31 Οκτ 2014

Να δείχνεις τον ουρανό, χωρίς να χάνεις τη γη

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

            Πολλές φορές οι Ιερείς και κάποιοι «ζηλωτές» χριστιανοί, δείχνομε στους συνανθρώπους μας τον ουρανό και ξεχνούμε τη γη. Δηλ. μιλάμε συνέχεια για το Θεό και ξεχνούμε τον άνθρωπο. Μιλάμε για τη μέλλουσα ζωή και ξεχνούμε την παρούσα. Μιλάμε για την ψυχή και ξεχνούμε το σώμα. Μιλάμε για το πνεύμα και ξεχνούμε την ύλη. Μιλάμε για ουράνια αγαθά και ξεχνούμε τα επίγεια. Μιλάμε για τροφή της ψυχής και ξεχνούμε το ψωμί. Μιλάμε για χαρά και ξεχνούμε τον πόνο. Μιλάμε για σωτηρία και ξεχνούμε την αρρώστια. Μιλάμε για αιώνια ζωή και ξεχνούμε το θάνατο.
            Τι σημαίνει αυτό; Μονοφυσιτισμό του πνεύματος. Είναι τόσο επικίνδυνος όσο και ο Μονοφυσιτισμός της ύλης. Αυτό δεν είναι λόγος του Χριστού. Δεν είναι κήρυγμα της Εκκλησίας. Δεν ζει μόνο με το λόγο του Θεού ο άνθρωπος. Χρειάζεται και  ψωμί.  Ο Χριστός μας λέει να ζητούμε «τον άρτο τον επιούσιο»  αλλά και τον «Άρτο της  Ζωής», που είναι το Σώμα Του και το Αίμα Του, η θεία Κοινωνία.
            Ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική ενότητα, με ηγεμόνα  τον Νου, που είναι η εικόνα του Θεού μέσα στον άνθρωπο. Ο Νους φωτίζει και ζωοποιεί την ψυχή.  Η ψυχή ζωοποιεί το σώμα. Το σώμα αντλεί δυνάμεις από τη γη για να ζήσει. Ο άνθρωπος δεν είναι άγγελος,  για να μην έχει ανάγκη την ύλη. Είναι ο σύνδεσμος του υλικού και πνευματικού κόσμου. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος και ως Θεάνθρωπος χάραξε το δρόμο του ανθρώπου στη γη κι από τη γη στον ουρανό.
            Το μεγαλύτερο Μυστήριο στην ιστορία του ανθρώπου, είναι η Γέννηση του Χριστού, ως Θεανθρώπου και το μεγαλύτερο γεγονός ο Σταυρός Του. Το κήρυγμα  Του είχε δυο βασικά σημεία, άγνωστα μέχρι τότε στον κόσμο. Την αγάπη και την αγιότητα. Η αγάπη οδηγεί στην αγιότητα και η αγιότητα είναι καρπός της αγάπης. Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα στην Εκκλησία. Με την ασκητική και μυστηριακή της ζωή. Ασκητική ζωή σημαίνει «ήθος και τρόπος ζωής». Μυστηριακή ζωή σημαίνει, ότι η χάρη του Χριστού μεταγγίζεται  στον άνθρωπο δια του  Αγίου Πνεύματος και με ορατό τρόπο τα μυστήρια, με πρώτο και έσχατο τη Θεία Κοινωνία.
            Πού θα γίνουν όμως όλα αυτά; Στη γη και στην παρούσα ζωή. Εδώ είναι ο αγώνας. Στην ζωή αυτή θα αγωνιστεί ο άνθρωπος. Εδώ θα γνωρίσει και θα ζήσει την αγάπη. Εδώ θα βαδίσει το δρόμο της αγιότητας. Εδώ θα κερδίσει ή θα χάσει την ψυχή του. Ο αγώνας του έχει δυο όπλα. Την αγάπη στο Θεό και την αγάπη στον άνθρωπο. Δεν μπορεί να υπάρξει η μια χωρίς την άλλη. Όσοι δεν το πιστεύουν αυτό και δεν το επιδιώκουν αλλά μονομερώς αγαπούν το Θεό ή τον άνθρωπο, όχι  απλά πλανώνται, αλλά ζουν στη μεγαλύτερη αίρεση.
            Η αιώνια ζωή είναι η «ηχώ» της παρούσας. Πιο σωστά: Η αιώνια ζωή αρχίζει από αυτή τη ζωή. Είναι παρούσα και μέλλουσα. Αν η ζωή στη γη φωνάζει Θεός, Θεός θα απαντήσει και η μέλλουσα. Αν φωνάζει κόλαση, κόλαση θα απαντήσει η ηχώ. Αν φωνάζει μίσος, μίσος θα απαντήσει η ηχώ. Αν φωνάζει αγάπη, αγάπη θα απαντήσει η ηχώ. Μετά τον βιολογικό θάνατο, δεν υπάρχει μετάνοια. Αυτό σημαίνει ούτε εξέλιξη στην αγάπη, ούτε πρόοδος στην αγιότητα. Την ψυχή του ανθρώπου συνοδεύουν οι αρετές και οι κακίες αυτής της ζωής, το περιεχόμενο της καρδιάς του, οι λογισμοί του νου του και η ηθική του συνείδηση.
            Γιατί τα γράφω όλα αυτά, που είναι γνωστά σε όλους; Για να μην πέφτομε όλοι μας, κληρικοί και λαϊκοί, σε ένα σφάλμα. Να περιθωριοποιούμε την παρούσα ζωή και προπάντων να παραβλέπομε από υπεροψία και υπεκφυγή τα προβλήματα των συνανθρώπων μας.  Ότι δηλ. δεν αξίζουν να τα σκέπτονται και το μόνο που πρέπει να κάνουν, είναι η σωτηρία της ψυχής τους. Να μην είμαστε προπάντων «ουρανοβάμονες». Αυτό είναι σοβαρή πνευματική διαστροφή. Όταν δεν βλέπεις δίπλα σου τον πόνο και τη δυστυχία των ανθρώπων, την αρρώστια και το θάνατο, δεν είσαι άνθρωπος. Δεν είσαι προπάντων χριστιανός. Όταν μένεις ασυγκίνητος, σ’ ένα πατέρα που πονεί, σε μια μάνα που κλαίει,  σ’ ένα παιδί που παραπονιέται, σ’ ένα φτωχό που πεθαίνει για ένα κομμάτι ψωμί, δεν πιστεύεις στο Χριστό. Όλοι πρέπει να διαβάζομε τακτικά την παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, του Πλουσίου και του Λαζάρου και του άφρονος Πλουσίου.
            Θα αναφέρω μόνο δυο από τις πολλές περιπτώσεις «ζηλωτών» χριστιανών. Γνώριζα στα Γυμνασιακά μου χρόνια, ένα πλούσιο σχετικά άνθρωπο. Ήταν πια σε μεγάλη ηλικία. Διάβαζε όλη μέρα «θρησκευτικά» βιβλία. Μιλούσε όλο για το Θεό και την ψυχή του. Δεν έλειπε από την Εκκλησία. Περνούσε κάποιος ζητιάνος, γνωστός από τα χωριά μας. Πραγματικά πάμπτωχος. Του ζητούσε λίγο ψωμί ή λίγο λάδι. Η απάντηση ήταν: «Πήγαινε  κι ο Θεός να σε ελεήσει!» Δεν του έδινε τίποτε.      

            Το δεύτερο αφορά το Άγιο όρος. Πήγε σ’ ένα μοναστήρι, ένα «ζηλωτής» θεολόγος. Είδε κάποιους μοναχούς- νέα παιδιά - που εργαζόταν στον κήπο. Τους είπε: «Δεν ντρέπεστε; Εδώ ήρθατε για να προσεύχεστε  κι εσείς κοιτάζετε τη γη; Τα παιδιά στενοχωρήθηκαν και τον είπαν στον Ηγούμενο. Ο  Ηγούμενος έδωσε εντολή, όσες μέρες μείνει εκείνος ο άνθρωπος στο μοναστήρι, να μην του δώσουν φαγητό. Αυτός  παραπονέθηκε στον ηγούμενο κι εκείνος  του είπε:. «Μα εσύ ήλεγξες αυστηρά τα παιδιά που εργαζόταν στον κήπο. Ποιος θα σου φέρει τώρα φαγητό;  Αυτά προσεύχονται συνέχεια». Κι ο «ζηλωτής» θεολόγος κατάλαβε, ότι η μεγαλύτερη αρετή είναι η «Διάκριση».

25 Οκτ 2014

Ο Άγιος Δημήτριος

Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου
ΙεράςΜητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

Στους χρόνους του αυτοκράτορα των Ρωμαίων Διοκλητιανού, περί το 280, γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη, ο Άγιος Δημήτριος. Υπηρέτησε στον ρωμαϊκό στρατό και διακρίθηκε ως  στρατηγός, της ρωμαϊκής  αυτοκρατορίας. Προικισμένος με μεγάλα σωματικά και ψυχικά χαρίσματα, προκαλούσε τον θαυμασμό και την εκτίμηση των ανώτερων του και του βασιλιά.
            Ξαφνικά κυκλοφόρησε η φήμη, ότι ο στρατηγός Δημήτριος, ήταν «χριστιανός». Χριστιανός τότε σήμαινε, σήμα κινδύνου για την πανίσχυρη αυτοκρατορία. Στους χριστιανούς έβλεπαν οι ρωμαίοι-ειδωλολάτρες, την μεγαλύτερη απειλή της αυτοκρατορίας. Όχι ότι οι χριστιανοί, είχαν τη δύναμη να ανατρέψουν μια τέτοια αυτοκρατορία. Οι χριστιανοί ήταν, οι πιο φιλήσυχοι άνθρωποι. Τα κίνητρα τους δεν ήταν ποτέ πολιτικά. Ούτε είχαν σκοπό, να συγκρουσθούν με την κρατική εξουσία,
            Ήταν ένα πνευματικό κίνημα, που στηριζόταν στην «εν Χριστώ» αγάπη και στην «εν Χριστώ» ελευθερία και έπαιρνε δύναμη μόνο από το Αίμα του Εσταυρωμένου κι από το φως του Αναστημένου Ιησού.  Του Σαρκωθέντος, Σταυρωθέντος και Αναστάντος Χριστού, του μοναδικού Θεού του κόσμου. Ήταν νόμιμοι πολίτες οι χριστιανοί. Ζούσαν από τις εργασίες τους και υπάκουαν στους νόμους της πολιτείας και σέβονταν τις αρχές του κράτους.
            Το αμάρτημα τους ήταν ένα: Δεν θυσίαζαν στους θεούς της ειδωλολατρίας και δεν λάτρευαν, ως Θεό τον αυτοκράτορα. Τι σήμαινε αυτό; Ουσιαστικά, βόμβα, στα θεμέλια της εθνικής θρησκείας!  Άρνηση της ειδωλολατρίας! Η εθνική θρησκεία όμως, που για τους χριστιανούς σήμαινε ειδωλολατρία, ήταν το μεγαλύτερο στήριγμα της αυτοκρατορίας και η περιφρούρηση του βασιλιά.
            Οι Χριστιανοί αγαπούσαν τον βασιλιά. Του απέδιδαν τις τιμές που έπρεπε, ως ανώτατου Άρχοντα. Δεν δέχονταν όμως, να τον λατρεύουν. Για την κοσμοκράτειρα Ρώμη,  η λατρεία του αυτοκράτορα, ήταν το σημείο ενότητας της αυτοκρατορίας. Δεν ενδιέφερε τόσο τον αυτοκράτορα, ποιο θεό λάτρευες. Εξάλλου η πολυθεΐα μεγάλωνε καθημερινά. «Πιο πολλούς θεούς συναντούσες στην Ρώμη, παρά ανθρώπους». Δηλ. αγάλματα θεών και βωμούς. Τον ενδιέφερε όμως, να τον λατρεύεις αυτόν, ως θεό.
            Στο σημείο αυτό, οι χριστιανοί ήταν απόλυτοι. Δεν δέχονταν συμβιβασμούς. Σέβονταν τους νόμους της αυτοκρατορίας, ζούσαν ως νόμιμοι πολίτες, απέδιδαν τις πρέπουσες τιμές στον αυτοκράτορα, δεν δέχονταν όμως να τον λατρεύουν ως Θεό κι ούτε να συμμετέχουν στις γιορτές των ειδωλολατρών. Ένας ήταν γι’ αυτούς ο Θεός: Ο Ιησούς Χριστός. Στη θέση του Χριστού δεν μπορούσαν να βάλουν είδωλα. Το θεωρούσαν άρνηση και προδοσία.
            Σε μια τέτοια ώρα, η είδηση, ότι ο τόσο χαρισματικός στρατηγός Δημήτριος, ήταν χριστιανός, προκαλούσε οργή και πανικό στην Εξουσία. Γι’ αυτό προσπαθούσαν με κάθε μέσο, με κολακείες την αρχή και υποσχέσεις, για κοσμικές δόξες και τιμές, να κλονίσουν τους χριστιανούς και να τους κερδίσουν, ως πιστούς υπηκόους της αυτοκρατορίας. Στην περίπτωση του Δημητρίου, φοβούνταν ακόμη την απήχηση, που θα είχε στο λαό η είδηση, ότι ένας αξιωματικός ήταν χριστιανός,  σε μια ώρα, που παρά τα μαρτύρια,  κάθε μέρα  πλήθαιναν οι χριστιανοί και ξαπλωνόταν με τρόπο «μυστηριώδη», η «θρησκεία του Χριστού».
            Υπήρχε όμως στην περίπτωση του Αγίου Δημητρίου, ένας σπουδαιότερος λόγος. Η αυτοκρατορία, δεν ήθελε, με κανένα τρόπο, να στερείται τους χριστιανούς, γιατί κατά κανόνα, ήταν αξιόλογοι  άνθρωποι, όπως ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Παντελεήμων, οι Άγιοι Ανάργυροι, η Αγία Αικατερίνη, η Αγία Παρασκευή, η Αγία Μαρίνα και τόσοι άλλοι.  Το ίδιο ίσχυε για τον Άγιο Δημήτριο.
Αφού απέρριψε όλα τα αξιώματα που του προσφέρανε, σε περίπτωση που αρνιόταν τον Χριστό, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στη Θεσσαλονίκη. Η χαριστική βολή, για τον αυτοκράτορα ήταν, όταν ο Νέστορας νίκησε τον «υπεράνθρωπο», σε σωματική δύναμη Λυαίο και αποδόθηκε η νίκη του στην ευλογία του Αγίου Δημητρίου. Τότε σκότωσαν τον Άγιο,  με λόγχη στη φυλακή.
Ένας μάρτυρας προστέθηκε, στα εκατομμύρια των μαρτύρων των τριών πρώτων αιώνων. Οι χριστιανοί, έθαψαν ευλαβικά το σώμα του, εκεί που είναι σήμερα η κρύπτη, κάτω από τον περίλαμπρο ναό του κι έγινε γρήγορα «νέα κυλυμβήθρα του Σιλωάμ», με το άγιο μύρο που ανέβλυζε και θεράπευε από αρρώστιες τους χριστιανούς, που το έπαιρναν με πίστη. Γι’ αυτό το λόγο, η Εκκλησία τον ονόμασε «Μυροβλήτη».

Για την πόλη της Θεσσαλονίκης, ο Άγιος Δημήτριος είναι προστάτης και βοηθός.  Αγαπημένος Άγιος του λαού μας, σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά και  στα πέρατα της χριστιανικής οικουμένης. Τα αγιασμένα του λείψανα, είναι μεγάλη ευλογία στο ναό του, που αποτελεί σημείο αναφοράς ολόκληρης της Θεσσαλονίκης. Είναι μαζί με τον Άγιο Γεώργιο,  αγαπημένοι Άγιοι των χριστιανών.  

21 Οκτ 2014

Η ανατροφή των παιδιών (Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας)


Ομίλιες Αγίου Λουκά, Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης
Από τις Διδαχές του Αγίου Λουκά του Ιατρού
Αρχιεπισκόπου Κριμαίας
Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη

«Οὐδείς ἐστιν ὃς ἀφῆκεν οἰκίαν ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ μητέρα ἢ γυναῖκα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ ἕνεκεν τοῦ εὐαγγελίου, ἐὰν μὴ λάβῃ ἑκατονταπλασίονα νῦν ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ οἰκίας καὶ ἀδελφοὺς καὶ ἀδελφὰς καὶ πατέρα καὶ μητέρα καὶ τέκνα καὶ ἀγροὺς μετὰ διωγμῶν, καὶ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ ἐρχομένῳ ζωὴν αἰώνιον»(Μκ. 10, 29-30).

Είναι αψευδής αυτός ο λόγος του Κυρίου. Σας βεβαιώνω ότι, όταν άφησα τα παιδιά μου και τα εμπιστεύτηκα στον Θεό, Εκείνος τα φρό­ντισε. Τα παιδιά μεγάλωσαν σωστά και νομίζω ότι εγώ δεν θα μπορούσα να τα φροντίσω τόσο καλά. Και ο Κύριος μου έδωσε εκατό φορές πε­ρισσότερα παιδιά. Μου έδωσε όλους εσάς. Μου έδωσε τις καρδιές σας διότι γνωρίζω πόσο με α­γαπάτε και εγώ ανταποκρίνομαι στην αγάπη σας με τη δική μου θερμή αγάπη. Τόσο πολλά παιδιά μου έδωσε ο Θεός!...
Και τα δικά σας παιδιά πρέπει να είναι μορφωμένα. Μόνο να μην περιορίζεται η μόρφωση και η αγωγή τους στην έξωθεν σοφία, στην σο­φία αυτού του κόσμου. Να μαθαίνουν ταυτόχρο­να την άνωθεν σοφία και την ανώτατη αλήθεια. Να μαθαίνουν το νόμο του Θεού και τις εντολές του Χρίστου, να μαθαίνουν την ευλάβεια, πώς να έχουν πάντα την μνήμη του Θεού και την σωστή χριστιανική οδό. Μόνο τότε δεν θα χαθούν τα παιδιά σας στις οδούς της ανθρώπινης σοφίας, μόνο τότε πάνω απ' όλα θα έχουν πάντα την χριστιανική σοφία, την γνώση του Θεού. Μ' αυτό τον τρόπο λοιπόν πρέπει να διαπαιδα­γωγούμε τα παιδιά μας.

Θα δώσετε λόγο ενώπιον του Θεού για τα κα­κά παραδείγματα πού δίνετε στα παιδιά σας, για τούς καυγάδες πού γίνονται μπροστά στα μάτια τους, για τις φλυαρίες πού ακούνε να λέτε. Αν εσείς οι ίδιοι το κάνετε αυτό τότε τα παιδιά σας τί μπορούν να μάθουν από σας;

Εξ απαλών ονύχων πρέπει να αρχίζουμε την αγωγή, διότι μόνο σε πολύ μικρή ηλικία τα παι­διά αποδέχονται με ευκολία νουθεσίες και προ­τροπές. Η ψυχή τους είναι σαν το κερί μαλακή όπου κάθε δικός σας λόγος η πράξη μένουν, και τα καλά και τα άσχημα παραδείγματα, λόγος α­γαθός η αισχρός.

«Μικρός βλαστός, όπου τον γέρνεις τέτοια κλίση θα πάρει, ένα καινούριο δοχείο αν θα εκ­πέμπει μυρωδιά η κακοσμία εξαρτάται από το με τι θα το γεμίσετε, βάζοντας μέσα είτε αρώματα είτε ακαθαρσίες» (Αγ. Τύχων του Ζαντόνσκ).

Μητέρα, το πιο αγαπημένο πρόσωπο για το παιδί, πηγή στοργής και τρυφερότητας, στέκε­ται προσευχόμενη μπροστά στην εικόνα του Χριστού. Το παιδί κοιτάζει πότε αυτήν και πότε την εικόνα και δεν έχει ανάγκη από μακρές εξηγήσεις για το τί σημαίνει αυτό. Να, αυτό είναι το πρώτο σιωπηλό μάθημα της θεογνωσίας. Αυ­τό είναι το πρώτο και το πιο σημαντικό μάθημα της ευλάβειας. Τέτοια μαθήματα μπορείτε και πρέπει πάντα να δίνετε στα παιδιά σας.

Δεν υπάρχει για την μητέρα καθήκον μεγαλύ­τερο και έργο ιερότερο, για το όποιο αύτη φέρει ευθύνη ενώπιον του Θεού, απ' αυτό της ανατροφής των παιδιών. Στον Θεό θα δώσετε λόγο αν αμελήσετε αυτό το έργο. Και από τώρα θ' αρχίσουν τα βάσανα σας και θα ρίχνετε πικρά δάκρυα και θα αναστενάζετε βλέποντας τα παιδιά σας.

Λοιπόν, «Ὁρᾶτε μὴ καταφρονήσητε ἑνὸς τῶν μικρῶν τούτων». (Ματ. 18, 10) Να φροντίζετε τα παιδιά σας, να είστε γι' αυτούς παράδειγμα της γνήσιας χριστιανικής ζωής και η ευλογία του Κυρίου στους αιώνες των αιώνων θα είναι σ' όλους εσάς και στα παιδιά σας.


16 Οκτ 2014

Η αγάπη των εχθρών

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

Βασική διδασκαλία του Χριστού, είναι η αγάπη και προπάντων η αγάπη στους εχθρούς μας. Η αγάπη των εχθρών, σταυρώνει το λογικό μας. Μας βγάνει έξω από  «την αξιοπρέπεια» κι  από τα όρια μας. Είναι όμως η μόνη που μας ελευθερώνει από  τον εγωκεντρισμό, την εγωπάθεια, το μίσος   και  τη μνησικακία. Το μίσος  είναι η μεγαλύτερη αιχμαλωσία μιας ψυχής, η φοβερότερη πνευματική αρρώστια, το δηλητήριο που δηλητηριάζει τη ζωή. 
Να αγαπώ  τον γείτονα μου, τον χωριανό μου, τον συμπολίτη μου, τον συμπατριώτη μου, είναι δείγμα πολιτισμού. Να αγαπώ τον καλό άνθρωπο, τον ενάρετο, τον τίμιο είναι δείγμα ηθικής συνείδησης. Να αγαπώ τον φτωχό, τον άρρωστο, τον περιφρονημένο ακόμη και τον αμαρτωλό, είναι δείγμα χριστιανικής αγάπης. Αλλά να αγαπώ τον εχθρό μου είναι παραλογισμός.
Οι Εβραίοι έλεγαν: «Αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρόν σου». Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν: «Πας μη έλλην, βάρβαρος». Όποιος δεν είναι Έλληνας,  είναι βάρβαρος. Οι Εβραίοι το έλεγαν, γιατί έπρεπε να διαφυλαχθεί ο λαός, από ειδωλολατρικές επιμειξίες.  Οι Έλληνες το έλεγαν γιατί πίστευαν, ότι η κορυφαία έκφραση του πολιτισμού, ήταν η ελληνική παιδεία και η ελληνική φιλοσοφία.
Ζούμε μέσα στον κόσμο. Είμαστε σάρκα από τη σάρκα του.  Είμαστε διαποτισμένοι με το πνεύμα του κόσμου. Με το ήθος, με το φρόνημα και με τη σκέψη του κόσμου. Ζούμε με τις ιδέες του κόσμου και με τις επιταγές της κοινωνικής Ηθικής. Όχι της χριστιανικής Ηθικής.  
Την αγάπη  των εχθρών δεν την καταλαβαίνει ο κόσμος. Γι’ αυτό την απορρίπτει. Ο κόσμος όμως δεν είναι Εκκλησία. Δεν αγαπά την Εκκλησία. Δεν αγαπά το Θεό. Μισεί την Εκκλησία. Μισεί το Θεό.  Δεν θέλει τη χριστιανική ηθική. Δεν ήθελε ποτέ και δεν θέλει το Χριστό. Γι’ αυτό τον σταύρωσε. Γι’ αυτό σταυρώνει πάντα, τους Αγίους του Θεού.  
Όμως,  τι σημαίνει κόσμος;  Ο  Χριστός τη Μεγάλη Πέμπτη, λέει  στην Αρχιερατική Του προσευχή; «Πατέρα μου Άγιε. Ο κόσμος δεν σε γνωρίζει. Εγώ όμως σε  γνωρίζω». Επομένως ο κόσμος δεν γνωρίζει το Θεό.
 Ποιος είναι  αυτός ο κόσμος, που δεν αγαπά το Θεό και την Εκκλησία;  Ασφαλώς δεν είναι ο κόσμος, ως  δημιούργημα του Θεού, αφού το Σύμπαν ολόκληρο είναι αντικείμενο της αγάπης του Θεού και φανερώνει την Πανσοφία και την Παντοδυναμία Του.  Κόσμος με την αρνητική έννοια είναι,  ό,τι στον κόσμο μέσα, υποκαθιστά το Θεό. Δηλ. Ό,τι ζητά μέσα στον κόσμο, να πάρει τη θέση του Θεού.
Αυτό μπορεί να είναι μια κυβέρνηση που περιλαμβάνει άθεους. Μπορεί να είναι ένα πολιτικό κόμμα. Μια ιδεολογία αθεϊστική.  Μια κοσμοθεωρία χωρίς Θεό. Μια δικαστική εξουσία χωρίς Θεό. Ένας στρατός χωρίς Θεό. Μια αστυνομία χωρίς Θεό. Μια παιδεία χωρίς Θεό. Ένα σχολείο χωρίς Θεό. Δάσκαλοι χωρίς Θεό. Άνθρωποι χωρίς Θεό.
Ο Χριστός είπε στους μαθητές του, όταν τους αποχαιρετούσε:   «Στον κόσμο θα έχετε θλίψεις. Ο κόσμος θα σας μισήσει, όπως μίσησε εμένα. Ο κόσμος θα σας απορρίψει. Θα σας διώξει. Αλλά έχετε θάρρος. Εγώ νίκησα τον κόσμο».
Τι σημαίνει όμως, ότι νίκησε ο Χριστός τον κόσμο; Πότε τον νίκησε; Τον νίκησε στο Σταυρό και στην Ανάσταση. Στο Γολγοθά και στον Πανάγιο Τάφο. Τη Μεγάλη Παρασκευή και την Κυριακή της Αναστάσεως. Τι είναι αυτό που φανερώνει τη νίκη αυτή; Η ίδρυση της  Εκκλησίας. Η Εκκλησία που με την αγάπη των εχθρών, ενώνει στο όνομα του Χριστού τον κόσμο.
Αν ο κόσμος φανερώνει την Παντοδυναμία και την Πανσοφία του Θεού,  η Εκκλησία αποκαλύπτει  την Αγάπη Του. Τους Αποστόλους, τους μίσησε ο κόσμος. Τους δίωξε. Όλοι μαρτύρησαν για το Χριστό, στα πέρατα της οικουμένης. Όλοι έχυσαν το αίμα τους και πότισαν το δέντρο της Εκκλησίας, που έβγαλε κλώνους και κλαδιά και σκέπασε τον κόσμο. Το παράδειγμα των Αποστόλων, το ακολούθησαν εκατομμύρια μάρτυρες. Έτσι εξαπλώθηκε ο Χριστιανισμός. .
Για να μπορούμε όμως εμείς να αγαπούμε  όλους τους ανθρώπους, πρέπει να διαχωρίζομε τον άνθρωπο από την αμαρτία του. Να μισούμε την αμαρτία και να αγαπούμε τον αμαρτωλό. Να μην ταυτίζομε τον άνθρωπο με την αμαρτία του, όσο κι αν  γίνεται η δεύτερη φύση του ανθρώπου.
 Τα λόγια του Πατρός Ζωσιμά του Ντοστογιέφσκυ εκφράζουν αυτή την αλήθεια:  «Μη φοβάστε παιδιά μου το κακό. Μη λέτε ότι θα εξαπλωθεί και θα καταστρέψει τον κόσμο. Μη σας τρομάζει η αμαρτία. Μη φοβάστε το διάβολο. Αγαπάτε το Θεό. Αν αγαπάτε το Θεό, θα αγαπάτε και τον άνθρωπο, ακόμη και μέσα στην αμαρτία του. Αυτή είναι η εικόνα της θείας αγάπης. Αυτή είναι η αγάπη του Χριστού.  Δεν υπάρχει πιο μεγάλη δύναμη, απ’ αυτή την αγάπη, πάνω στη γη.»     



Κυριακή Γ΄Λουκά (Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου)

Επιμέλεια: κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Εκπαιδευτικού -Θεολόγου

Ήδιστα καυχήσομαι εν ταις ασθενείαις μου 
ίνα επισκηνώση επ’ εμέ η δύναμις του Χριστού, 
(Κορ.2,11,31-12,9)

Μόνο εδώ φέρνει μάρτυρά του το Θεό ο απόστολος για όσα πρόκειται να πει αφού όσα είπε τα γνώριζαν ήδη και αρχίζει με το διωγμό από τη Δαμασκό…τι πόλεμο δεν του έκαναν! Και μάλιστα ο άρχων και εξουσιαστής της πόλεως με το στρατό αλλά για σκεφτείτε και πόσο πλήθος λαού επέστρεφε στην πίστη του Χριστού και λόγω του ζήλου του αποστόλου που πραγματικά κατέκαιε…και για τούτο και η τόση μανία και σπουδή και προφύλαξη από τον «εθνάρχη Αρέτα του βασιλέως» που εφρούρει την πόλη και ήθελε να τον πιάσει και όμως του ξέφυγε εξαιτίας της θ.εντολής: όταν διώκωσιν υμάς εν τη πόλει ταύτη φεύγετε εις την άλλην…και το ίδιο πχ Του…όταν ο Ιωάννης μπήκε φυλακή και έδωσε τόπο και αναχώρησε στη Γαλιλαία…έτσι κι ο απόστολος καλά έκανε για να μην εισέλθει εις πειρασμόν…όπου μόνο είναι άφευκτοι οι πειρασμοί τότε επεμβαίνει ο Θεός για να μας λυτρώσει αλλιώς δε γίνεται ενώ όταν είναι μέτριος και σύμμετρος ο πειρασμός πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να γλιτώσουμε αλλά και τότε πάλι να αποδίδουμε το παν στο Θεό όπως κι εδώ ο απόστολος κατέβηκε με έντεχνο τρόπο από τα φυλασσόμενα τείχη της μεγάλης εκείνης πόλεως και γλίτωσε από τον κίνδυνο κι ας επιθυμούσε να είναι στον ουρανό αλλά περισσότερο για τη σωτηρία κι άλλων ανθρώπων φύλαγε τον εαυτό του για να κηρύσσει στα έθνη και να επιστρέψει κι άλλους πολλούς ακόμα…

Κι αρχίζει την διακριτική εξιστόρηση οπτασιών και αποκαλύψεων Κυρίου και μάλιστα προσδιορίζει και χρονικά πότε έγιναν όλα αυτά –πριν από 14 χρόνια- και πώς –έως 3ου ουρανού- και τι συνέβη –ήκουσε άρρητα ρήματα που δεν επιτρέπεται να τα πει άνθρωπος…κι ενώ διηγείται την αποκάλυψη ως τρίτο πρόσωπο από ταπείνωση εδώ αποκαλύπτεται και μας λέει ότι καυχιέται γι’ αυτό όχι για μένα λέει πάλι διακριτικά ο απόστολος συσκοτίζοντας και πάλι το όλο θέμα ως προς αυτό και κρυπτόμενος και πάλι αλλά επιμένει ότι για τις ασθένειές του καυχιέται όπου είπαμε ότι εδώ ασθένειες είναι θλίψεις και διωγμοί και πειρασμοί που δοκίμαζε…δεν είμαι άφρων και να καυχηθώ γι’ αυτά τα αληθινά αλλά και πάλι φείδομαι και δε θέλω να καυχιέμαι και να φανερώνω τα χαρίσματα και αρπαγές που αξιώθηκε ώστε να μην κινδυνέψει και να τον θεοποιήσουν οι άνθρωποι και να νομίζουν ότι βγήκε έξω από την ανθρώπινη φύση και για τούτο αποσιωπούσε τους δικούς του επαίνους.

Κι αν κάποτε κάποτε αναγκάστηκε να πει για τον εαυτό του κάτι υψηλό πάλι το συσκότιζε και το έκρυβε ώστε να μην λάβουν οι άλλοι άνθρωποι που τον έβλεπαν και τον άκουγαν μεγαλύτερη ιδέα για την αξία και μάλιστα θεοπρεπή γι’ αυτόν…προσέξτε τα λόγια του…τι κίνδυνο πάλι διέτρεχε αν παρερμήνευαν τα λόγια του! Και εδώ έρχεται το γνωστό και πολυπαρεξηγημένο χωρίο με το σκόλοπα στο σώμα του που δεν είναι άλλο από τα πολλά εμπόδια στο έργο του αποστόλου όπως οι άνθρωποι επέτρεπε ο Θεός να του φέρνουν ώστε και το θ.θέλημα να γίνεται και ο ίδιος να μην υπεραίρεται για τίποτε πόσο μάλλον για τη διάδοση του ευαγγελίου Του! Όντως αρκεί η θ.χάρη στον απόστολο κι αφού η θ.δύναμη ολοκληρώνεται μέσα από την ασθένεια δηλαδή την ανημποριά του αποστόλου…κι όμως διωκόμενος και πειραζόμενος νικά ο απόστολος και δεν υπερηφανεύεται και τότε η θ.δύναμη είναι τέλεια όταν οι απόστολοι βρίσκονται σε κίνδυνο και διωγμό. Κι επειδή λέει ο απόστολος ότι αυτά τα άκουσα πως η δύναμη του Χριστού τελειούται εν ασθενείαις λοιπόν θα καυχηθώ κι εγώ για τις ασθένειές μου γιατί όσο περισσότερες είναι αυτές τόσο και περισσότερο μου προξενούν τη δύναμή Του και γι’ αυτό μη νομίζετε αδελφοί μου ότι ως λυπούμενος είπε τα περί σκόλοπος πιο πάνω και περί των αντικειμένων ανθρώπων στο κήρυγμά του αλλά κατεξοχήν το είπε χαίροντας και καυχόμενος γιατί μέσω αυτών ελκύει στον εαυτό του μεγαλύτερη τη δύναμη του Χριστού.

Επιθυμούσα κι εγώ ως άνθρωπος ασθενής στη φύση να ελευθερωθώ από δεινά και πειρασμούς και έτσι εύκολα να προβαίνω στην αύξηση του κηρύγματός μου αλλά επειδή άκουσα τα λόγια του Κυρίου από τότε κι έπειτα καυχιέμαι και ευδοκώ επευφραίνομαι και ευαρεστούμαι μάλιστα στις ασθένειές μου. Κι έπειτα για να μην παρεξηγηθεί πάλι ο απόστολος πως τάχα ασθένειες είναι τίποτε πονοκέφαλοι και πυρετοί και άλλες νόσοι διαλύει κάθε ίχνος παρεξήγησης λέγοντας τα είδη της ασθενείας του: ύβρεις και ανάγκες τροφής και διωγμοί και υπόλοιπες θλίψεις και στεναχώριες. Κι έτσι ντροπιάζονται οι ψευδαπόστολοι και ως αντίθετοι που αντίχριστοι ήταν και καυχώντο για όλα τα αντίθετα από αυτά δηλαδή για δόξες και ευτυχίες και αναπαύσεις και με τον τρόπο αυτό παρηγορεί κι εμάς τους χριστιανούς να μη ντρεπόμαστε για όλα όσα υποφέρει ο απόστολος και διδάσκαλος αλλά μάλλον πρέπει να χαίρουμε και να καλλωπιζόμαστε στα πάθη του επειδή τα θέλει ο Θεός και γίνονται για την αγάπη του Χριστού. Όταν ασθενώ τότε είμαι δυνατός!  

11 Οκτ 2014

Κυριακή των Αγίων Πατέρων (Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου)

Επιμέλεια: κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού

Ταύτα εστι τα καλά και ωφέλιμα τοις ανθρώποις (Τίτ.3,8-15)

   Σε πάμπολλα σημεία των επιστολών του ο απόστολος αυτός ο μακάριος Παύλος θέλει οι χριστιανοί να υποτάσσονται στους εξωτερικούς άρχοντες και εξουσιαστές όπως το λέει κι εδώ και όπως το θέλει και εδώ και μάλιστα δείχνει και τον τρόπο με τον οποίο θα υποταχτούν κι αυτός δεν είναι άλλος από το να κάνουν κάθε καλό έργο. Κι αντίθετα όσοι ετοιμάζονται να κάνουν κακό είναι και απείθαρχοι στους άρχοντες κι επίσης δίδασκε τους χριστιανούς να είναι έτοιμοι να πείθονται στα καλά και τις αρετές κι όχι στα ψυχοβλαβή και στις κακίες…μηδένα βλασφημείν και αμάχους είναι κι επιεικείς δηλαδή στη συνέχεια αναλύοντας τα παραπάνω μας λέει να μην δυσφημίζουν και να μην κατηγορούν κανένα οι χριστιανοί –αυτό θέλει να πει βλασφημούν εδώ λέει ο άγ.Νικόδημος ο Αγιορείτης- κι ας κάνει κακά έργα κανείς εσύ χριστιανέ μην τον δυσφημίζεις και κατηγορείς το όνομά του γιατί το στόμα σου χριστιανέ πρέπει να είναι καθαρό από κάθε κατηγορία και λοιδορία –δες πολλά επ’  αυτού στο Θησαυρό Λογίων του Αγ.Νεκταρίου…κι ας είναι και αληθινή η κατηγορία εμείς δεν έχουμε την άδεια να κατηγορούμε και να κατακρίνουμε κι εάν πάλι είναι ψευδής η κατηγορία σκέψου τι μεγάλος κίνδυνος είναι να κρίνεις σαν αλήθεια το ψεύδος;

   Και ακόμα παραπέρα κοίτα να δείχνεις πραότητα σε όλους τους ανθρώπους κι όχι σε άλλους να δείχνεις και σε άλλους όχι σε όλους και Ιουδαίους και ειδωλολάτρες και ευσεβείς και ασεβείς και καλούς και κακούς γιατί κι εμείς στο κάτω κάτω κάποτε έτσι ήμασταν: ανόητοι και απειθείς και πλανώμενοι και υπόδουλοι σε κακες επιθυμίες και ποικίλες εφάμαρτες ηδονές και περνάγαμε τον καιρό μας μέσα στην κακία και το φθόνο άξιοι μίσους αλλά και μισώντας ο ένας τον άλλο έως ότου φανερώθηκε η χρηστότητα και η φιλανθρωπία του Σωτήρος ημών Θεού και ασφαλώς δε σωθήκαμε από τα έργα μας αλλά από το θ.Του έλεος και μάλιστα με το λουτρό της παλιγγενεσίας και ανακαινώσεως του Αγίου Πνεύματος που πλούσια μας εξέχεε δια του Ιησού του Χριστού του Σωτήρος ημών…δικαιωνόμαστε με τη θ.Του χάρη και γινόμαστε κληρονόμοι αιώνιας ζωής –έτσι έχουμε καλές ελπίδες να κληρονομήσουμε…Πιστός ο λόγος: όλα αυτά είναι μέλλοντα και το μέλλον άδηλο και αόρατο βέβαια και για τούτο προσθέτει εδώ και το αξιόπιστο στο λόγο του λέγοντας ότι αυτό που σας είπα και βέβαιο και πιστό είναι από τα περασμένα και προηγούμενα αγαθά που απολαύσαμε επειδή ο Θεός που μας έδωσε τόσα και τόσα αγαθά πριν Αυτός θα μας δώσει και στο μέλλον και όλα αυτά σημειωτέον ότι έγιναν για την υπερβολική Του αγαθότητα που μας έδειξε ο Θεός επειδή μας έσωσε χάριτι που ήμασταν απελπισμένοι και για τούτο λέει τώρα στον Τίτο ότι θέλω να διδάσκεις γι’  αυτά το λαό σου ώστε να μάθουν οι χριστιανοί όχι μόνο να είναι ταπεινόφρονες αλλά και να μην κατακρίνουν άλλους ως αμαρτωλούς όπως είπαμε πιο πάνω αλλά και να ελεούν και να σπλαχνίζονται τους αδελφούς τους αφού όποιος σκέφτεται το έλεος που έκανε ο Θεός για τον καθένα μας τότε βέβαια θα ελεήσει τον άλλο. Τι άλλο έχεις να διδάσκεις οι χριστιανοί να φροντίζουν άλλο από το να έχουν μόνο αυτό έργο και σκοπό στη ζωή τους ακατάπαυστα και με σπουδή να βοηθούν τους αδικουμένους και να προνοούν και να προστατεύουν –αυτό θέλει να πει εδώ το προϊστασθαι καλών έργων- χήρες και ορφανά και να μην περιμένουν να έρχονται σε αυτούς όσοι έχουν ανάγκη και να σας παρακαλάνε αλλά μόνοι από λόγου τους να μεριμνούν και να φροντίζουν γι’  αυτούς.


   Αυτά είναι ωφέλιμα και καλά στους ανθρώπους που σημαίνει πως αυτή η φροντίδα και προστασία των καλών έργων και αυτά τα καλά έργα ωφελούν. Μωρές και συζητήσεις και γενεαλογίες και έριδες και μάχες νομικές απόφυγε και απομακρύνσου από αυτές που είναι και ανωφελείς και μάταιες: οι άπιστοι Ιουδαίοι ανόητα πρόβαλαν στους χριστιανούς τους παλιούς Πατριάρχες και προγόνους καυχώμενοι κιόλας γι’  αυτούς πως τάχα απόγονοί τους είναι αλλά τι όφελος μπορεί να έχει ένας αμαρτωλός κι αν έχει πατέρα ένα Αβραάμ κι ένα περισσότερο βάρος μάλλον έχει σε αυτήν την περίπτωση αφού κι ας κατάγεται από αυτόν τα έργα του δικαίου εκείνου πατριάρχη δεν κάνει κι άρα παραιτήσου από όλα αυτά γιατί δεν κάνει να αφήνεις τα καλά έργα τα πνευματικά και ωφέλιμα και να ξοδεύεις το χρόνο σου άσκοπα σε ματαιολογίες και φιλονικίες ακερδείς. Και σε ξαναρωτώ για να το καταλάβεις καλύτερα τι κερδίζεις εάν κάθεσαι και ερίζεις με κάποιον που δεν πρόκειται να ωφεληθεί ούτε να έρθει στη χριστιανική πίστη και να σωθεί; Βέβαια τίποτε. Μόνο να επιστομίζει όσους αντιλέγουν για βλάβη των άλλων τότε πάλι το αναφέρω να τους επιστομίζουμε αυτούς ώστε να σταματά το κακό αυτό που μπορεί να προξενηθεί…σε κάθε άλλη περίπτωση να αποφεύγουμε και να τους μιλάμε ακόμα αφού και δε θα ωφεληθούν από τη συνομιλία μας ως αδιόρθωτοι και αγιάτρευτοι που είναι. Είπαμε αιρετικό άνθρωπο αδιόρθωτο και ανεπίδεκτο όπως λέμε μαθήσεως –όπου μάθηση αλλαγή συμπεριφοράς στο καλύτερο- μετά πρώτη και δευτέρα νουθεσία παραιτού ξέροντας καλά ότι δεν είναι στα καλά του ένας τέτοιος άνθρωπος…αναπολόγητος και αυτοκατάκριτος αφού δε θα έχει να πει ότι κανείς δε με νουθέτησε ή δίδαξε να μάθω την αλήθεια και μάλιστα και μια και δυο φορές διδαγμένος έμεινε στην πλάνη του κι άρα μακριά του. Και για όλα αυτά θα σε εξετάσω ώστε να δω εάν έγινες τέλειος στο έργο του Επισκόπου οικονομώντας και φυλάττοντας καλά όσα σου εμπιστεύτηκα και σου παρέδωσα κι ακόμα σε αυτούς που σου στέλνω κοίταξε να βοηθηθούν από τους δικούς σου τους Κρητικούς ώστε να μάθουν κι αυτοί να δίνουν και έτσι να ωφεληθούν ψυχικά κερδίζοντας από το μισθό της ελεημοσύνης κι αυτοί όπως το θέλει ο Κύριός μας που έθρεψε και τους πεντακισχίλιους και μπορεί και να το επαναλαμβάνει στο διηνεκές αλλά για να ωφεληθούν με το μισθό αυτό της ελεημοσύνης επέτρεψε να γίνονται τα έργα φιλανθρωπίας και άφεση αμαρτιών μας να κερδίζουμε με αυτή τη μεγάλη αρετή ώστε να εφαρμοστεί και σε μας το ποιήσατε εαυτοίς φίλοους εκ του μαμωνά της αδικίας ίνα όταν εκλίπητε δέξωνται υμάς εις τας αιωνίους σκηνάς. Χαίρετε και να ασπαστείς όσους μας αγαπούν και η θ.χάρη πάντα μαζί σας να σας φυλάει ψυχή τε και σώματι!           

9 Οκτ 2014

Σωματική και ψυχική ωραιότητα

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

            Η εορτή της Αγίας Πελαγίας, φέρνει στην ψυχή μας, ένα περιστατικό από τη ζωή της, που συνέβηκε στο βάπτισμα της. Όταν δηλ. ο  επίσκοπος  Νόνος, βάπτιζε την Αγία Πελαγία και είδε την σωματική της ομορφιά, που εκείνη την ώρα, έλαμπε ακόμη πιο πολύ, από την ψυχική της ωραιότητα, ο επίσκοπος δάκρυσε και οι παραβρισκόμενοι ιερείς τον ρώτησαν, γιατί συγκινήθηκε τόσο πολύ. Εκείνος απάντησε:
            «Όπως είδα την σωματική ωραιότητα της Πελαγίας, ήρθα σε κατάνυξη. Και σκέφτηκα: «Θεέ μου, πόσο ωραίος και πόσο φιλάνθρωπος είσαι, που έδωσες τόση ωραιότητα,  σε ένα άνθρωπο. Φαντάζομαι Θεέ μου, πόσο θαυμαστή θα είναι η δική σου ωραιότητα και πόσο θα χαίρονται οι άγγελοι και οι άγιοι, που μπορούν να τη βλέπουν!»
            Εκείνο που  μαθαίνομε, από τα συναξάρια της εκκλησίας είναι, ότι η Αγία Πελαγία, ήταν ένα θαύμα ομορφιάς. Αυτή η ομορφιά όμως,  που έγινε για πολλούς ανθρώπους,  πρόκληση αμαρτίας, για τον Άγιο Νόνο, ήταν πρόκληση κατάνυξης. Σ’ αυτό,  αιτία ήταν, η αγιότητα του επισκόπου. Στα μάτια ενός Αγίου, όλα φαίνονται ωραία και άγια. Στα ηδονικά μάτια, όλα είναι σπίθες παθών. Στην ψυχή που έχει μίσος, όλα φαίνονται μαύρα και κίτρινα.  Σε  όποιον έχει αλαζονικό εγωισμό, όλα φαίνονται ευτελή και  ύποπτα.
 Την Αγία Πελαγία, η ωραιότητα της, την οδήγησε σε πολλές αμαρτίες. Κατηχήθηκε όμως από τον επίσκοπο Νόνο, μετανόησε, βαπτίστηκε και έφυγε για τα Ιεροσόλυμα. Προσκύνησε με δάκρυα και λυγμούς τον Γολγοθά και τον Πανάγιο Τάφο κι έφυγε για το όρος των ελαιών. Εκεί έζησε ως μοναχή, με μεγάλους ασκητικούς αγώνες. Μεταποίησε την ομορφιά της, σε θεϊκό έρωτα και έφτασε σε ύψη αγιότητας. Η Εκκλησία την τιμά ως Αγία και την φέρνει φωτεινό παράδειγμα, σε όλους του χριστιανούς, για να τους δείξει, πού μπορεί να φτάσει με τη μετάνοια ο άνθρωπος. Μπορεί να γίνει από σκεύος ατιμίας,  σκεύος αγιότητας.            
            Με αφορμή  την ωραιότητα της Αγίας Πελαγίας, θα ήθελα με λίγα λόγια, να αναφερθούμε σε τρεις μορφές ωραιότητας, που έχουν σχέση με τον άνθρωπο: Την σωματική, την ψυχική και την πνευματική ωραιότητα.  Για την εκκλησία, την μεγαλύτερη αξία μέσα στον κόσμο  και τη μεγαλύτερη ωραιότητα, την έχει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος «ως εικόνα του Θεού», με «Αρχέτυπο» του τον Χριστό και πηγή ωραιότητας την Αγία Τριάδα.
            Η πρώτη  ωραιότητα, σε ένα άνθρωπο είναι,  η σωματική ωραιότητα. Το σώμα  για την εκκλησία, δεν είναι πηγή ακολασίας και φυλακή της ψυχής. Σε καμιά περίπτωση, δεν έχει την αρχαιοελληνική έννοια, ούτε την πλατωνική ερμηνεία. Πολύ περισσότερο δεν ερμηνεύεται, ως πηγή του κακού και του θανάτου, από το οποίο πρέπει, να απελευθερωθεί η ψυχή.
            Είναι το υλικό μέρος του ανθρώπου, που συνυπάρχει σε μια αδιάρρηκτη ενότητα, με το πνευματικό μέρος, την ψυχή και το πνεύμα. Το πνεύμα δεν κατανοείται ως τρίτο συνθετικό στοιχείο του ανθρώπου, αλλά εκφράζει τις ανώτερες λειτουργίες της ψυχής, με ηγεμονικό σημείο τον «Νου», που  δέχεται από τον Θεό θείες ελλάμψεις. Ο νους του ανθρώπου, όταν επικοινωνεί με το Θεό, παίρνει σοφία από το Θεό και γίνεται «θεοειδής». Όταν επικοινωνεί μόνο με το σώμα του ανθρώπου, γίνεται «σαρκικός». Όταν επικοινωνεί με την καρδιά του ανθρώπου, γίνεται «εγκάρδιος». Όταν επικοινωνεί μόνο με τα ένστικτα του ανθρώπου, γίνεται «ζωώδης». Όταν επικοινωνεί με το κακό, γίνεται «θηριώδης». Κι όταν επικοινωνεί με τον διάβολο, γίνεται «δαιμονιώδης. Αυτή είναι η θεολογική ερμηνεία του ανθρώπου: Ψυχή και σώμα, νους και ψυχή, σώμα και πνεύμα, ενωμένα στο ανθρώπινο πρόσωπο. Αυτό είναι ο άνθρωπος.
             Την σωματική ωραιότητα, κανείς δεν μπορεί να την αμφισβητήσει. Αυτή η ωραιότητα, όταν δεν έχει ψυχική ωραιότητα, είναι δίκοπο μαχαίρι. Γίνεται φιλαρέσκεια και λατρεία του σώματος. Αυτό σημαίνει στο βάθος, «ωραιοπάθεια», με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Έλλειψη ήθους και αρετής και έλλειψη ανθρωπισμού.
            Η ψυχική ωραιότητα, είναι ανώτερη από την σωματική. Ομορφαίνει και το πιο άσχημο σώμα. Δίνει στο πρόσωπο του ανθρώπου, λάμψη καλοσύνης και μοναδική ομορφιά. Σέβεται τις αξίες της ζωής, αγαπά όλους τους ανθρώπους, είναι ένας καλός άγγελος, στην ανθρώπινη κοινωνία. Συντρίβει τον εγωκεντρισμό και αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα πολιτισμού. Ακτινοβολεί παντού, την εσωτερική ωραιότητα του ανθρώπου και γίνεται φως και ελπίδα. Είναι μέσα στον κόσμο, η άνοιξη.  Το χαμόγελο των αγγέλων.

Η πνευματική ωραιότητα, είναι η  ομορφιά του νου. Είναι η σπουδαιότερη από όλες. Μας εντυπωσιάζει ως εξυπνάδα, ως σοφία, ως ρητορεία. Αυτή η ωραιότητα όταν χωρίζεται  από το Θεό και δεν έχει φόβο Θεού, είναι επικίνδυνη. Αντί να βγάζει φάρμακα και ψωμί για την ζωή των ανθρώπων, βγάζει βόμβες και δηλητήρια και όπλα καταστροφής. Αυτή η ωραιότητα, όταν «ακουμπάει» στο Θεό, γίνεται καλοσύνη και αγάπη, ελπίδα και αγιότητα. Το σώμα γίνεται ναός του Αγίου Πνεύματος και η ψυχή, δέχεται θείες ελλάμψεις. 

3 Οκτ 2014

Ναός Θεού εστε ζώντος

Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Επιμέλεια: κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού

Κορ.2,6,16-7,1
   Οι άπιστοι λέει εδώ ο απόστολος είναι ναός ειδώλων ή και είδωλα ενώ εσείς οι χριστιανοί είσαστε ως πιστοί ναός Θεού κι όχι τέτοιου θεού όπως τον θέλουν οι ειδωλολάτρες εκείνοι και πλάθουν και μύθους γύρω από αυτούς και καταντούν και φτάνουν να λατρεύουν νεκρούς ψευτοθεούς και άψυχα είδωλα παρά είσαστε ναός Θεού ζωντανού. Άρα ποια συγκατάθεση και ομοιότητα και ένωση ανάμεσά σε σας στους ναούς του ζώντος Θεού και στα νεκρά και αναίσθητα είδωλα; Καμιά βέβαια. Και εδώ πάλι ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης κάνει την σπουδαία παρατήρηση: κι όπως εκείνος ο αισθητός ναός που είχαν φτιάξει στην ΠΔ είχε δίχτυα στα παράθυρά του για να μην εισέρχονται από κει ακάθαρτα έτσι κι ο άνθρωπος ο πιστός χριστιανός οφείλει να έχει προσοχή στις πέντε του αισθήσεις το φόβο και την ενθύμηση της μελλούσης κρίσεως και κολάσεως ώστε με αυτά να εμποδίζονται οι εφάμαρτες ηδονές και θεωρίες και άσεμνα ακούσματα και όλες οι εμπαθείς εικόνες από τις αισθήσεις –πβ. εδώ εικόνες που περιλαμβάνονται και στα κοσμικά αναγνώσματα πόσο μάλλον στα σύγχρονα θεάματα που είναι οσφρητικές, απτικές, οπτικές, γευστικές, ακουστικές και είτε εξευγενίζουν είτε εξευτελίζουν τον άνθρωπο μόνο και μόνο με την περιγραφή τους…- και με αυτά τα μέσα μπορεί ο χριστιανός να μην αφήνει να εισέρχονται και να μολύνουν την καρδιά του στο ναό αυτό του Θεού. Όχι λοιπόν ακάθαρτες μορφές στη διάνοια αναφωνούν οι Πατέρες της Εκκλησίας και μπορούμε να το πετύχουμε αν βάλουμε τα δίχτυα των λογισμών της μελλούσης κρίσεως αποτειχίζοντας κάθε έννοια εικόνων που εισέρχονται με τις αισθήσεις απρεπών…
   Και συνεχίζοντας ο άγιος μας λέει τότε είναι ναός Θεού ο χριστιανός όταν έχει στην καρδιά του πάντα σταθερή τη μνήμη του Θεού και προσεύχεται νοερά με τις πέντε λέξεις: Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με…και πάλι όταν κατορθώσουμε ούτε να διακόπτουμε το συνεχές της μνήμης του Θεού με γήινες φροντίδες ούτε με απροσδόκητα πάθη να καταταράσσουμε το νου μας…κι όταν κατασκευάσουμε έτσι το νου μας ώστε να είναι ανείδεος και ασχημάτιστος στην προσευχή και τη θεωρία του Μοναδικού Θεού ως της αγίας Μονάδος θεατής…και για να μην παρεξηγηθεί ο απόστολος εδώ από τους Κορίνθιους μας λέει στη συνέχεια ναι είσαστε ναός Θεού κι αυτό το λέει κι η ΑΓ: λέει ο Θεός ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω και έσομαι αυτών Θεός και αυτοί έσονταί Μοι λαός: δηλαδή η μαρτυρία της ΑΓ μας θυμίζει ότι το να κατοικήσει μέσα μας ο Θεός αυτό είναι προξενημένο από την πρότερη καθαρή μας ζωή. Το να περπατήσει όμως μέσα μας ο Θεός αυτό προξενείται από την επόμενη ενάρετη μας ζωή κι αφού έχει κατοικήσει μέσα μας ο Θεός. Κι αυτό γιατί όταν καθαριστεί ο άνθρωπος από τα πάθη τότε κατοικεί μέσα του ο Θεός κι όταν έπειτα προκόπτει σε έργα θεάρεστα τότε περπατά ο Θεός μέσα του και στην καρδιά του φανερώνοντας την ενεργούσα θ.χάρη Του και εμφανίζοντας με πν.κινήσεις και θ.εμπνεύσεις το άγιο θέλημά Του και τότε ο κοινός όλων ανθρώπων και κτισμάτων Θεός γίνεται και Θεός ίδιος του ανθρώπου εκείνου με εξαίρετο και ξεχωριστό τρόπο και έτσι ο άνθρωπος εκείνος ανέρχεται στην τάξη των πατριαρχών εκείνων Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ των οποίων είναι ο πάντων Θεός με ιδιαίτερο τρόπο Θεός: εγώ ειμι ο Θεός Αβραάμ και Θεός Ισαάκ και Θεός Ιακώβ…(Εφ.3,17/)
   Και στη συνέχεια γι’  αυτό είπε όχι μην κάνετε άτοπα και ακάθαρτα έργα αλλά κάτι μεγαλύτερο: μην τα αγγίζετε. Και δυο λογιών ακαθαρσίες είναι ψυχική και σωματική η μια έχει αισχρούς λογισμούς και μνησικακίες και δολιότητες συνδυασμούς αμαρτίας και συγκαταθέσεις για τη διάπραξή της όταν βλέπουμε πράγματα που δεν πρέπει να βλέπουμε και να επιθυμούμε πράγματα που δεν ταιριάζει και να γλυκαινόμαστε με αισχρά λόγια ή μολύνοντας τις αισθήσεις με βλαβερά…αλλά υπάρχει κι άλλος μολυσμός που είναι πορνείες και μοιχείες και ασέλγειες με έργα γινόμενος και γι’  αυτό θέλει κι ο Θεός κι ο απόστολος εδώ οι χριστιανοί να είναι καθαροί από όλα αυτά ψυχοσωματικά. Εξέλθετε λοιπόν εκ μέσου αυτών και αφορίσθητε λέει Κύριος και ακαθάρτου μη άπτεσθε καγώ εισδέξομαι υμάς δηλαδή βγείτε σεις οι χριστιανοί έξω από συναναστροφές απίστων και κοινωνίες ακαθάρτων πονηρών έργων και σταθείτε κατιδίαν και χωριστά από αυτούς και καθαριστείτε και τότε θα σας δεχτώ αφού όταν εμείς οι χριστιανοί χωριστούμε από τους πονηρούς και από τα κακά έργα τότε ενωνόμαστε με το Θεό μας.
   Και έσομαι υμίν εις Πατέρα και υμείς έσεσθέ Μοι εις υιούς και θυγατέρας λέει Κύριος παντοκράτωρ δηλαδή ο προφήτης εδώ προφητεύει την αναγέννηση του Αγίου βαπτίσματος και την υιοθεσία που λάβαμε εμείς οι χριστιανοί έπειτα κι άρα έχοντες αυτές τις επαγγελίες και υποσχέσεις αγαπητοί κλείνει σήμερα το ανάγνωσμα ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μολυσμό σαρκός και πνεύματος και εδώ πάλι ποια άλλη υπόσχεση εννοεί πως έχουμε οι χριστιανοί από το να είμαστε ναοί Θεού να έχουμε το Θεό και Πατέρα μας να κατοικεί και να περπατά μέσα μας και είμαστε λαός και υιοί Του και για τούτο ας καθαρίσουμε τον εαυτό μας από ακάθαρτα έργα που μας μολύνουν στο σώμα αλλά και από ακάθαρτους και βλάσφημους και αισχρούς και εμπαθείας λογισμούς που μας μολύνουν και την ψυχή μας –αυτό είναι εδώ το πνεύμα.

   Κι επειδή κι αυτό μόνο του δεν αρκεί το να απέχουμε δηλαδή από αμαρτίες κάθε είδους και ακαθαρσίες πρέπει και να κάνουμε το καλό και την αγιοσύνη αποκτώντας επομένως και καθαρότητα και σωφροσύνη και μάλιστα εν φόβω Θεού –γιατί δυστυχώς υπάρχει και σωφροσύνη επιτηδευμένη όταν κανείς τη μεταχειρίζεται ξεπίτηδες για να αρέσει στους ανθρώπους κι όχι από φόβο Θεού- και μόνο έτσι μπορούμε να νικήσουμε σ’  αυτόν τον πόλεμο αν έχουμε μνήμη Θεού και τότε ασφαλώς όλα τάλλα νεκρώνουν και καταπραϋνονται μέσα μας καθήλωσον εκ του φόβου Σου τας σάρκας μου από των κριμάτων Σου εφοβήθην…και κλείνει εδώ το ανάγνωσμα με τη σοφή παρατήρηση του αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτη: και μη νομίζεις αναγνώστη μου ότι η αγιοσύνη δηλώνει εδώ μόνο τη σωφροσύνη όχι γιατί αυτή δηλώνει απλώς κάθε καθαρότητα στη ζωή μας.  

2 Οκτ 2014

Τα γενέθλια μας πρέπει να τα γιορτάζουμε;

Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης


Όλοι μας γνωρίζουμε την ημέρα που γεννηθήκαμε. Γνωρίζουμε μάλιστα και τις λεπτομέρειες: ώρα γέννησης (πολλές φορές και λεπτά και δευτερόλεπτα!!), τοποθεσία (τώρα πια με γεωγραφικές συντεταγμένες- με την βοήθεια ενός GPS), γνωρίζουμε ωροσκόπια και ωροσκόπους, γνωρίζουμε το κινέζικο ωροσκόπιο και πολλά άλλα. Και αν εμείς οι ίδιοι δεν δίνουμε και πολύ μεγάλη σημασία σε αυτά, φροντίζουν άλλοι –από το οικογενειακό/φιλικό μας περιβάλλον κυρίως- να μας κατατοπίσουν σχετικά, να μας κάνουν «πάρτυ» και εκπλήξεις με τούρτες και κεράκια…Καμιά φορά μας ενοχλεί αν τύχει και μας ξεχάσουν, η μας πιάνει το παράπονο που …μεγαλώνουμε, ενώ τις περισσότερες φορές ακούμε την φράση: «στα γενέθλια μου νοιώθω μελαγχολικά»
Όλα αυτά καθιστούν φανερό ότι τα γενέθλια μας έχουν καθαρά ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, δηλαδή τα πάντα κινούνται για την δική μας αυταρέσκεια και ικανοποίηση και απέχουν πολύ από τον σκοπό της έλευσης μας σε αυτή την ζωή.
Είναι μια συνήθεια που ήρθε από την δύση όπου εκεί δεν εορτάζουν τους Αγίους τους αλλά εορτάζουν με περισσή λαμπρότητα τα προσωπικά τους γενέθλια.
Βέβαια να ξεκαθαρίσουμε καταρχήν ότι δεν χρειάζεται να είμαστε ή να γίνουμε αντικοινωνικοί ή να δούμε το θέμα καθαρά φαρισαϊκά και να χάσουμε την ουσία: άλλο δεν γιορτάζουμε (δεν προκαλούμε την γιορτή αυτή, δεν την περιμένουμε πως και πως, δεν θεωρούμε τα γενέθλια μας ως γεγονός μοναδικό κλπ) άλλο το να μη δεχόμαστε ευχές και να μην είμαστε φιλόξενοι ή να γινόμαστε απόμακροι.
Αλλά ας δούμε λίγο τι ονομάζει, τι εννοεί και τι εορτάζει η εκκλησία μας ως «γενέθλιος ημέρα».
Η εκκλησία μας τιμά τους Αγίους της, με το να εορτάζει την ημέρα κατά την οποία μαρτύρησαν ή την ημέρα κατά την οποία κοιμήθηκαν-έφυγαν από αυτή τη ζωή. Η ήμερα αυτή ονομάζεται «μνήμη Αγίου» ή «γενέθλιος ήμερα» του Αγίου (εισήλθε – γεννήθηκε στην αιώνια ζωή).

Η Αγία μας Εκκλησία καθόρισε να τελούνται τρία μόνον γενέθλια (να εορτάζει δηλαδή και την γέννηση τους): του Χριστού (25/12), της Παναγίας (8/9) καί του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (24/06). 

Επίσης επειδή Εκκλησία είναι η ένωση του ανθρώπου με το Θεό, που για πρώτη φορά αποκαλύφθηκε την ημέρα της Πεντηκοστής η μέρα αυτή (της Πεντηκοστής) θεωρείται γενέθλια μέρα της Εκκλησίας, αφού αυτή τη μέρα για πρώτη φορά η Εκκλησία εμφανίζεται στον κόσμο σαν θεανθρώπινη κοινωνία. 

Καμία άλλη αναφορά γενεθλίων δεν υπάρχει.

Όλοι μας λοιπόν πρέπει να εορτάζουμε τη μνήμη δηλαδή την «γενέθλια ημέρα» του Αγίου μας και όχι τα γενέθλια μας. Εμείς οί Ορθόδοξοι τιμούμε τον Άγιο μας, τον έχουμε προστάτη, μεσίτη και βοηθό. Αγωνιζόμαστε να Τον μιμηθούμε, ζώντας με κέντρο πάντοτε τον Θεάνθρωπο Χριστό, δηλ. ζούμε θεανθρωποκεντρικά.
Συμπερασματικά, το να εορτάζουμε τα γενέθλια μας, αποτελεί πράξη εγωισμού, καθώς έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ταπεινοφροσύνη που διδάσκει ο Χριστός μας. Αυτό που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, είναι πως με τη γέννησή μας δεν συνέβη κάτι το εξαιρετικό, κάτι που να είναι άξιο εορτασμού, απλά ένας ακόμη άνθρωπος προστέθηκε στους υπόλοιπους, ο οποίος καλείται και αυτός να παλέψει για τη Σωτηρία του.
Αν πρέπει να εορτάζουμε και κάτι άλλο (πέρα από την ονομαστική μας εορτή) τότε αυτό που πρέπει να εορτάζουμε είναι την μέρα της βάπτισης μας. Την ημέρα εκείνη κατά την οποία λάβαμε το Χρίσμα, τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Πράγματι, πόσο όμορφο είναι την ημέρα εκείνη, κάθε χρόνο να συναισθανόμαστε το μεγάλο εκείνο γεγονός και να τελούμε μια πνευματική εορτή, να κάνουμε μια λειτουργία, να συμμετέχουμε στο μυστήριο της θείας ευχαριστίας, να πούμε ένα ευχαριστώ στον πανάγαθο Θεό που ό,τι έχουμε μας το έδωσε Εκείνος ό,τι πετύχαμε το οφείλουμε σ’Αυτόν. Να δείξουμε έτσι ότι δεν έχουμε ξεχάσει τον σκοπό της βαπτίσεως μας και ότι το συμφέρον της ψυχής μας είναι με τον Χριστό.

Οι νηστείες της Εκκλησίας

Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης

Νηστεύουμε για τον Χριστό. Κάνουμε υπακοή στην Εκκλησία Του. Νηστεύουμε χωρίς να απολογούμαστε. Δεν το κάνουμε για να χάσουμε κιλά, δεν το κάνουμε για το “καλό της υγείας μας”, αλλά για το καλό της ψυχής μας. Νηστεύουμε γιατί το πρότυπο μας είναι ο Χριστός και οι Άγιοι μας. Υπήρξε Άγιος που δεν νήστεψε; Υπήρξε κάποιος που δεν ωφελήθηκε με τη νηστεία;
Η νηστεία δεν είναι μόνο αποχή από την τροφή. Είναι αποχή από τα πάθη και τις αδυναμίες μας. 
Νηστεία είναι ένας συνδυασμός τροφής-ελεημοσύνης-προσευχής. Ο Μέγας Βασίλειος αναφέρει ότι εκείνο που του γέμιζε την καρδιά ήταν όταν παράλληλα με την νηστεία του έκανε ελεημοσύνες για να γλυκάνει τον πόνο των δυστυχισμένων υπάρξεων της επαρχίας του. Για σκεφτείτε πόσο όμορφη εικόνα… Να ένα ωραίο παράδειγμα: Είναι μέρα νηστείας και πεινάς. Πόσο κάνει ένα σουβλάκι; 2ευρώ; Μην το φας και δώσε τα 2ευρώ στον πρώτο που σου ζητάει, στον πρώτο δυστυχισμένο, που θα δεις μπροστά σου. Χαμογέλασε του και πες του ένα καλό λόγο. Βάλτον στην προσευχή σου: “Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον ημάς και τον κόσμο σου”. 
Κάντο με την καρδιά σου και δες τα αποτελέσματα…Γεννιέται τώρα το ερώτημα...

Νηστεύει αυτός που τρώει δυο πιάτα ανάλαδη φασολάδα ή αυτός που τρώει ένα αυγό σφικτό;

Ρώτησαν κάποτε έναν Γέροντα:
- Ποιος νηστεύει καλύτερα, πάτερ, σε περίοδο νηστείας, αυτός που τρώει δυο πιάτα ανάλαδη φασουλάδα, χαλβά κ.λπ., ή αυτός που τρώει ένα αυγό σφικτό;
Χωρίς περιστροφές ο Γέροντας απάντησε:
-Ο πρώτος! Ο δεύτερος κάνει απλώς δίαιτα.
Και το αιτιολογούσε:
-Η νηστεία έχει δύο στόχους: την άσκηση εγκρατείας στο σώμα δια του περιορισμού των πλούσιων σε θρεπτικές ουσίες τροφών, και τη συμμόρφωση στις εντολές της Εκκλησίας, που αποτελεί άσκηση για την ψυχή.
Αυτός ο οποίος τρώει ένα αυγό σε περίοδο νηστείας, χωρίς να υπάρχουν λόγοι υγείας, οπωσδήποτε αθετεί την εντολή της Εκκλησίας.
Σαν αυτούς που επιδιώκοντας να έχουν για λόγους καλής διατροφής ένα ποικίλο διαιτολόγιο τρώνε Τρίτη και Πέμπτη όσπρια και λαχανικά, ενώ Τετάρτη και Παρασκευή αρτύσιμα.
Η περιφρόνηση αυτή προς την Εκκλησία είναι προκλητική, δεδομένου ότι η συμμόρφωση προς τα καθιερωθέντα από αυτήν είναι και ανέξοδη και εύκολη.
Να τρώνε δηλαδή Τρίτη και Πέμπτη αρτύσιμα και Τετάρτη και Παρασκευή τα νηστίσιμα. Έτσι και το αποτέλεσμα από απόψεως διατροφής θα ήταν το ίδιο και δεν θα γινόταν καταπάτηση της νηστείας. Είναι προφανές ότι υπάρχει παχυλή άγνοια και αδιαφορία για ό,τι έχει θεσπίσει η Εκκλησία, αν δεν υπάρχει το ακόμη χειρότερο, εωσφορική οίηση.
Εννοείται ότι ο Γέροντας δεν ευνοούσε την πολυφαγία σε νηστήσιμες τροφές ή τα πολυτελή και εξεζητημένα εδέσματα κατά της περιόδους της νηστείας, έστω κι αν αυτά κατατάσσονται στις νηστίσιμες τροφές.
Πάντοτε συνιστούσε λιτότητα, ανεξαρτήτως αν υπήρχε νηστεία ή όχι, και σε μοναχούς και σε λαικούς. Προέβαλλε μάλιστα συχνά προς έλεγχον τον βασανιστικό αυτοπεριορισμό περί το φαγητό, στον οποίο υποβάλλονται τακτικά κοσμικοί άνθρωποι για να διατηρούν τη σιλουέττα τους, και βέβαια όχι από λόγους υγείας αλλά επιδείξεως.
Νηστεία και ονομαστικές εορτές
Είχε τεθεί συχνά το θέμα αν επιτρέπεται να προσφέρεται αρτύσιμο φαγητό σε περιπτώσεις ονομαστικών εορτών, εξαιρετικών γεγονότων, συναντήσεως φίλων κ.λπ. κατά τη διάρκεια των νηστειών.
Ο Γέροντας έλεγε ότι η περιποίηση ανθρώπων είναι μεγάλη αρετή, η εξάσκηση της οποίας δεν μπορεί να αναστέλλεται κατά τις νηστίσιμες περιόδους. Στο τραπέζι όμως θα παρατίθενται απαραιτήτως νηστίσιμα φαγητά. Μέσα σε κάποια όρια μπορεί να είναι πιο περιποιημένα ή πιο νόστιμα αν θέλουμε να τιμήσουμε κάποιους, απαραιτήτως όμως νηστίσιμα.
Νηστεία και φιλοξενία
Επικρατεί σε πολλούς η άποψη ότι για λόγους φιλοξενίας επιτρέπεται η κατάλυση της νηστείας. Ως παράδειγμα από την ιστορία της Εκκλησίας προβάλλεται η τακτική των Πατέρων της ερήμου που σταματούσαν τη νηστεία τους προκειμένου να φιλοξενήσουν κάποιον ή να φιλοξενηθούν από κάποιον αδελφό, όταν πήγαιναν ταξίδι.
Ο Γέροντας ξεκαθάριζε τα πράγματα:
– Πουθενά στο Γεροντικό, έλεγε, δεν επαινείται κάποιος ασκητής και δεν προβάλλεται ως παράδειγμα επειδή κατέλυσε τη νηστεία για λόγους φιλοξενίας. Αυτό που αναφέρεται είναι ότι οι άγιοι εκείνοι ερημίτες και ασκητές κατέλυαν την προσωπική τους ασκητική νηστεία, που ήταν πολύ αυστηρότερη απ’ ό,τι όριζε η Εκκλησία.
Έτρωγαν π.χ. λίγα άβραστα, μουσκεμένα όσπρια ή ωμά χόρτα ή λίγο μουσκεμένο παξιμάδι κι αυτό όχι κάθε μέρα, αλλά κάθε δυό-τρεις μέρες ή και ακόμη αραιότερα.
Αν τύχαινε, λοιπόν, να φιλοξενήσουν κάποιον, τότε έβραζαν τα όσπρια ή τα χόρτα και αν ήταν μέρα με κατάλυση οινελαίου έριχναν λίγο λάδι ή έπιναν και λίγο κρασί. Μπορεί ακόμη να πρόσθεταν λίγο κόπο παραπάνω για να περιποιηθούν αυτό το λιτό φαγητό και να τιμήσουν έτσι τον φιλοξενούμενό τους.
Με ταπείνωση δε εδέχοντο και οι ίδιοι παρόμοια φιλοξενία τις ελάχιστες φορές κατά τις οποίες έβγαιναν από το ασκητήριό τους.
Μόλις οι λόγοι της φιλοξενίας εξέλειπαν, αυτοί επανέρχονταν στην αυστηρή νηστεία τους ή και σε ακόμη αυστηρότερη για να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, μήπως δηλ. τους ξεγελάσει ο εαυτός τους και βρουν τη φιλοξενία ως πρόσχημα για να χαλαρώσουν τη νηστεία τους.
Όταν κάποιος ερημίτης, συνέχιζε ο γέροντας, οδοιπορώντας επισκεπτόταν άλλους ασκητές στην έρημο, αυτοί τον κέρναγαν λίγο κρασί (είτε επειδή υπήρχε κατάλυση οίνου είτε διότι εφάρμοζαν οικονομία για τον κόπο της οδοιπορίας). Αυτός το έπινε ευχαριστώντας ευγενικά, αλλά όταν επέστρεφε στο κελλί του, έμενε τόσες μέρες χωρίς νερό όσα ποτήρια κρασί είχε δεχθεί κατά το ταξίδι του.
Ο υποτακτικός του, που τον λυπόταν, όταν ταξίδευαν μαζί, παρακαλούσε κρυφά τους φιλοξενούντες να μην του προσφέρουν κρασί.*

Εν συντομία οι καθορισμένες νηστείες της Εκκλησίας μας είναι:
Εν συντομία οι νηστείες είναι:
1) Νηστεία των Χριστουγέννων
Από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι και τις 24 Δεκεμβρίου.
2) Μεγάλη Τεσσαρακοστή
Από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο.
3) Νηστεία των Αγίων Αποστόλων
Από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων μέχρι και 28 Ιουνίου.
4) Νηστεία του Δεκαπενταύγουστου
Από την 1η έως και 14 Αυγούστου.
5) Νηστεύουμε κρέας, γαλακτερά, ψάρι, λάδι όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της χρονιάς (εκτός αν υπάρχει κάποια κατάλυση) και τις πιο κάτω μέρες ότι μέρα και αν πέσουν (εκτός Σαββάτου και Κυριακής όπου τότε τρώμε λάδι):
α) 14 Σεπτεμβρίου της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού
β) 24 Δεκεμβρίου παραμονή Χριστουγέννων
γ) 5 Ιανουαρίου παραμονή των Φώτων
δ) 29 Αυγούστου Αποτομή του Τιμίου Προδρόμου
Δεν νηστεύουμε, έχουμε κατάλυση δηλαδή στα πάντα:
α) Μετά το Πάσχα, όλη την εβδομάδα της Διακαινησίμου
β) Μετά την Πεντηκοστή (μέχρι της Κυριακής των Αγίων Πάντων)
γ) Από τις 25 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου (εκτός της παραμονής των Θεοφανίων)
________________________________________________________________________________*πηγή : Αποσπάσματα από το βιβλίο «ΥΠΟΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ από τη διδασκαλία του πατρός Επιφανίου» – Έκδοσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνας (σελ. 127-130)

1 Οκτ 2014

Ιωάννης ο Κουκουζέλης

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου

            Την 1η Οκτωβρίου, μαζί με τον Πίνδαρο της εκκλησιαστικής ποιήσεως, Ρωμανό τον Μελωδό, μέγιστο υμνογράφο της εκκλησίας μας, γιορτάζει  ο Όσιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης, ο οποίος μόνασε στην Ιερά Μονή  Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.  Ήταν από την Κωνσταντινούπολη και έζησε τους χρόνους της βασιλείας των Κομνηνών. Ορφανός πατρός, έλαβε από την ευσεβή μητέρα του χριστιανική παιδεία.  Ήταν στο νου έξυπνος, απόκτησε μεγάλη μόρφωση και επειδή ήταν πολύ καλλίφωνος,  όλοι τον έλεγαν «αγγελόφωνο».
            Κατά τη συνήθεια της εποχής, όλοι οι  καλλίφωνοι νέοι, φοιτούσαν σε ειδικές σχολές μουσικής και αργότερα χρησιμοποιούνταν, ως μελωδοί,  κοντά στους βασιλιάδες. Τέτοιο ένα θαύμα μελωδίας, ήταν ο Ιωάννης, γι’ αυτό και προσελήφθηκε,   ως μουσικός, στα ανάκτορα του βασιλιά. Όλοι τον θαύμαζαν και τον τιμούσαν και ιδιαίτερα ο βασιλιάς.
            Ο Ιωάννης όμως, είχε πολλή πίστη και ευλάβεια στο Θεό. Είχε κατανοήσει από μικρός, «το νόημα της ζωής»  και είχε μοναχικές κλίσεις. Δεν  ικανοποιούσε την ψυχή του, ούτε η δόξα του κόσμου, ούτε η μελωδία του μπροστά στους άρχοντες. Όταν κάποτε ήρθε στην Κωνσταντινούπολη, ο Ηγούμενος της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, για να διευθετήσει ένα θέμα της Μονής με τον βασιλιά, τόσο τον εντυπωσίασε η μορφή του, που έφυγε κρυφά για το Άγιο Όρος. Ντύθηκε φτωχικά και παλιά ρούχα και εμφανίστηκε στο μοναστήρι της Λαύρας, ζητώντας να γίνει μοναχός.
            Προσποιήθηκε τον αγράμματο και ζήτησε να γίνει βοσκός στα ζώα της Μονής. Τον δοκίμασε ο Ηγούμενος στην υπακοή και διέκρινε ένα χαριτωμένο παιδί. Τον έκαμε μοναχό και του έδωσε το διακόνημα που ζήτησε, δηλ. να βόσκει τα ζώα της Μονής, αφού κατά την ομολογία του,  δεν μπορούσε να κάνει τίποτε άλλο.  Στα μαγευτικά βουνά της Λαύρας, μέρα νύχτα υμνούσε το Θεό κι όταν δεν τον έβλεπε κανείς, έψαλλε με την αγγελική φωνή του.
            Εν τω μεταξύ, στην Κωνσταντινούπολη προξένησε μεγάλη λύπη η εξαφάνιση του. Ο βασιλιάς έστειλε ανθρώπους, να ψάξουν παντού. Σε  όλα τα μοναστήρια, ακόμη και στο άγιο όρος. Κανείς όμως μοναχός, δεν βρέθηκε με αυτό το όνομα. Μια μέρα ένας ασκητής, που ζούσε   στην έρημο της Λαύρας, άκουσε μια αγγελική φωνή, να δονεί τον αέρα. Έτρεξε και είδε τον Ιωάννη, «τον αγράμματο βοσκό», να ψέλνει και τα ζώα να τον ακούνε σιωπηλά, γοητευμένα από την μελωδία του.
            Ο ερημίτης Μοναχός, θεώρησε καλό, να το αναφέρει στον Ηγούμενο της Μονής της Λαύρας κι εκείνος κατάλαβε, ότι ήταν ο μεγάλος μουσικός, που είχε χαθεί από την Κωνσταντινούπολη και τον έψαχνε ο βασιλιάς. Τον κάλεσε επειγόντως να έρθει στο μοναστήρι και τον όρκισε, να του πει την αλήθεια. Ο Ιωάννης έπεσε στα πόδια του Ηγουμένου και τον παρακαλούσε, να μην το πει στον βασιλιά και να μην τον διώξει από το μοναστήρι.
            Ο Ηγούμενος έφυγε αμέσως για την Κωνσταντινούπολη και ενημέρωσε τον βασιλιά, ότι ο Ιωάννης έγινε Μοναχός στην Λαύρα. Ο βασιλιάς δάκρυσε από χαρά που βρέθηκε,  πόνεσε όμως που δεν ήθελε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη. Ύστερα από  παρακλήσεις του Ηγουμένου, δέχτηκε ο βασιλιάς,  να παραμείνει ο Ιωάννης στο Άγιο Όρος.
            Φυσικά δεν ξαναπήγε στα ζώα. Το διακόνημα του ήταν, να ψέλνει στον δεξιό χορό της Μονής, τις γιορτές και τις Κυριακές. Σκορπούσε με τη φωνή του, ρίγη συγκινήσεων, σεισμό στις συνειδήσεις, αγάπη στις καρδιές, ευλάβεια και κατάνυξη. Από την πολλή ορθοστασία και τους ασκητικούς αγώνες, αρρώστησε. Τα πόδια του έτρεχαν αίμα. Σε μια αγρυπνία, ενώ έψαλλε, του φάνηκε ότι κοιμήθηκε. Είδε την Παναγία να τον ευλογεί και να του λέει. «Μη φοβάσαι Ιωάννη. Θα γίνεις καλά. Το μόνο που θέλω είναι, να συνεχίσεις να ψάλλεις με ευλάβεια, τους ύμνους στο Θεό». Έγινε τελείως καλά και  συνέχισε να ψάλλει, με περισσότερη ευλάβεια. Ανήγειρε ένα ναό στη χάρη των Αρχαγγέλων. Προείδε τον θάνατο του και ζήτησε να τον ενταφιάσουν σ’ αυτό το ναό. Αναπαύθηκε ειρηνικά την 1η Οκτωβρίου. 
            Σήμερα που γιορτάζομε τη μνήμη του, είναι απαραίτητο, να κάνομε μερικές ευλαβικές σκέψεις. Η πρώτη και σπουδαιότερη είναι: Τα χαρίσματα που μας δίνει η Φύση, να τα δίνομε στο Θεό. Γιατί πίσω από τη Φύση κι από το οποιοδήποτε χάρισμα, κρύβεται η χάρη του Θεού.
            Ένα χάρισμα που το δίνεις στο Θεό, ποτέ δεν χάνεται. Ο Θεός το ευλογεί και φέρνει  εσωτερική γαλήνη, αγάπη και χαρά πνευματική. Αλλά και αφού τα χαρίσματα δεν μπορούν να δοθούν όλα στο Θεό, να δίνονται στον άνθρωπο. Στο καλό και στην πρόοδο του ανθρώπου. Στην αγάπη και στην αλήθεια. Στην ελπίδα και στη δικαιοσύνη.

 Όταν τα χαρίσματα δίνονται στο κακό, καταντούν σατανικά, βλάπτουν τον άνθρωπο και υπηρετούν  τη ματαιότητα της ζωής. Στο Θεό και στον άνθρωπο,  τα χαρίσματα γίνονται πηγή ευλογίας, χαρά πνευματική, αληθινή αγάπη   και αυθεντικός  πολιτισμός.  

Οι ήχοι της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής και τι εκφράζουν

Επιμέλεια: Πρωτ. Βασίλειος Περουλάκης
Καθηγητής Βυζαντινής Μουσικής
Στην Βυζαντινή  Εκκλησιαστική Μουσική έχουμε 8 ήχους που διαδέχονται ο ένας τον άλλο κάθε εβδομάδα. Η εσωτερική ουσία της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής διακρίνεται για την απλότητα, την σεμνότητα, την ιεροπρέπεια και το μυσταγωγικό κλίμα, που δημιουργεί το άκουσμά της. Όσον αφορά δε στην εξωτερική της μορφή, είναι φωνητική (όχι ενόργανη), μονόφωνη (ταυτόχρονη συμψαλμωδία πολλών φωνών στην αυτή οξύτητα, στην αυτή μελωδική γραμμή –όχι πολυφωνική) συνοδευομένη από το λεγόμενο ισοκράτημα ή «ίσον». Τούτο είναι ένα είδος αρμονίας, απλό, απερίτεχνο και απερίεργο, λιτό και σεμνό, το οποίο στηρίζεται στην βάση των τετραχόρδων της μουσικής κλίμακας του ύμνου (ή στην βάση άλλων ήχων, όταν αυτοί εμπλέκονται στην μελωδία), και διασώζεται δια της φωνητικής παραδόσεως.

Ο σκοπός της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής είναι καθαρά λατρευτικός και πνευματικός και συμβάλλει στην λατρευτική ανύψωση και κατάνυξη, τελικά δε και στην ψυχική τελειοποίηση του ανθρώπου

Οι 8 ήχοι της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής εκφράζουν με το ήθος τους και υπηρετούν τα εξής ειδικά συναισθήματα ευσεβείας:
Ο Α’ Ήχος χαρά, λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια. (π.χ. .Πασχαλινούς Ύμνους «Αναστάσεως ημέρα») 

Ο Β’ Ηχος είναι ικετευτικός και παθητικός προς συναίσθηση αμαρτωλότητας. 
Ο Γ’ Ηχος είναι εμβατήριος, χαρμόσυνος, ως παιάνας νίκης. 
Ο Δ’ Ήχος θεωρείται της Παναγίας. Ήχος γλυκύς. (π.χ.. «Ανοίξω το στόμα μου») 
Ο Πλάγιος του Α’ Ηχος είναι της Δευτέρας Παρουσίας. 
Ο Πλάγιος του Β’ Ήχος είναι δραματικός και λυπηρός, του Πάθους. 
Ο Πλάγιος του Γ’ (ο λεγόμενος Βαρύς) Ήχος της Ενδόξου Μεταμορφώσεως του Χριστού. (π.χ.. «Μετεμορφώθης εν τω ορει») 
Ο Πλάγιος του Δ’ Ήχος του Θεανθρώπου.

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ

Ορθόδοξος Συναξαριστής






ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ (Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΣΤΡ. ΚΟΡΑΚΑ 2)

ΧΑΡΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΑΠ' ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΩΡΑ ΣΕ ΚΑΘΕ ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙΡΟΥ

Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα