάζεται πάρα πολύ να προσέχουμε να μη χρησιμοποιήσουμε λόγια του Πνεύματος κατά του Πνεύματος. Έτσι και το λόγο του Ευαγγελίου οι θεοφόροι Πατέρες μας και το λόγο της χάριτος αυτής της ΚΔ που είναι ιδιαίτερα υψηλός και κατάλληλος για ώριμες ακοές και διάνοιες καθιστούν για όλους μας κατάλληλο και για τους ατελείς κάνοντάς τον τρυφερότερο στο στόμα τους για να επαναλάβουν την καλή συνήθεια που είχαν οι φιλότεκνες μητέρες μας να μας ταϊζουν με το στόμα όταν ήμασταν πολύ πολύ μικροί σε ηλικία για να μπορέσουμε να τραφούμε με τροφή πιο εύχρηστη και εύληπτη ακόμα και από θηλάζοντα νήπια! Αποφύγετε λοιπόν όσους προσπαθούν να σας δηλητηριάσουν με κακοδοξίες κι ας προσποιούνται ότι χρησιμοποιούν λόγια του Κυρίου αλλά απορρίπτουν το νόημά Του. Έργο χειρότερο κι από φιδιού που μας στερεί τη ζωή αφού εάν μας πιάσουν πάει κι η ψυχή μας στον Άδη αποχωρίζοντάς την από το Θεό κ οδηγώντας την ασφαλώς στον αιώνιο θάνατο την αθάνατη αυτή ψυχή μας! Ας καταφύγουμε μόνο στους δασκάλους της ευσεβείας και σωτηρίας μας σύμφωνα με τις πατερικές μας παραδόσεις λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς σε σχετική του ομιλία.
Σήμερα εορτάζουμε τη σεπτή Μεταμόρφωση του Χριστού μας κι ο λόγος για το φως που παρατηρήσαμε στη γιορτή αυτή τη μεγάλη. Δόξα και βασιλεία Του είναι το ίδιο και φως της Μεταμορφώσεως γιατί καθώς προσευχόταν ο Κύριος το πρόσωπό Του άλλαξε και τα ενδύματά Του ακόμα άστραψαν από λευκότητα! Οκτώ ήταν και φαίνονταν έξι πάνω στο Θαβώρ, 3 μαθητές, δυο πρόσωπα από την ΠΔ και η Αγία Τριάδα αοράτως παρόντων με τον Ιησού κι ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα! Ο πρώτος με τη φωνή μαρτυρώντας ότι είναι ο αγαπητός Του Υιός και το δεύτερο συνεκλάμποντας με τη φωτεινή νεφέλη και δείχνοντας το συμφυές και ενιαίο του φωτός του Υιού προς Αυτό και τον Πατέρα των οποίων πλούτος η συμφυία και η ενιαία έξαρση της λαμπρότητας! Οι ευαγγελιστές κι εδώ μας δίνουν –Λουκάς και Ματθαίος-  ευκαιρία να πούμε ότι 6 ή 8 μέρες που μεσολάβησαν είναι το ίδιο αν συνυπολογίσουμε τις ακραίες μέρες αλλά και γιατί μεγάλο μυστικό ξετυλίγεται ενώπιόν μας: είναι το μυστήριο της ογδόης ημέρας δηλαδή του μέλλοντος αιώνος μετά την κατάπαυση του κόσμου που έγινε σε έξι μέρες… την 8η λοιπόν φαίνεται η βασιλεία του Θεού με τη δύναμη της ανωτέρας ενεργείας του Αγίου Πνεύματος με την οποία βλέπουμε εάν είμαστε άξιοι όπως είπε ο Κύριος: υπάρχουν εδώ μερικοί που δε θα γευτούν θάνατο έως να δουν τη βασιλεία του Θεού να έχει έρθει εν δυνάμει δηλαδή θα έχουν μερικοί τη δύναμη να δουν από δω κιόλας τα αθέατα προκαθαιρόμενοι από την αμαρτία και τη θανάσιμη και ψυχώλεθρη βλάβη και φθορά της που αρχίζει με τους κακούς λογισμούς και μόνο όσοι καταφέρουν και ξεφύγουν θα μείνουν στη διάνοια αμόλυντοι με τη θεία δύναμη!
Παντού ο Θεός και η βασιλεία Του αλλά φανερώνεται με το Άγιο Πνεύμα εφόσον μείνουμε κοντά Του με πίστη σταθερή κι εφόσον ανεβούμε ψηλά όπως Εκείνος καταβαίνει για μας τόσο χαμηλά για να μας ανεβάσει μαζί Του! Άρα το φως Του ούτε γίνεται και απογίνεται ούτε περιγράφεται ούτε υποπίπτει σε αίσθηση κι ας έχει ιδωθεί σε σωματικά μάτια για λίγο τότε αλλά με την εναλλαγή των αισθήσεων από το Άγιο Πνεύμα μετέβησαν για λίγο από το σώμα το πνεύμα κι είδαν αυτό που χάρισε κι όσο τους χάρισε αυτή η δύναμη: το απόρρητο εκείνο φως! Προσευχή λοιπόν χρειάζεται οπωσδήποτε στη ζωή μας. Αλλά τι είναι η Μεταμόρφωσή Του;
Κατά τον Ι. Χρυσόστομο μας αποκάλυψε λίγο από τη θεότητά Του κι έλαμψε σαν τον ήλιο όπως προσευχότανε γιατί ήλιος στα μάτια μας φυσικός για όλους και για τα φυσικά μάτια του σώματός μας τον βλέπουν αλλά και όσοι ζουν κατά πνεύμα βλέπουν με το Πνεύμα το Χριστό μας και Θεό μας και δεν έχουν άλλο φως ανάγκη ως θεοειδείς κατά θεοπτία! Πρόξενος της μακαρίας θέας αυτή η προσευχή γιατί όσο πλησιάζουμε εμείς το Θεό κατά αρετή και ένωση μαζί Του τόσο προξενείται κι αναφαίνεται αυτή η λαμπρότητα που δίνεται μόνο σε όσους υψώνονται με αγαθοεργίες και ειλικρινή προσευχή: το πρόσωπό τους μάλιστα αποκτά μια χαριτωμένη λάμψη μεταλαμβάνοντας κάτι από αυτό κι αυτό καθαρμένο νοερά κάλλος αληθινό και ερασμιότατο. Καλά θα πει κανείς κι ο Μωυσής μεταμορφώθηκε αλλά μη λησμονάμε ότι υπέστη μεταμόρφωση δεν προξένησε ή ενέργησε μεταμόρφωση! Κι αυτό γιατί απλούστατα ο Κύριός μας έχει από μόνος Του τη λάμψη εκείνη κι επομένως δεν χρειάζονταν ούτε καν προσευχή που λαμπρύνει το σώμα με το θείο φως αλλά υποδείκνυε από πού στους αγίους θα προσγίνει η θεϊκή λαμπρότητα και πώς θα ιδωθεί απ’  αυτούς!
Όπως κι οι δίκαιοι εκλάμψουσι ως φωστήρες γιατί θα γίνουν όλο φως κι όλοι φως στην ουράνια βασιλεία του Πατρός τους ως γεννήματα θείου φωτός και βλέποντας απορρήτως τον θείο υπερλάμποντα Χριστό από του οποίου τη θεότητα προήλθε και η δόξα στο Θαβώρ σήμερα φυσικά και στο σώμα τους κοινή εξαιτίας του ενιαίου της υποστάσεως-έτσι με τέτοιο φως έλαμψε το πρόσωπό Του σαν τον ήλιο! Άκτιστο φως που το ονόμασε βασιλεία του Θεού αήττητη κι αιώνια η κληρονομιά των σωζομένων! Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης φανερώνοντας την δόξα Του που έχει αφανώς κρυμμένη κάτω από τη σάρκα αυτή τη λαμπρότητα της θείας φύσεως και το φως είναι της θεότητας και είναι και άκτιστο!
Μεταμορφώθηκε λοιπόν ο Χριστός φανερώνοντας στους μαθητές Του ό,τι ήταν κι απλώς τους άνοιξε τα μάτια να δουν που ήταν τυφλοί με μάτια μετασκευασμένα με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος! Εναλλάχτηκαν κι είδαν την εναλλαγή που έχουμε από τότε που μας προσέλαβε ο Κύριος και θέωσε με την ένωση με το Λόγο του Θεού. Αυτό που είδαν δηλαδή κι η Παναγία Μητέρα Του σαρκοφόρο Θεό και ο Συμεών ο Θεοφόρος και η προφήτις Άννα γιατί αυτή η θεία δύναμη διακρινόταν από όσους είχαν καθαρά μάτια καρδιάς να λάμπουν σα μέσα από γιαλιά! Τι φως είναι το καταλαβαίνουμε από τους μαθητές Του που αναγνώρισαν τους Μωυσή και Ηλία αλλά και από την Αποκάλυψη όπου η πόλη εκείνη δεν έχει ανάγκη ήλιο και σελήνη να φέγγουν γιατί τη φώτισε η δόξα του Θεού κι ο λύχνος της το αρνίον ο Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός που μας περιμένει διαρκώς να μας λυτρώσει με την έλλαμψη κι επίγνωση του αϋλου και αιωνίου φωτός της μεταμορφώσεώς Του φτάνει κι εμείς να καθαρίσουμε την ψυχή από γήινα και να περιφρονήσουμε ό,τι δεν είναι μόνιμο και ό,τι δε θα πάρουμε μαζί μας επομένως! Καλή φώτιση!

Ιησούς ο Ναζωραίος (Μέρος 22ο)

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου


Θεραπεία της πεθεράς του Πέτρου
    Όταν έφτασε ο Ιησούς στο σπίτι του Πέτρου, είδε την πεθερά του στο κρεβάτι με πυρετό. Μόλις έπιασε το χέρι της, την άφησε ο πυρετός και σηκώθηκε και τον υπηρετούσε. Κατά το δειλινό τού έφεραν πολλούς δαιμονισμένους και μόνο με το λόγο του έδιωχνε τα πονηρά πνεύματα. Επίσης θεράπευε όλους τους αρρώστους κι έτσι εκπληρώθηκε αυτό που είχε  πει ο προφήτης Ησαϊας : «Αυτός πήρε τις ασθένειες μας και βάσταξε τις αρρώστιες μας».
  Προϋποθέσεις της μαθητείας
    Όταν είδε ο Ιησούς να πλησιάζει πολύς κόσμος, έδωσε εντολή να περάσουν στην απέναντι όχθη της λίμνης. Τον πλησίασε τότε ένας Γραμματέας και του είπε: «Δάσκαλε, θα σε ακολουθήσω, όπου κι αν πας». Ο Ιησούς του λέει: «Οι αλεπούδες έχουν τον τόπο που μένουν και τα πουλιά έχουν τις φωλιές τους. Ο Υιός όμως του Ανθρώπου, δεν έχει πού να γείρει το κεφάλι του».
    Σε κάποιο άλλο είπε: «Ακολούθησε με». Εκείνος του απάντησε: «Κύριε, άφησε με πρώτα να πάω να θάψω τον πατέρα μου». Κι ο Ιησούς του είπε: «Άφησε τους νεκρούς, να θάψουν τους νεκρούς τους. Εσύ πήγαινε να αναγγείλεις τη βασιλεία του Θεού». Κάποιος άλλος του είπε: «Θα σε ακολουθήσω Κύριε, αλλά άφησε με πρώτα ν’ αποχαιρετήσω τους δικούς μου». Και ο Ιησούς του είπε: «Όποιος με ακολουθεί και κοιτάζει προς τα πίσω, δεν είναι κατάλληλος για τη βασιλεία του Θεού».
    Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις που κάποιοι θέλουν να ακολουθήσουν το Χριστό, αλλά του ζητούν κάποια  αναβολή,  για να διευθετήσουν  οικογενειακές ή κοινωνικές τους υποχρεώσεις  κι Εκείνος το αρνείται, είναι γιατί διακρίνει προφάσεις, για να μην τον ακολουθήσουν. Έχομε το παράδειγμα των πρώτων μαθητών του. Ο Ανδρέας και ο Πέτρος άφησαν αμέσως το πλοίο με τα δίχτυα και τις οικογένειες τους και τον ακολούθησαν. Το ίδιο ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, άφησαν τον πατέρα τους στο πλοίο και τον ακολούθησαν. Όταν σε καλεί ο Θεός, δεν έχεις περιθώρια αναβολής. Περιθώρια εκλογής ναι. Ελευθερίας ναι. Αναβολής όχι. Τον ακολουθείς με όλη την καρδιά σου και την ψυχή σου.
 Η κατάπαυση της τρικυμίας
    Το βράδυ εκείνης της ημέρας, λέει ο Ιησούς στους μαθητές του: «Ας περάσουμε στην απέναντι όχθη της λίμνης».  Και αφού άφησαν τον κόσμο, πήραν τον Ιησού στο πλοιάριο  κι έφυγαν. Τον συνόδευαν κι άλλα πλοιάρια. Τότε έγινε μεγάλη ανεμοθύελλα και τα κύματα χτυπούσαν πάνω στο πλοιάριο, με αποτέλεσμα να αρχίσει να βυθίζεται. Ο Ιησούς ήταν στην Πρύμνη και κοιμόταν. Τον ξυπνούν και του λένε: «Δάσκαλε, δεν σε νοιάζει που χανόμαστε;» Εκείνος σηκώθηκε και επιτίμησε τον άνεμο και τη θάλασσα. Σταμάτησε τότε ο άνεμος και έγινε απόλυτη γαλήνη. Στους μαθητές του είπε: «Γιατί είστε τόσο δειλοί; Γιατί δεν έχετε πίστη;»Τότε τους κατέλαβε μεγάλο δέος κι έλεγαν μεταξύ τους: «Ποιος είναι αυτός, πού κι ο άνεμος κι η θάλασσα τον υπακούν;»
    Η κατάπαυση της τρικυμίας συγκαταλέγεται στα θαύματα του Χριστού, που αφορούν τη σφαίρα της  υλικής  δημιουργίας. Η θάλασσα  επανέρχεται με τη θεϊκή επέμβαση, στην κατά φύση αποστολή της. Όπως ο κόσμος δημιουργείται από το μηδέν, μόνο με το λόγο του Θεού, έτσι πάλι με το λόγο του, επανέρχεται στην κατάσταση που ο ίδιος  οριοθέτησε, με τους φυσικούς νόμους. Και οι φυσικοί νόμοι που διέπουν ολόκληρη τη δημιουργία και οι πνευματικοί νόμοι που αφορούν κυρίως τον άνθρωπο, έχουν θεσμοθετηθεί από τον Θεό. Γι’ αυτό είναι λάθος να θεοποιείται η δημιουργία. Να λατρεύεται η φύση, ένα βουνό ή ένας ποταμός. Ένα φυσικό φαινόμενο, όπως η βροντή ή ο σεισμός.
    Θαυμάζομε τη φύση για το μεγαλείο της, για την ομορφιά της, αλλά λατρεύομε το Θεό που τη δημιούργησε. Θαυμάζομε την αρμονία των χρωμάτων ενός αγριολούλουδου. Μας εκπλήσσει ένα  πολύχρωμο πουλάκι και δακρύζομε από χαρά, στο κελάδημα ενός αηδονιού, ενός κοτσυφού, ενός σπίνου. Βλέπομε με δέος  την νύχτα τον έναστρο ουρανό και μένομε εκστατικοί μπροστά  στην καλοσύνη ενός ανθρώπου.
    Θυμούμαστε σ’ αυτό το σημείο τον προφήτη: «Ρώτησα τον ουρανό, εάν είναι αυτός ο Θεός. Ρώτησα τη γη. Ρώτησα τη θάλασσα.  Ρώτησα τη φύση. Ρώτησα τον άνθρωπο. Από παντού άκουσα την ίδια απάντηση: «Εκείνος μας δημιούργησε». Θυμήθηκα τα λόγια του ψαλμωδού: «Εάν ανεβώ στον ουρανό Θεέ μου,  είσαι εκεί. Αν σε ζητήσω στη γη, είσαι εκεί. Αν κατεβώ στα βάθη τής θάλασσας, είσαι εκεί. Αν κατεβώ στον Άδη, είσαι εκεί. Όπου και να πάω,  συναντώ το πρόσωπο σου και με σκεπάζει στοργικά το χέρι σου».

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Ορθόδοξος Συναξαριστής






ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ (Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΣΤΡ. ΚΟΡΑΚΑ 2)

ΧΑΡΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΠ' ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙΡΟΥ

Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα