Η Υπαπαντή του Χριστού

Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα... 

Υπαπαντή σημαίνει υποδοχή. Ο Συμεών υποδέχθηκε τον Χριστό και τον πήρε στην αγκαλιά του. Είναι μία σπουδαία εορτή με πλούσιο περιεχόμενο και μεγάλη ιστορία και προϊστορία.

Η βάση της  φτάνει στα χρόνια του Μωϋσή και των Φαραώ της Αιγύπτου. Οι Εβραίοι κακοπερνούν, δουλεύουν σκληρά για τους Αιγυπτίους, υποφέρουν, υφίστανται τα πάνδεινα, για να μη σηκώνουν κεφάλι. Αποδεκατίζονται, μειώνεται ο πληθυσμός τους, για να μη κινδυνεύσουν από αυτούς οι Αιγύπτιοι.

Ο Θεός έβλεπε τα βάσανά τους, άκουε τους στεναγμούς τους και τους λυπόταν. Έστειλε τον Μωϋσή να τους ελευθερώσει, να τους βγάλει από την δουλεία του Φαραώ και να τους οδηγήσει πίσω στην πατρίδα τους, στη γη της επαγγελίας.

Εκείνος σκληρός και υπερήφανος δεν θέλησε να υπακούσει. Έκανε την ζωή τους ακόμη πιο δύσκολη και μαρτυρική. Αναγκάσθηκε όμως να γονατίσει και να δεχτεί να τους αφήσει να φύγουν μετά τις δέκα πληγές, που του έστειλε ο Θεός και κυρίως με την τελευταία, κατά την οποία άγγελος Κυρίου εφόνευσε τα πρωτότοκα αγόρια των Αιγυπτίων, όπως και τον πρωτότοκο γυιό του Φαραώ.

Από το θανατικό αυτό γλύτωσαν τα πρωτότοκα των Εβραίων. Έτσι, θα λέγαμε, ήταν χρεωμένοι, τα χρωστούσαν στο Θεό. Κάθε ένας που έφερνε το πρώτο παιδί στον κόσμο, έπρεπε να το αφιερώσει στην υπηρεσία του Θεού.  Ἀρ­γό­τε­ρα, όταν έγιναν οι Λευΐτες και υπηρετούσαν εκείνοι στο Ναό, έπαιρναν τα παιδιά τους πίσω, αφού κατέβαλαν κάποιο αντίτιμο, πέντε σίκλους δηλαδή δέκα πέντε χρυσές δραχμές και θυσίαζαν ένα χρονιάρικο αρνί. Αν ήταν φτωχοί μπορούσαν να προσφέρουν ένα ζευγάρι περιστέρια η δύο τρυγόνια, η ακόμη να μη δώσουν τίποτε, αν ήταν πολύ φτωχοί.

Αυτό το προηγούμενο αναφερόταν ακόμη και στα πρωτότοκα αρσενικά των ζώων. Έπρεπε να ξεχωρίζωνται και να προσφέρωνται στο Θεό. Αυτή η αφιέρωση ήταν σημείο αναγνωρίσεως της ευεργεσίας του Θεού και απόδειξις, ότι ανήκουν σ  Αὐ­τόν. Είπε ο Θεός στον Μωϋσή: «Εν γαρ χειρί κραταιά εξήγαγέ σε Κύριος ο Θεός εξ Αιγύπτου».

Όταν το αγόρι γινόταν σαράντα ημερών και το κορίτσι ογδόντα ημερών το πήγαιναν στο Ναό, για τον καθαρισμό του παιδιού και της μητέρας του. Έτσι λοιπόν, όταν ο Χριστός έγινε σαράντα ημερών, τον πήραν η Παναγία και ο Ιωσήφ και από την Βηθλεέμ, που ήταν ακόμη, πήγαν στα Ιεροσόλυμα, στο Ναό του Σολομώντος, για να κάνουν ο,τι όριζε ο νόμος του Θεού.

Ασφαλώς μπορούσαν να μη πάνε, δεν ήταν υποχρεωμένοι να το κάνουν, γιατί δεν ήταν μία απλή γέννησις ενός κοινού ανθρώπου. Εδώ έχουμε υπερφυσική γέννηση, την σάρκωση του Θεού. Όμως εφαρμόζουν τον Νόμο του Θεού, όλες τις διατάξεις, για να μη τους κατηγορήσει κανείς σαν παραβάτες, αλλά και να δώσουν σε μας το καλό παράδειγμα, ότι πρέπει να σεβόμαστε τον Νόμο του Θεού και να εφαρμόζουμε στην πληρότητά του το θείο θέλημα.

Εμείς πολλές φορές σκεφτόμαστε ελαφρά τη καρδία, ότι θα μπορούσαμε να μη κάνουμε το ένα η να αποφύγουμε το άλλο, κάτι που είναι μεγάλο λάθος.

Ο Χριστός που έδωσε τον νόμο στον Μωϋσή, όταν προσέλαβε την ανθρώπινη σάρκα, έπρεπε να τον εφαρμώσει. Λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: Το έκανε χάριν υπακοής στο νόμο, που ο ίδιος έδωσε. Η ανυπακοή του πρώτου Αδάμ είχε συνέπεια την πτώση και την φθορά. Η υπακοή του νέου Αδάμ, του Χριστού, επανέφερε την ανθρώπινη φύση  στον Θεό και θεράπευσε  τον άνθρωπο από την ευθύνη της παρακοής.

Εκεί στο Ναό βρίσκεται ένας γέροντας, πολύ μεγάλος στην ηλικία, ο πρεσβύτης Συμεών. Πήγε την ίδια ώρα με την Παναγία και τον Ιωσήφ, εμπνεόμενος και καθοδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα.

Κάποια φορά διαβάζοντας το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα που υπήρχε η διαταγή την εποχή εκείνη να μεταφραστεί στην ελληνιθκή γλώσσα, έφτασε στο σημείο που λέει ο προφήτης, «ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει..­.». Κάποια παρθένος θα γεννήσει. Δεν μπορούσε να το πιστέψει, πως είναι δυνατόν να είναι παρθένος και να γεννήσει. Δεν το χωρούσε ο νους του.

Έφτασε στο σημείο να σκεφτεί, ότι έκανε λάθος ο προφήτης, μάλλον θα ήθελε να γράψει, ότι κάποια γυναίκα θα γεννούσε. Έκανε μάλιστα να βγάλει ένα μικρό μαχαιράκι, για να ξύσει, να σβύσει την λέξη. Εκείνη την στιγμή άγγελος Κυρίου του έπιασε το χέρι και τον σταμάτησε. Να μεταφράσεις ο,τι βλέπεις, ο,τι είναι γραμμένο, του είπε, γιατί δεν είναι λάθος. Όντως η Παρθένος θα γεννήσει υιόν κι  ἐ­σύ δεν θα πεθάνεις πριν γίνουν αυτά. Θα αξιωθείς να τον δεις και να τον γνωρίσεις.

Το θέμα αυτό τον απασχολούσε σοβαρά και συνέχεια. Δεν έφευγε από το μυαλό του. Κάποια μέρα που έκανε βαρκάδα στο Νείλο ποταμό η κατ  ἄλ­λους στη θάλασσα, πέταξε μέσα στο νερό το δαχτυλίδι, που φορούσε,  και είπε, «όσο εγώ θα μπορέσω να βρω το δαχτυλίδι αυτό, άλλο τόσο και η παρθένος θα γεννήσει παιδί».

Μετά από μέρες αγόρασε ψάρια και τα έδωσε να τα μαγειρέψουν. Στο πρώτο ψάρι που άνοιξε, για να φάει, βρήκε μέσα το δαχτυλίδι! Τότε πείσθηκε ότι, όσο παράξενο και αν είναι, μπορεί να γίνει.

Τελείωσαν οι εργασίες της μετάφρασης και οι ερμηνευταί πήγαν στα σπίτια τους. Έφυγε και ο Συμεών για την πατρίδα του, τα Ιεροσόλυμα. Τα χρόνια περνούσαν, ένας-ένας όλοι οι δικοί του, οι συγγενείς, οι γνωστοί  του πέθαιναν, αλλά αυτός εξακολουθούσε να ζει. Έφτασε και ξεπέρασε τα 270 χρόνια.

Κάποια φορά, που καθόταν στο σπίτι του, δέχθηκε μία εσωτερική παρόρμηση. Σαν να κάποιος τον έσπρωξε και του είπε να πάει στο ναό του Σολομώντος. Σηκώθηκε με τρεμάμενα πόδια και σιγά-σιγά πήγε στο ναό. Εκείνη την ώρα έφτασαν και η Παναγία με τον Ιωσήφ και τον Χριστό στην αγκαλιά.

Το Άγιο Πνεύμα του απεκάλυψε, ότι αυτή είναι η Παρθένος, για την οποία έγραψε ο προφήτης Ησαΐας και αυτό είναι το παιδί, που γέννησε. Αυτός είναι ο Μεσσίας, που περίμενε τόσα χρόνια και ο ίδιος, αλλά και ο κόσμος όλος.

Είναι συγκινητική η στιγμή που ο Χριστός προσφέρεται ως νήπιο στο Ναό. Ο προαιώνιος Θεός, που διακρατεί και διευθύνει τον κόσμον όλον, τα πάντα, παρουσιάζεται ως βρέφος στο Ναό, ευρισκόμενος στην αγκαλιά της μητέρας του. Είναι νήπιο και ταυτόχρονα προαιώνιος Θεός.

Ο άγιος Συμεών πήρε τον Χριστό στα τρεμάμενα χέρια του και συγκινημένος ευλόγησε τον Θεό. Δεν ήταν ιερεύς, όπως λένε κάποιοι, αλλά ανώτερος του ιερέως. Ήταν πνευματοκίνητος.

Το Άγιο Πνεύμα δεν αποκαλύπτει τα θεία μυστήρια σε ανθρώπους, που είναι ακάθαρτοι. Εκείνο τον καθοδηγούσε και τον ενίσχυε. Λέει ο προφήτης Ησαΐας:Ισχύσατε χείρες ανειμέναι και γόνατα παραλελυμένα... Ἰ­σχύ­σα­τε, μη φοβήσθε. Το Άγιο Πνεύμα ενίσχυσε τα πόδια του , για να πορευθούν στο Ιερό, αλλά ενίσχυσε και τα χέρια του, για να κρατήσουν τον Χριστό. Γι  αὐ­τόν λέει και ο Μέγας Αθανάσιος: Ως προς την φύση άνθρωπος, αλλ  ὡς προς την αρετήν άγγελος.

Εκεί στο ναό βρισκόταν κάποια Άννα προφήτις, που αναγνώρισε τον Θεό και διεκήρυξε, ότι Αυτός είναι ο λυτρωτής του κόσμου. Μέρα-νύχτα βρισκόταν μέσα στο ναό και ποτέ δεν απομακρυνόταν από αυτόν. Λάτρευε τον Θεό με αδιάλειπτη προσευχή και συνεχή νηστεία.

Κάποιος ερμηνευτής των θείων Γραφών να πως ερμηνεύει το χωρίο αυτό του Ευαγγελίου. Πήγαινε το πρωΐ στο ναό για την πρωϊνή ακολουθία και δεν έφευγε. Συμμετείχε στην λατρεία του Θεού και στην προσευχή, αλλά δεν έφευγε ούτε καν απομακρυνόταν από τον ναό, παρά μόνο αφού τελείωνε και η τελευταία βραδυνή ακολουθία. Και αυτό γινόταν κάθε μέρα. Είχε συνδέσει όλη της την ζωή με τον ναό και την λατρεία του Θεού.

Πόσο πολύ πρέπει να μας διδάξει το παράδειγμα αυτό και η διαγωγή της Αγίας Άννης της προφήτιδος όλους μας και πολύ περισσότερο εκείνους, που ποτέ δεν πατούν στην Εκκλησία η πηγαίνουν στη θεία Λειτουργία κατά τα τελευταία λεπτά, σαν να ήταν κάποιο πάρεργο, κάτι χωρίς αξία. Και όμως στο θέατρο η στον κινηματογράφο η στο ποδόσφαιρο πηγαίνουν από πολύ ενωρίς πριν αρχίσει η παράσταση η ο αγώνας. Η θεία Λειτουργία, το μυστήριο των μυστηρίων ούτε τόσο δεν αξίζει; και μετά θέλουμε να λεγόμαστε καλοί χριστιανοί...

Ο πρεσβύτης Συμεών οδηγήθηκε στο ναό από το Άγιο Πνεύμα. Η Αγία  Άννα έμενε εκεί συνεχώς. Έτσι και οι δύο αξιώθηκαν να δουν τον Χριστό. Η ένωση με τον Χριστό προϋποθέτει και ανάλογο βίο. Ο Συμεών ήταν δίκαιος, δηλαδή ενάρετος. Η Άννα ζούσε εν χηρεία βίο καθαρό και άμωμο.

Μετά από αυτά λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, πόσο μεγάλο κακό κάνει η πορνεία, η ακάθαρτη ζωή. Ο άνθρωπος αυτός δεν μπορεί να έχει σχέση με τον Χριστό. Κρατώντας τον Χριστό στην αγκαλιά του εδόξασε και  ευχαρίστησε τον Θεό, που τον αξίωσε να δει τον σωτήρα του κόσμου.

Τώρα, Κύριε, αφού τα είδα όλα, μπορείς να με πάρεις από αυτόν τον μάταιο κόσμο. «Νυν απολύεις τον δούλόν σου, Δέσποτα..­.». Είναι συγκλονιστική η σκηνή αυτή. Ασφαλώς δεν θα μπορούσε να γίνει αυτό, αν τα χέρια του δεν ενισχυόταν από το Άγιο Πνεύμα, όπως προείπαμε.

Ζητάει την λύση της ψυχής από το σώμα. Λέει ο ιερός Θεοφύλακτος, είναι δεσμός το σώμα για την ψυχή, είναι φυλακή, γι  αὐ­τό οι άγιοι, οι ενάρετοι δεν φοβούνται τον θάνατο. Ο θάνατος θα τους φέρει κοντά στον Θεό, που αγαπούν και ποθούν. Αυτή η λύση είναι ειρήνη, είναι ευλογία. Ζητάει την έξοδο της ψυχής από το σώμα και το θεωρεί ανάπαυση. 

Εμείς γιατί τρέμουμε αυτή την λύση; Μήπως φταίει η ζωή μας και η κατάστασή μας; Δεν θέλουμε αυτήν την λύση, γιατί ξέρουμε την μας περιμένει, ξέρουμε τι θα συναντήσουμε, τι κρύβεται πίσω από τον θάνατό μας. Δεν μας συμφέρει, μα και δεν λέμε να μετανοήσουμε, να διορθωθούμε.

Ήθελε λοιπόν να πορευθεί στον Άδη και για έναν ακόμη λόγο, να αναγγείλει την χαρμόσυνη είδηση, ότι ήρθε ο Μεσσίας, ο λυτρωτής του κόσμου. Λέει ο άγιος Αθανάσιος, βιαζόταν να πάει στον Άδη, για να μη προλάβουν να αναγγείλουν το γεγονός τα νήπια, που επρόκειτο να σφαγούν από τον Ηρώδη. Τα νήπια είναι γοργά και ευκίνητα, ενώ αυτός γέρων και βραδυκίνητος. Επομένως ο Συμεών είναι ο πρώτος κήρυξ του Άδη.

Αλλά δεν είπε μόνο αυτά. Φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα είπε και άλλα  προφητικά λόγια. Ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον.  Ἄλ­λοι θα τον δεχτούν και άλλοι θα τον απορρίψουν. Πολλές συζητήσεις θα γίνωνται γύρω από το πρόσωπό του. Κάποιοι θα τον πιστέψουν και κάποιοι άλλοι θα τον αρνηθούν.

Αυτό γινόταν και τότε στην εποχή του, γινόταν μέσα στο διάβα των αιώνων, γίνεται ακόμη και σήμερα. Όσοι τον πιστεύουν, σώζονται. Όσοι τον πιστεύουν ζουν ζωή αναστημένη, αγία και πνευματική ζωή. Όσοι τον αρνούνται πέφτουν και τσακίζονται. Τρώνε τα μούτρα τους, χάνονται, καταστρέφονται. Η ζωή τους είναι κόλαση και εδώ και εκεί. Παράδειγμα ο Γολγοθάς. Ένας ληστής πιστεύει και σώζεται, ενώ ο άλλος αμφισβητεί, απιστεί και καταδικάζεται.

Ο Χριστός είναι σημείο αντιλεγόμενο. Ταλαντεύονται οι άνθρωποι για το τι είναι ο Χριστός, Θεός η άνθρωπος; Εμείς είμαστε βέβαιοι, ότι είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Πεινά, διψά, δέχεται το μαρτύριο, σταυρώνεται, πάσχει, κλαίει στον τάφο του φίλου του Λαζάρου. Αλλά και κάνει θαύματα, εκδιώκει δαιμόνια, ανασταίνει νεκρούς, ανοίγει μάτια τυφλών, θεραπεύει λεπρούς κ.α.

  Αυ­τό αναφέρεται και στη ζωή της Εκκλησίας, που είναι το πραγματικό σώμα του Χριστού. Άλλοι σώζονται, αφού παραμείνουν στην Εκκλησία και άλλοι καταδικάζονται αρνούμενοι το σωτηριώδες έργο του. Θα είναι εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών και στην άλλη ζωή. Όλοι θα τον δουν, αλλά για άλλους θα είναι κόλασις, για άλλους παράδεισος.

Ο σαραντισμός, που γίνεται σήμερα, έχει αρχή και βάση την υπαπαντή του Κυρίου. Είναι καθαρισμός της γυναίκας και ευχαριστία προς τον Θεό.

Σαράντα ημέρες μετά που θα γεννήσει η μητέρα και αφού καθαρίσει από τα κατάλοιπα της γέννας, καθαρή και λουσμένη παίρνει το παιδί και το πηγαίνει στην Εκκλησία, για να το προσφέρει στο Θεό.

Εμείς το προσφέρουμε στο Θεό, αλλά ο Ιερεύς μας το δίνει πάλι πίσω, για να το μεγαλώσουμε όπως θέλει ο Θεός. Όποιος δεν το κάνει, θα είναι υπεύθυνος και υπόλογος στο Θεό.

Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ότι αυτούς τους γονείς σαν εγκληματίες θα τους καταδικάσει ο Θεός. Μη λησμονούμε, ότι είμαστε συνεργοί Θεού, όπως λέει ο απόστολος Παύλος. Συνεργοί και στην γέννηση νέων ανθρώπων, αλλά συνεργοί και στην καλή διαπαιδαγώγηση.

Αφού ετέλεσαν όλα όσα προέβλεπε ο Νόμος, η Παναγία με τον Χριστό και τον Ιωσήφ γύρισαν πίσω στην πατρίδα τους. Εκεί μεγάλωνε και προέκοπτε σε ηλικία και σοφία και σιγά-σιγά, ανάλογα με την ηλικία, φαινόταν η σοφία που ο είχε Χριστός.

Έτσι πρέπει κι  ἐ­μεῖς να ζούμε, πάντοτε σύμφωνα με το θείο θέλημα. Να προκόπτουμε πνευματικά, να φτάσουμε στο μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού. Μη συγκρίνουμε τους εαυτούς μας με άλλους ανθρώπους. Δεν είναι το μέτρο μας αυτοί.

Έλεγε ο μακαριστός π. Παΐσιος, εάν συγκρίνω τον εαυτό μου με τους άλλους ανθρώπους, νομίζω πως κάτι είμαι και αυτό με αναπαύει. Αν όμως συγκρίνω τον εαυτό μου με τους αγίους η με τον Χριστό, τότε διαπιστώνω, ότι είμαι τενεκές.

Να κοιτάξουμε λοιπόν να προοδεύσουμε κατά Θεόν, για να επιστρέψουμε στην αληθινή πατρίδα μας, που είναι ο ουρανός. Αμήν.