27 Φεβ 2013

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΣΕΣΩΣΜΕΝΟΥ ΑΣΩΤΟΥ


Του κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού

Θα γίνει κάποτε λιμός όχι πείνα για φαγητό αλλά λιμός του ακούσαι λόγον Κυρίου. Είναι ο λιμός στέρηση αλλά και συγχρόνως όρεξη για αναγκαία τροφή. Υπάρχει όμως στην ανθρώπινη ζωή κάτι ακόμα χειρότερο και αθλιότερο κι από την πείνα σημειώνει σα σήμερα ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: όταν δηλαδή κάποιος ενώ στερείται τ’ αναγκαία για τη σωτηρία του δεν έχει συναίσθηση της συφοράς του επειδή δεν έχει όρεξη να σωθεί. Όποιος λοιπόν πεινά και δεν έχει να φάει τριγυρίζοντας ψάχνει ένα κομμάτι ψωμί οπουδήποτε κι αν συμβεί και το βρει έστω και σε κακή κατάσταση ένα κομματάκι χαίρεται τόσο πολύ όσο πείναγε προηγουμένως που δεν είχε. Στα πνευματικά ισχύει κάτι ανάλογο: όποιος έχει πνευματική πείνα, δηλαδή στέρηση και ταυτόχρονα και όρεξη για πνευματική τροφή, τριγυρίζει αναζητώντας όποιον έχει από το Θεό το χάρισμα της διδασκαλίας και όταν βρει τρέφεται ευφρόσυνα με τον άρτο της ζωής της ψυχής, δηλαδή με το σωτήριο λόγο που όποιος τον αναζητεί έως τέλους αποκλείεται να μην τον βρει κατά το ο ζητών ευρήσει και τω κρούοντι ανοιγήσεται. Υπάρχουν όμως δυστυχώς και κάποιοι που ύστερα από πολυήμερη ατροφία κατά νου έχασαν και την όρεξη της τροφής. Και ύστερα από αυτό δεν αντιλαμβάνονται τη ζημιά που έπαθαν κι αν έχουν δάσκαλο δυσανασχετούν ακόμα και να τον ακούσουν ενώ αν δεν έχουν δε ζητούν και καταντούν να διάγουν ζωή αμαρτολότερη κι από τον Άσωτο που αναφέρεται στο σημερινό ευαγγέλιο. Γιατί εκείνος αν και απομακρυσμένος από το Θεό στερήθηκε τον κοινό Τροφέα και Πατέρα και Κύριο ήρθε και περιέπεσε σε φοβερό λιμό και συναισθανόμενος τη στέρησή του μετάνιωσε και επανήλθε κι επιζήτησε και πέτυχε τη θεία και αθάνατη τροφή σε βαθμό μάλιστα που τόσο πολύ απόλαυσε με τη μετάνοιά του αυτή τα χαρίσματα του Πνεύματος ώστε να προκαλέσει και το φθόνο για τον πνευματικό του αυτό πλούτο.

Κάποιος άνθρωπος είχε δυο γιους γιατί ο Κύριος καλεί εδώ παραβολικώς βέβαια τον Εαυτό Του άνθρωπο όπως έγινε άνθρωπος πραγματικά για τη σωτηρία μας, επομένως δεν είναι παράδοξο που προβάλλει τον Εαυτό Του ως άνθρωπο για να ωφεληθούμε και πάλι Αυτός που είναι ο κηδεμόνας της ψυχής και του σώματός μας, ως Κύριος και Δημιουργός και των δυο, και γι’ αυτό και μας έδειξε έργα υπερβολικής αγάπης και πριν εμφανιστούμε με όλη του τη δημιουργία: μας ετοίμασε αιώνια κληρονομία βασιλείας από καταβολής κόσμου, αγγέλους ως διακόνους σε όσους θα κληρονομήσουν τη σωτηρία(Εβρ.1,14), ουρανό και όλον τον αισθητό κόσμο για να τον απολαύσουμε και να διδασκόμαστε το πρόσκαιρο της ζωής από το μηδέν. Και για τη σύσταση των ηθών πάλι και την καθοδήγηση στην αρετή για μας έπλασε ο φιλάγαθος Δεσπότης τον αισθητό κόσμο ως κάτοπτρο του νοερού και υπερκοσμίου ως κλίμακα να αναβαίνουμε από αυτόν σε εκείνον, όπως και τον έμφυτο νόμο την κοινή συνείδηση του καθενός ως απαρέγκλιτη στάθμη και ανεξαπάτητο κριτή και αδιάψευστο δάσκαλό μας σε βαθμό ώστε να μην έχουμε ανάγκη άλλο δάσκαλο αν και εφόσον προσέξουμε(Ρωμ.1,20). Επομένως αφού άνοιξε με τη φύση και την κτίση το σχολείο των αρετών έβαλε και φύλακες αγγέλους ο ίδιος ο Θεός και ανύψωσε τους προφήτες για καθοδήγηση, κάνοντας ακόμα και σημεία και τέρατα για να πιστέψουμε. Μας έδωσε γραπτό νόμο βοηθό στα άλλα, τη λογική και την κτίση. Τέλος πάντων επειδή όλα αυτά τα περιφρονήσαμε –τι ραθυμία δική μας και τι μακροθυμία δική Του από υπερβολική αγάπη και έννοια για όλους μας- έφτασε στο σημείο να μας δώσει και τον ίδιο Του τον Εαυτό για χάρη μας ερχόμενος στο έσχατο κατάντημά μας και παίρνοντας τη φύση μας γενόμενος άνθρωπος σαν κι εμάς διατέλεσε και δάσκαλός μας που μας διδάσκει με το μέγεθος της φιλανθρωπίας Του για να μας οδηγήσει σε μίμηση της συμπαθείας Του και να μας αποτρέψει από τη σκληροκαρδία.

Κι επειδή η αγάπη γεννιέται περισσότερο στους πατέρες προς τα παιδιά τους, μας δείχνει από αυτούς τη φιλανθρωπία Του, αποκαλώντας τον εαυτό Του πατέρα και άνθρωπο όλων μας. Κι αυτό κι επειδή έγινε για μας άνθρωπος πραγματικά και μας αναγέννησε με το θείο βάπτισμα και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος που υπάρχει σ’ αυτό. Κάποιος άνθρωπος είχε δυο γιους, θέλει να πει ότι η διαφορά της ανθρώπινης γνώμης χώρισε τους ανθρώπους σε δυο κατηγορίες και τη φύση ολόκληρη, ώστε κι η διάκριση κακίας και αρετής έσπρωξε τους πολλούς σε δυο: εύλογα ο ένας ονομάζεται νεότερος γιατί προβάλλει παιδαριώδες αίτημα και ολότελα γεμάτο αφροσύνη, όπως κι η αμαρτία που είχε κατά νου σχεδιάζοντας τη αποστασία είναι υστερογενές εύρημα της κακής μας προαιρέσεως ενώ η αρετή πρωτογενής αιωνίως στο Θεό και στην ψυχή μας εξαρχής κατά χάρη από το Θεό.

Ο νεότερος προσήλθε και δε γονάτισε ούτε ικέτεψε αλλά αφρόνως απλώς είπε απαιτητικά δος μου ό, τι μου αναλογεί από την περιουσία! Λες και του χρωστούσε Εκείνος που μας δίνει σε όλους κατά χάρη. Δος μου αυτό που μου ανήκει σύμφωνα με το νόμο και το μερίδιό μου κατά το δίκαιο…ποιος νόμος υπάρχει και από πού προέρχεται το δίκαιο αυτό να χρωστάνε οι πατέρες στα παιδιά τους ενώ τουναντίον συμβαίνει το αντίθετο: τα παιδιά χρωστάνε στον πατέρα όπως μας δείχνει κι η φύση αφού από αυτόν πήραν την ύπαρξή τους τα παιδιά. Αλλά κι αυτό είναι δείγμα νεωτερικού φρονήματος. Αυτός λοιπόν που βρέχει επί δικαίους και αδίκους και ανατέλλει σε πονηρούς και αγαθούς διαμοίρασε την περιουσία στα δυο του αγόρια γιατί Αυτός ο πατέρας είναι ανενδεής δηλαδή δεν έχει ανάγκη και γι’ αυτό μοιράζει στα δυο και πάλι γι’ αυτό δεν κρατά τίποτε για τον Εαυτό Του. Όλος ο κόσμος είναι μοιρασμένος στα δυο, όπως στα δυο χωρίζεται με τη διαφορετική μας γνώμη η μια ανθρώπινη φύση και βλέπουμε ο ένας να δοξάζει το Θεό κι ο άλλος να καταχράται τον κόσμο, ενώ ο Θεός όλη την κτίση αδιακρίτως και αδιαιρέτως διαθέτει σε όλους και την προσφέρει για χρήση κατά τη βούληση του καθενός. Γιατί άραγε έφυγε ο μικρότερος ύστερα από λίγες μέρες κι όχι αμέσως; Ο πονηρός υποβολέας Διάβολος δεν υποβάλλει ταυτοχρόνως και την ιδιορρυθμία και αμαρτία αλλά βαθμιαίως υποκλέπτει πανούργα τη διάθεσή μας ψιθυρίζοντάς μας τάχα πως μόνοι μας χωρίς να πηγαίνουμε Εκκλησία και χωρίς διδασκαλία και δάσκαλο μπορούμε να αντιληφθούμε το καθήκον μας και το χρέος μας ως προς το δέον, όπως και το να μην απομακρυνόμαστε από το καλό μόνοι μας. Κι αφού μας απομακρύνει από το δάσκαλο και την υπακοή σ’ αυτόν μας απομακρύνει κι από τη θεία επίβλεψη ώστε να μας παραδώσει στα πονηρά έργα, αφού ο Θεός είναι παντού και ένα είναι μακριά Του, το κακό, στο οποίο φτάνουμε μονάχα με την αμαρτία αποδημώντας μακριά από το Θεό.

Εκεί διασκόρπισε λοιπόν την περιουσία του ζώντας ασώτως. Πώς; Ο έμφυτος νους υπεράνω όλων και είναι συνηγμένος στον εαυτό του και στο Θεό, τον πρώτο και ανώτατο νου, όταν εμμένουμε στον τρόπο σωτηρίας μας ενώ όταν ανοίξουμε στα πάθη τη θύρα τότε αμέσως σκορπίζεται και περιπλανάται διαρκώς στα γήινα και στις ηδονές και τους εμπαθείς λογισμούς. Πλούτος νου η φρόνηση που διακρίνει το καλό από το κακό παραμένοντας πειθαρχημένος στις θείες εντολές και συμβουλές, ενώ αν αφηνιάσει σκορπίζεται στην αφροσύνη και πορνεία όπως κι ο πλούτος και τότε συμβαίνει δυστυχώς να επιθυμούμε τροφές που δε χρειάζονται και πράγματα άχρηστα και κενοδοξίες και αγχώνεται μη μπορώντας να αναπνεύσει από τις ποικίλες άχρηστες φροντίδες…Πάρε για παράδειγμα το νου που θυμώνει για ό, τι κακό και με ανδρεία ψυχής μάχεται κατά του σκότους ενώ αν δεν προσηλωθεί στις θείες εντολές τότε αγριεύει και θυμώνει με τον πλησίον και αποθηριωμένος στρέφεται ως ανθρωποκτόνος εναντίον κι όσων δε συναινούν στο κακό και στις παράλογες ορέξεις του. Έτσι βρισκόμενος δε σκέφτεται ακόμα να επιστρέψει στο Θεό γιατί ήταν άσωτος γι’ αυτό πήγε και κόλλησε σ’ ένα πολίτη εκείνης της χώρας δηλαδή έβοσκε χοίρους όντας υποταγμένος στα κτηνώδη πάθη υπόδουλος ενός δαίμονα και μάλιστα δε χόρταινε!

Για σκεφτείτε αρκεί στον πλούσιο όλος ο χρυσός της γης; Όχι βέβαια. Αρκεί στον φιλήδονο όλη η ηδονή του κόσμου; Όχι βέβαια. Αλλά έλα που ο κόσμος είναι ένας μονάχα κι αυτοί που τον ζητούν για δική τους αποκλειστική χρήση και κτήση πολλοί; Πώς λοιπόν να χορτάσει ο αχόρταγος αποστάτης του Θεού; Αλλά είναι γραμμένο χορτασθήσομαι εν τω οφθήναι μοι την δόξαν Σου(Ψαλμ.16,15) κι όχι από το δαίμονα που δε θέλει να χορταίνουμε τίποτε από τα αισχρά που μας δίνει…Κι όμως μόλις συνήλθε ο άσωτος αποστάτης του πατέρα και ήλθε στα συγκαλά του και λογικεύτηκε τότε αντιλήφθηκε το κατάντημά του και έκλαψε λέγοντας πως χάνεται από ασιτία ενώ κι οι δούλοι του πατέρα του έχουν άφθονα τα πάντα! Ποιοι είναι οι μισθωτοί; Όσοι με μετάνοια και ιδρώτες και ταπείνωση παίρνουν ως μισθό τη σωτηρία και γιοι όσοι υποτάσσονται στις θείες εντολές από την πολλή τους αγάπη τον πατέρα: ο αγαπών με τας εντολάς μου τηρήσει(Ιω.14,23). Λέει λοιπόν στη συνέχεια ταπεινωμένος ότι θα σηκωθεί να πάει μετανιωμένος και ελεεινός να γονατίσει στον πατέρα του αποδεχόμενος την ομολογία ότι αμάρτησε στον ουρανό και σε εκείνον, δηλαδή στο Θεό και στους αγίους Του και είναι ανάξιος γιος ας γίνει μισθωτός. Απαιτείται προαίρεση και χάρη για την αρετή! Ήλθε και απείχε πολύ και ο πατέρας τον ευσπλαχνίστηκε κι ήλθε να τον συναντήσει; Ο μετανιωμένος απέχοντας του κακού και με αγαθή πρόθεση ήλθε στο Θεό αλλά από την κακή συνήθεια τυραννούμενος νοερά απέχει πολύ από το Θεό και για ν σωθεί χρειάζεται μεγάλη άνωθεν βοήθεια και ευσπλαχνία!

Έτσι κι ο πατέρας των οικτιρμών και με συγκατάβαση τον πλησίασε και τον προϋπάντησε και τον αγκάλιασε και τον φίλησε και παράγγειλε στους δούλους –τους ιερείς Του-να του δώσουν την πρώτη στολή –την υιοθεσία που είχε φορέσει με το άγιο βάπτισμα- και να του βάλουν στο χέρι δαχτυλίδι –σφραγίδα πρακτικής αρετής στην ψυχή του ως αρραβώνα μελλούσης κληρονομίας- και υποδήματα να του δώσουν- θεία φρουρά και ασφάλεια- να τον ενδυναμώνει να περπατά επάνω όφεων και σκορπίων του εχθρού και πάνω σε όλη τη δύναμη του εχθρού. Τέλος έδωσε εντολή να σφάξουν το μόσχο το σιτευτό-το ίδιος τον Κύριό μας Ιησού Χριστό ως θυσία ημών των αμαρτωλών ως άρτος που μας παρατίθεται προς βρώσιν. Και για όλα αυτά με τους αγίους Του κάνει κοινή ευωχία και ευφροσύνη προκαλώντας την οργή του άλλου γιου δηλαδή των Ιουδαίων Γραμματέων και Φαρισαίων που σκανδαλίζονται γιατί ο Κύριος να δέχεται τους αμαρτωλούς και να συνεσθίει μαζί τους όπως ίσως κι μερικοί δίκαιοι ενίοτε αγνοούν τον πλούτο της χρηστότητός Του. Αλλά παρηγορείται από τον πατέρα όταν ακούει ότι ο άλλος γιος ήταν νεκρός από τη αμαρτία και ανέζησε με τη μετάνοια και χαμένος μακριά από το Θεό και βρέθηκε ώστε να χαίρεται ο ουρανός ολόκληρος, χα΄ρα γίνεται επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι(Λουκ.15,7)! Για τους αμαρτωλούς λοιπόν ήλθε ο Κύριος να μετανοήσουν κι σταυρώθηκε γι’ αυτούς κυρίως να εξαλείψει τις αμαρτίες γιατί υπερεπερίσσευσε η χάρη όπου επλεόνασε η αμαρτία(Ρωμ.5,20).

Ας ευχόμαστε επομένως για όσους ζουν στην αμαρτία αφού και σ’ αυτούς δίνει προθεσμία μετανοίας όπως φαίνεται και από το Θεό των μετανοούντων που ως εύσπλαχνος πατέρας δίνει μεγάλα και επίφθονα δώρα στους επιστρέφοντες με τη μετάνοια. Ας επιληφθούμε της μετανοίας με έργα εγκαταλείποντας τον πονηρό και τα πάθη και όσους κολλάνε σ’ αυτά, μακριά από κακές συνήθειες, απιστία, απληστία, ακρασία κι ας τρέξουμε στον Πατέρα μας της αφθαρσίας, το δοτήρα της ζωής, βαδίζοντας με αρετές την οδό της Ζωής, όπου θα Τον βρούμε να έχει εξέλθει από άπειρη φιλανθρωπία να μας προϋπαντήσει και να μας χαρίζει άφεση αμαρτιών δηλαδή το σύμβολο αφθαρσίας, αρραβώνα μελλούσης ζωής, αφήνοντας σαν τον άσωτο εκείνο τα έργα της αμαρτίας ερχόμενοι τρέχοντας στα μυστήρια της Εκκλησίας, εξομολόγηση και θεία κοινωνία για να πετύχουμε τα ανέλπιστα. Τέλος ας μείνουμε πια κοντά Του ταπεινοί και σώφρονες δικαιοπραγώντας και διατηρώντας ακέραιη την ανανεωμένη χάρη Του κι αμείωτη ώστε να συνευφρανθούμε μαζί Του στον μέλλοντα αιώνα στην Άνω Ιερουσαλήμ και Εκκλησία των πρωτοτόκων εν Αυτώ τω Χριστώ τω Κυρίω ημών ω πρέπει πάσα δόξα εις τους αιώνας.

21 Φεβ 2013

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ. ΕΝΑΡΞΗ ΤΡΙΩΔΙΟΥ & ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ

Του κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού

   Έχουμε οπωσδήποτε να αντιμετωπίσουμε τον πολυμήχανο εχθρό μας που είναι ικανός να αφαιρέσει εξαρχής τα θεμέλια της αρετής που ήδη κατατίθενται στην ψυχή μας με την απιστία και την ελπίδα, όπως και με την αδιαφορία και τη ραθυμία στο υπόλοιπο πνευματικό οικοδόμημα της αρετής όπως αυτό εξελίσσεται, αλλά μπορεί ακόμα και να το γκρεμίσει ολόκληρο όταν υποβάλει τους λογισμούς υπερηφανείας και παραφροσύνης. Έχουμε επιμέλεια στο καλό και ισχυρότερο του κακού που διαθέτει άνωθεν δύναμη και συμμαχία από τον παντοδύναμο και χορηγό ενίσχυσης σε όποιον αγαπά την αρετή. Μόνο έτσι η αρετή μένει αδιάσειστη από κάθε επιβουλή ώστε να μπορεί και να επαναφέρει και όποιον έπεσε κι εύκολα να τον φέρει στο Θεό με τη μετάνοια και ταπείνωση. Απόδειξη διαρκής ο τελώνης σήμερα που ενώ ζει στο βυθό της αμαρτίας εύκολα ελαφρώνεται μονάχα με ένα λόγο -κι αυτόν σύντομο- ανυψώνεται και υπερβαίνει κάθε κακία και δικαιωμένος όντως από τον ίδιο τον αδέκαστο κριτή και συγκαταλέγεται πια στο χορό των δικαίων. Ενώ ο Φαρισαίος καταδικάζεται πάλι για το λόγο του γιατί μόνος του αυτοδικαιώνεται κι όχι γιατί είναι πράγματι δίκαιος, καταδικάζεται για τα αυθάδη του λόγια που παροργίζουν περισσότερο από κάθε άλλο το Θεό, όπως μας λέει κι ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
   Κι αυτό συμβαίνει γιατί η ταπείνωση ανεβάζει έως τη δικαιοσύνη ενώ η υπεροψία κατεβάζει έως το βυθό της αμαρτίας. Πού οφείλεται αυτό; Όποιος νομίζει ότι είναι σπουδαίος και μάλιστα ενώπιον Θεού δικαίως εγκαταλείπεται από το Θεό επειδή νομίζει ότι δεν έχει ανάγκη το Θεό. Ενώ όποιος θεωρεί μηδαμινό τον εαυτό του κι αποβλέπει στη θεία ευσπλαχνία δικαίως πετυχαίνει τη θεϊκή συμπάθεια και αρωγή και χάρη αφού ο Κύριος υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν. Η σημερινή παραβολή το αποδεικνύει θεϊκά θέλοντας εναργώς να παραστήσει το κέρδος από την ταπείνωση και τη ζημιά από την υπερηφάνεια χώρισε στα δυο όποιους προσέρχονται –ή μάλλον ανέρχονται- στο ναό για προσευχή, επειδή αυτή είναι κι η φύση της προσευχής να μας ανεβάζει από τη γη στον ουρανό και ακόμα παραπέρα μπροστά στον ίδιο το Θεό του σύμπαντος, όπως κι ο παλιός εκείνος ναός που προξένησε σταματημό της φθοράς με την κατάλληλη θυσία ως προτύπωση της σωτηριώδους προσευχής και της ίδιας μας της Εκκλησίας μας, ως χώρος αγγελικός και ανώτερος και πρόξενο άφθονης αθανασίας, αναίμακτη μεγάλη και πραγματικά ευσπρόσδεκτη θυσία.
   Δυο άνθρωποι λοιπόν ανέβηκαν για προσευχή στο ναό και δεν προσήλθαν, αν και υπάρχουν και μερικοί που εισερχόμενοι στην Εκκλησία δεν ανεβαίνουν εκεί όπου εικονίζεται ο ουρανός αλλά κατεβαίνουν. Ποιοι είναι αυτοί; Όσοι προσέρχονται για συναναστροφή και συνομιλία άσκοπη αναμεταξύ τους όπως όσοι πάνε για ψώνια, όπου ανταλλάσσονται ψώνια ή λόγια και όπως ο Κύριος άλλοτε τέτοιους ανθρώπους τους εξέβαλε από εκείνο το ναό έτσι κι αυτούς για τα λόγια τους αυτά θα πει ότι δεν ανεβαίνουν κι ας έρχονται καθημερινά στο ναό αφού τον οίκο της προσευχής κατέστησαν οίκο εμπορίου και σπήλαιο ληστών! Σήμερα πάντως κι  οι δυο ανέβηκαν για προσευχή, τελώνης και φαρισαίος όντως κι ας έριξε ο ένας ο φαρισαίος μετά την άνοδό του ανατρεπόμενος μόνος του από τον τρόπο. Σκοπός είναι ο ίδιος και για τους δυο, κι οι δυο θέλουν να ανέβουν και οι δυο θέλουν να προσευχηθούν αλλά ο τρόπος είναι διαφορετικός και μάλιστα αντίθετος: ο ένας ανέβηκε συντετριμμένος και ταπεινωμένος όπως διδάχτηκε ότι καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει και εταπεινώθην και έσωσέ με ο Κύριος ο οποίος ο ίδιος για χάρη μας ταπεινώθηκε γενόμενος σαν κι εμάς ενώ ο άλλος ανεβαίνει υπερβολικά φουσκωμένος και αλαζόνας νομίζοντας ότι θα αυτοδικαιωθεί και μάλιστα ενώπιον Θεού, όπου πάσα η δικαιοσύνη ημών ως ράκος αποκαθημένης…και ακάθαρτος πας υψηλοκάρδιος ενώπιον Κυρίου..ουαί οι δικαιούντες εαυτούς...
   Αλλά μαζί με το διαφορετικό τρόπο και ήθος προσευχής έρχεται και το διαφορετικό περιεχόμενο και είδος: δέηση και ευχαριστία είναι η προσευχή. Κι ο ένας ανεβαίνει και δοξάζει και ευχαριστεί το Θεό για όσα έλαβε από Αυτόν ενώ ο άλλος ζητά και όσα δεν έλαβε, όπως κι άφεση αμαρτιών, αφού κάθε ώρα και στιγμή. Διπλή και η αχρείωση για τους απρόσεκτους! Αποτελεσματική η μια προσευχή και δέηση και πίστη υπέρ αφέσεως αμαρτιών και κατάνυξη με αποχή κακού ενώ την άλλη καθιστά ανενεργό η απόγνωση και πώρωση. Ευπρόσδεκτη ευχαριστία για τις ευεργεσίες του Θεού και αποφυγή επάρσεως σε όσους στερούνται ενώ απαράδεκτη έπαρση για όσα αποκτήθηκαν, λες και αποκτήθηκαν με δική μας μόνο προσπάθεια και γνώση καθώς και κατάκριση για όσους στερούνται. Άρρωστος ο Φαρισαίος και στα δυο γιατί ελέγχεται κι από τα λόγια του και από τον εαυτό του, ενώ ανεβαίνει να ευχαριστήσει όχι να δεηθεί με την ευχαριστία στο Θεό ανακατεύει και άφρονα άθλια έπαρση και κατάκριση, λέγοντας σ’ ευχαριστώ Θεέ μου που δεν είμαι σαν τους άλλους, άρπαγας και άδικος και μοιχός!
   Αδιάντροπη υπεροψία αντίθετη με τον τελώνη που ούτε το βλέμμα του δε σηκώνει. Καθεαυτόν προσευχόμενος ο φαρισαίος έλεγε ευχαριστώ όχι επειδή με την ευσπλαχνία Σου ως ασθενή δωρεάν με απάλλαξες από τις παγίδες του εχθρού. Γενναίο όμως είναι όταν πιαστούμε να ξεφύγουμε με τη μετάνοια, όπως είναι η θεία πρόνοια να ξεφεύγουμε ή να μην πιανόμαστε στις παγίδες του εχθρού με τη θεία χάρη ως ασθενείς δωρεάν ταπεινούμενοι και χωρίς κομπασμούς. Δεν ευχαριστεί ο φαρισαίος για τη θεία χάρη αλλά για την υποτιθέμενη διαφορετικότητά του, χωρίς να προσέχει τον εαυτό του αλλά τους άλλους τους οποίους μάλιστα εξουδενώνει όλους παράφρονα θεωρώντας μόνο τον εαυτό του δίκαιο και σώφρονα. Αν όλοι είναι έτσι τότε ποιος υφίσταται την κακία τους άραγε; Παράλογα πράγματα! Κι αυτός ο τελώνης; Δεν ανήκει στους άλλους; Κοινή καταδίκη ή διπλή;
 Τελώνης ήταν μοιχός όμως πού το γνώριζε ο φαρισαίος; Έπρεπε να τον προπηλακίζει; Όχι ασφαλώς. Και βλέπουμε τον τελώνη να υφίσταται ταπεινά την κατάκρισή του φαρισαίου και να προσφέρει στο Θεό ικετήρια αυτομεμψία κερδίζοντας άφεση αμαρτιών δικαίως ενώ ο άλλος καταδικάζεται δικαίως επειδή κατηγορεί υπεροπτικά τον άλλο και όλους τους ανθρώπους αυτοδικαιώνοντας μόνο τον εαυτό του. Τι ψευδολόγος συνείδηση! Μόνον αυτόν αξίωσε ο Θεός να είναι ενάρετος; Και πού βρήκε την περιουσία του ο φαρισαίος; Δεν του την άρπαξαν οι άρπαγες; Κακία και ψεύδος.
   Μήπως είναι ελεήμων κι όχι άρπαγας επειδή δίνει το ένα δέκατο ή αγνός και σώφρονας νηστευτής επειδή νηστεύει; Αλλά κι έτσι να είναι γιατί άραγε πάει για προσευχή ευχαριστίας αφού τάχα μόνον του τα κατάφερε; Κι αν πάλι τα κατάφερε με τη βοήθεια του Θεού γιατί κομπάζει και δε βοηθά τους άλλους ώστε να δοξάζεται ο Θεός που του τα έδωσε; Πού η ταπείνωση; Ορατή η δαιμονική κατάσταση της υπερηφάνειας αλλά και η απουσία ανθρώπινης αρετής, ακόμα και της νηστείας που και γνήσια να ήταν θα αχρηστευόταν από τον εγωισμό π΄σο μάλλον τώρα που είναι κίβδηλη.
   Κι ο τελώνης; Στάθηκε απόμακρα και κοιτώντας στο έδαφος έλεγε χτυπώντας τον εαυτό του, Κύριε ελέησόν με τον αμαρτωλό με εξυψωτική ταπείνωση, ακατάκριτη αυτομεψία και ακαταίσχυντη πίστη ως εφόδια μεσιτευτικά στο Θεό για να του συγχωρεθούν οι αμαρτίες του. Προσευχή και προσευχή άριστη και επίμονη, εστώς κι όχι σταθείς με την μονολόγιστη δέηση που είναι κι  η αποτελεσματικότερη μορφή προσευχής. Απαλλαγμένος από αμαρτίες βρίσκεται ενώπιον Θεού αφού ακόμα δεν ενεργοποιήθηκε στο καλό ο τελώνης για να έχει και παρρησία αλλά ελπίζει να εγγίσει το Θεό με την αποχή του κακού και την αγαθή πρόθεση ως ανάξιος ουρανού και γης όπως φάνηκε κι από την όλη του στάση. Πίστεψε στο επιστράφητε προς Με και επιστραφήσομαι προς υμάς και εξαγορεύσω κατ’ εμού την ανομίαν μου τω Κυρίω και Συ αφήκας την ασέβειαν της καρδίας μου…Κατέβηκε δικαιωμένος γιατί η ταπείνωση ανεβάζει στο Θεό που συστήνεται με τη μετάνοια και φέρνει τα δάκρυα για να εξάγει τους αξίους από τα ανάξια και να τους ανεβάσει στο Θεό δικαιωμένους δωρεάν για την ευγνώμονα προαίρεση.
   Ο τελώνης σφετεριζόμενος τα αλλότρια αλλά εγκαταλείποντας τη διαστροφή και αυτομεμφόμενος δικαιώθηκε. Ο φαρισαίος όμως αντίστροφα μη σφετεριζόμενος τα αλλότρια αλλά αυτοδικαιούμενος καταδικάστηκε. Εμείς οι πολλοί που ούτε τα αλλότρια αφήνουμε ανέγγιχτα ούτε αυτομεμφόμαστε τι να πούμε και τι θα πάθουμε; Το έχουμε σκεφτεί άραγε; Ακόμα και μετά την προσευχή ο τελώνης συνέχισε τον ίσιο δρόμο όπως κι εμείς πρέπει και να αφήσουμε την κακία και να αφήσουμε όσους την κατηγορούν και να καταδικάζουμε τον εαυτό μας καταφεύγοντας με κατάνυξη ικετευτικά στη θεία ευσπλαχνία για να γίνουμε λυτρωμένοι τελώνες! Πόρνες και τελώνες προάγουσι εις την βασιλείαν των ουρανών! Υπάρχει βεβαίως και η ταπείνωση αλλά κι η ταπεινολογία, ενώ η καταφρόνηση δοκιμάζει την καρδιά: απαιτείται λοιπόν και η μονολόγιστη ευχή και αποχή κακού και ψυχική διάθεση και κατάνυξη και υπομονή. Πόσα υποφέρουν οι άνθρωποι του Θεού, πόσους ονειδισμούς και ύβρεις και προπηλακισμούς και εκμεταλλεύσεις και δεν αντιδρούν για την αγάπη του Θεού; Αφήστε να δει ο Θεός την ταπείνωσή μας λένε και θα μας ανταποδώσει αγαθά κι ας μας καταριόνται!
   Αν θέλουμε να γλιτώσουμε την αιώνια καταδίκη ας υπομείνουμε σ’ αυτή την πρόσκαιρη ζωή τις αναποδιές του βίου και τους πειρασμούς κερδίζοντας αιωνιότητα με την παροδική ή περιοδική έστω και πάντως όχι συνεχή και αδιάλειπτη κακοπάθεια και δυσπραγία υπομένοντας γενναία και μάλιστα ως ένοχοι και αμαρτωλοί και υπεύθυνοι κολάσεως αιωνίου. Αυτή η υπομονή μπορεί να μας χαρίσει κι από εδώ και τώρα λύτρωση από τα δεινά που μας βασανίζουν από τη θεία Του χρηστότητα αρχίζοντας από τώρα την απόλαυση των αιωνίων αγαθών για την υπομονή μας! Θα υποφέρουμε τη θεία παιδαγωγία ότι ήμαρτον και ημάρτομεν Αυτώ. Αυτήν την παιδαγωγία με ευσπλαχνία κι όχι οργή Θεού και θυμό Κυρίου αποδεχόμενοι ας μη καταβληθούμε αλλά να ανορθωθούμε θεία χάριτι και φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ώ πρέπει πάσα δόξα τιμή και προσκύνησις συν τω ανάρχω Αυτού Πατρί και τω ζωοποιώ Πνεύματι νυν και αεί και ει τους αιώνας των αιώνων.           

ΠΗΓΗ ΔΡΑΜ 2013       

15 Φεβ 2013

Περιοδικό "ΕΝΟΡΙΑΚΑ ΝΕΑ"

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού μας "ΕΝΟΡΙΑΚΑ ΝΕΑ" του μηνός Φεβρουαρίου 2013. Επισκεφθείτε το αντίστοιχο μενού για να το διαβάσετε και να το εκτυπώσετε. 

14 Φεβ 2013

H TAΠΕΙΝΩΣΗ ΣΤΟ ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ (ΚΥΡΙΑΚΗΣ) ΤΗΣ ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ


   Του κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Εκπαιδευτικού - Θεολόγου
  
   Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013 ξημερώνει η Κυριακή της Χαναναίας. Ο Κύριος υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν. Πώς εφαρμόζεται αυτό στο Ευαγγέλιο περί Χαναναίας; Λέει ο άγιος Γρηγόριος περί του θέματος και επ’ ευκαιρία περί της του ανθρώπου ευτελείας και της επαινετής ταπεινώσεως ότι αυτό ακριβώς που προκήρυξε η Π.Δ.  υπογράμμισε η Κ.Δ. δείχνοντας την προαιώνια Σοφία του υψίστου Πατρός με τα έργα της όταν έζησε σ’ αυτόν τον βίο με τη σάρκα(Α΄Κορ.1,24-31,δηλαδή επειδή εμείς οι Χριστιανοί κηρύσσουμε Χριστόν εσταυρωμένον, {πράγμα που είναι} Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον! Και στους ειδωλολάτρες μωρία! Εντούτοις στους καλεσμένους από το Θεό στην πίστη ως αξίους Αυτός ο Χριστός ο εσταυρωμένος είναι αυτό που ζητάνε οι άπιστοι, και δύναμη Θεού που ενεργεί τα θαύματα και σοφία και ευγλωττία, σοφία ενυπόστατος του Πατρός, αφού το μωρό του Θεού είναι σοφότερο των ανθρώπων και το ασθενές πάλι του Θεού ισχυρότερο των ανθρώπων –δηλαδή ό, τι φαίνεται στους απίστους, η πίστη στον Εσταυρωμένο, είναι ανώτερη από όλα όσα πιστεύουν και εννοείται δε σώζουν τον άνθρωπο όπως ο Σταυρός του Κυρίου που έσωσε όλον τον κόσμο- και ανάλογα και αδυναμία θεωρούν όσοι βλέπουν το Σταυρό αλλά στην πραγματικότητα αυτό είναι δυνατότερο όλων και γι’ αυτό όσο και όσοι κι αν πολεμάνε την Εκκλησία και πάνε να σβήσουν το όνομα του Σταυρού τόσο ανθεί και ακμάζει περισσότερο το σημείο του Σταυρού. Φυσιολογικά ύστερα από όλα αυτά ο Θεός εξελέξατο τα μωρά του κόσμου ίνα καταισχύνει τους σοφούς και τα ασθενή ίνα καταισχύνει τα ισχυρά…όπως μη καυχήσηται πάσα σαρξ ενώπιον του Θεού. Και πάλι εξ Αυτού εστε εσείς εν Χριστώ Ιησού που έγινε για μας σοφία από Θεού, δικαιοσύνη και αγιασμός και απολύτρωση για να καυχιόμαστε εν Κυρίω που μας χάρισε τόσα πνευμαιτκά και όχι μόνο αγαθά).
     Έτσι συνέβη και με τους Φαρισαίους και Γραμματείς που ο Κύριος αντιτασσόμενος όταν τους έβλεπε να επαίρονται κατά των μαθητών Του λίγο πριν τη σκηνή με τη Χαναναία(Ματθ.15,21-28) τους έλεγε γιατί παραβαίνετε την εντολή του Θεού από παράδοση, υποκριτές ευλαβείας! –και σκανδαλίστηκαν και εγκαταλείφτηκαν, «ανεχώρησε σε ειδωλολατρική χώρα στα μέρη Τύρου και Σιδώνος» φυσιολογικά(Ματθ.15,3) ενώ ταυτόχρονα στην Χαναναία που προσήλθε με ταπείνωση και δεήθηκε της έδωσε τη χάρη Του. Αυτή η γυναίκα ειδωλολάτρισσα άκουσε τον Κύριο να την αποκαλεί σκύλα και ακόμα χειρότερα από σκύλα και αποδέχεται το χαρακτηρισμό, ναι, Κύριε με έντονη την αυτομεμψία και ταπείνωση, προσθέτοντας το αίτημά της κραυγαλέα: η κόρη μου βασανίζεται από δαιμόνιο.

   Τι όμορφη σκηνή! Ως κρίνο ιερό εμφανίζεται στις κοιλάδες εκείνες εκπνέοντας με το στόμα της ευωδία θείου Πνεύματος αφού μόνο με το Άγιο Πνεύμα μπορεί κάποιος να πει Κύριο τον Ιησού(Κορ.1,12,3-ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ει μη εν Πνεύματι Αγίω!). Αυτή η ταπεινή γυναίκα ειδωλολάτρισσα μάλιστα ούσα έχει γλώσσα που κινείται από το Άγιο Πνεύμα και γι’ αυτό καλεί τον Ιησού Κύριο και επικαλείται το έλεός Του με την πεποίθηση ότι έχει Αυτός κάθε εξουσία πάνω στους δαίμονες. Επειδή η πίστη γεννάται από το άκουσμα(Ρωμ.10,17-η πίστις εξ ακοής) εξερχόταν η φήμη Του Χριστού σ’ όλη την περίχωρο(Λουκ.4,37-) ο Κύριος βρίσκοντας τη Χαναναία εύηχο σκεύος επηχεί δι’αυτής δυνατότερα. Αφού η ίδια μεταπείστηκε πια και πίστεψε προσέτρεξε με θέρμη και έγινε ξακουστή κήρυκας και ικέτις συγχρόνως κραυγάζοντας από μακριά το ελέησέ με Κύριε, για τη δαιμονισμένη κόρη μου…και αυτή βεβαίως δεν έχει συναίσθηση της συφοράς αλλά εγώ έχω συναίσθηση του παθήματος και καίγομαι στα σπλάχνα μου τα μητρικά και για τούτο ζητώ το έλεός Σου ως Κύριο των πάντων και επειδή με δική Σου παραχώρηση υποφέρει και ταλαιπωρείται η κόρη μου. Αν το έλεός Σου στραφεί και σε μας θα απομακρυνθεί το πρόβλημά μας.
   Αλλά ο Κύριος δεν της απάντησε καθόλου για να φανερωθεί η πίστη της και η όλη της αρετή περισσότερο ακόμα και επίσης για να καταλάβουν όλοι το πόσο δίκιο είχε όταν στράφηκε στα έθνη και για την απιστία των Ιουδαίων που ήταν ολοφάνερη πια αλλά και εξαιτίας της πίστεως που βρήκε στα έθνη! Στην παρατήρηση των μαθητών του να την απομακρύνει από κοντά τους γιατί τους ενοχλεί Αυτός αποκρίνεται ότι σκοπός του είναι η σωτηρία των απολωλότων προβάτων του Ισραήλ εξαιτίας των πατέρων τους που είχαν κάποτε ζήσει ευσεβώς αντίθετα με τους συγχρόνους Του που είχαν εκπέσει και από την πατρική ευσέβεια και αρετή αλλά μακροθυμώντας ξεκινά από αυτούς.
   Και τότε η γυναίκα αυτή πλησίασε και προσκυνώντας λέει Κύριε, βοήθα με! Και τότε ακριβώς η προσβολή που της κάνει είναι μεγάλη αλλά και πάλι δεν αποθαρρύνεται κι ας αποπέμπεται γιατί έχει ανδρεία ψυχή κι ας εξουδενώνεται ως ζώο άλογο, μιαρό και θηριώδες, που η φωνή της μοιάζει του σκύλου ανάξια να ακουστεί και όμως αποδέχεται τα πάντα και συνεχίζει την παράκληση στο Θεό, καθισταμένη διδάσκαλός μας στην προσευχή πόσο πρέπει να επιμένουμε με υπομονή, ταπείνωση και κατάνυξη, έστω και ανάξιοι, έστω και διωγμένοι βρωμεροί και αμαρτωλοί! Μην απομακρυνόμαστε από το Θεό αλλά να επιμένουμε ζητώντας ταπεινά και να είμαστε βέβαιοι ότι θα λάβουμε ό, τι ζητήσουμε από το Θεό. Κι όταν της υποδεικνύεται η ελεεινή της κατάσταση ως ειδωλολατρικό γύναιο, ως σκύλα ξεδιάντροπη και σιχαμένη και ακάθαρτη και ότι δεν είναι καλό  να πάρει τον άρτο των παιδιών Του να τον δώσει στα σκυλιά εκείνη αποδέχεται τα πάντα ως ανάξια της μεθέξεως και μεταλήψεως του άρτου που κατέβηκε από τους ουρανούς(Ιω.6,33-ου Μωυσής δέδωκεν τον άρτον υμίν εκ του ουρανού αλλά ο πατήρ μου δίδωσιν υμίν τον άρτον εκ του ουρανού τον αληθινόν). Και το μόνο που ζητεί είναι να της δοθούν ψιχία που πέφτουν από το τραπέζι των συνδαιτυμόνων από οίκτο όπως και τα σκυλάκια τρώνε από ό, τι πέφτει από το τραπέζι των κυρίων τους! Σοφός ο λόγος της γυναίκας και συνετός και ταπεινός γιατί ως ειδωλολάτρισσα είναι αμαρτωλή αλλά για την απερίγραπτη φιλανθρωπία και αγαθότητα του Θεού βρίσκουν  πρόνοια και τα έθνη όλα, όπως άλλωστε κι όλοι οι αμαρτωλοί που μετανοούν.
   Η συνέχεια είναι συγκλονιστική: όσοι Του εξομολογούνται αμαρτίες και ασέβεια τους συγχωρεί, δέχεται αυτή τη γυναίκα, την καθαρίζει και θεραπεύει και αγιάζει μαζί με την κόρη της και την ψυχή της και μάλιστα εγκωμιάζοντάς την: μεγάλη η πίστη σου, γυναίκα, γι’ αυτό ας γίνει όπως θέλεις! Δίνοντάς της εξουσία και αυτομάτως όπως το είπε έτσι κι έγινε από εκείνη την ώρα ακριβώς. Το δαιμόνιο εξήλθε από την κόρη της εξαιτίας της, επειδή ταπεινώθηκε σε βαθμό που κατάλαβε το μέγεθος της φιλανθρωπίας του Κυρίου και παρέμεινε προσευχόμενη ταπεινά έως τέλους! Ταπεινώσου και θα βρεις χάρη και όποιος χτυπά τη θύρα θα του ανοίξει. Όλα αυτά βεβαίως έγιναν λόγω της μεγάλης της πίστεως που είναι συνηνωμένη με την ταπείνωση και γι’ αυτό συναυξάνεται μαζί της. Ώστε στους πιστούς μόνο ταιριάζει η ταπείνωση και στους ταπεινούς η πίστη.
   Τώρα εμείς οι πολλοί ας αυτοταπεινωθούμε εκουσίως και αυτοβούλως  επιδεικνύοντας την πίστη μας στο Θεό και κερδίζοντας τα πάντα. Ας θυμηθούμε πώς αναγεννιόμαστε με το βάπτισμα αλλά και πάλι πέφτουμε με λύπη όντως περνώντας τον παρόντα βίο ολόκληρο αυτήν την πολυστένακτη και αξιοθρήνητη ταλαίπωρη ζωή χωρίς να σταματάμε καθόλου τις ανοησίες του πλούτου, της τρυφής και της ματαιοδοξίας και αρχομανίας. Μόνο με τη θεία Του χάρη μπορούμε να σωφρονιστούμε και να εξημερωθούμε αλλά μόνο οι ταπεινοί όπως η θαυμαστή Χαναναία μας διδάσκουν ως υπόδειγμα τέτοιο. Κι όποιος περηφανεύεται για κάποιο του χάρισμα ας γνωρίζει ότι χάνει και την πίστη του και τη χάρη του Θεού κι ας επιστρέψει γρήγορα με τη μετάνοια στην ταπείνωση ώστε να βρεθεί στον μέλλοντα αιώνα με τους ελεημένους από το Θεό και να επαινεθεί και να δοξαστεί ως πιστός και φρόνιμος από τον Υιό του Θεού που ταπεινώθηκε για μας δίνοντάς μας δόξα αληθινή και αναλλοίωτη και αιώνια.

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Ορθόδοξος Συναξαριστής






ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ (Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΣΤΡ. ΚΟΡΑΚΑ 2)

ΧΑΡΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΠ' ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙΡΟΥ

Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα