Οι απογευματινές ομιλίες

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη

Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου

Ι. Μ. Πέτρας & Χερρονήσου

            Όταν άρχισα να γράφω το κύκνειο άσμα, είχα πίσω μου μια ιερατική διακονία  47 ετών και μπροστά μου μια χρονολογία 17 Ιουλίου 1974, ημέρα που συμπλήρωνα την εφημεριακή μου υπηρεσία. Γνώριζα ότι στην ιεροσύνη  το τέλος δίνει ο Θεός, στην  εφημεριακή  διακονία, το λόγο έχει η Διοικούσα  Εκκλησία.

Με την έννοια αυτή είχα αποφασίσει να παραιτηθώ. Για το πνευματικό συμφέρον της ενορίας μου. Για τις ψυχές των ανθρώπων που πρέπει να γνωρίσουν το Θεό και ίσως κάποιοι άλλοι,  τους βοηθήσουν  καλύτερα από μένα.

            Η γνώμη  του  Επισκόπου μου, διέλυσε τις αμφιβολίες και τους δισταγμούς μου κι  εξέφρασε  για μένα το θέλημα  του Θεού. Και τούτο γιατί ο Επίσκοπος έχει την ευθύνη για την Τοπική  Εκκλησία. Εκείνος γνωρίζει τις ανάγκες της Εκκλησίας. Εκείνος κρίνει τις αποφάσεις των ιερέων. Εκείνος φροντίζει για το μέλλον της Εκκλησίας.

            Με συγκλόνισαν  τα λόγια του. Την αρχή ένιωσα χαρά, γρήγορα όμως αισθάνθηκα ένα νέο σταυρό ιεροσύνης. Πιο μεγάλο από τον σταυρό των νεανικών μου χρόνων. Για μένα σήμερα η ιεροσύνη επικεντρώνεται σε τρία σημεία:  Την θεία Λειτουργία, το κήρυγμα και την εξομολόγηση. Στην εξομολόγηση είναι δύσκολο να ανταποκριθώ, κυρίως για λόγους υγείας. Για την θεία Λειτουργία η δύναμη μου είναι ο Χριστός. Για το κήρυγμα που ήταν  πάντα  όραμα στη ζωή μου, πιστεύω και πάλι, ότι θα με ενδυναμώσει ο Χριστός.

            Το κήρυγμα  της Κυριακής στην ενορία μου, ιερουργείται επάξια από τους αγαπητούς μου συνεφημέριους  π ΄Κωνσταντίνο και π. Βασίλειο. Εγώ θα ήθελα να ασχοληθώ με το απογευματινό κήρυγμα, τις απογευματινές ομιλίες. Διάβασα τον τελευταίο καιρό, πολλούς λόγους του Χρυσοστόμου και αισθάνθηκα τύψεις αλλά και μια αναζωπύρωση της ιεροσύνης μου.

            Πιστεύω ότι είναι απολύτως απαραίτητες οι ομιλίες αυτές για τους χριστιανούς μας, γι’ αυτό και όλα τα χρόνια έκανα απογευματινές ομιλίες, χωρίς δυστυχώς ανταπόκριση. Οι ομιλίες της Κυριακής είναι σύντομες. Οι απογευματινές ομιλίες στις οποίες υπάρχει η δυνατότητα  να γίνεται διάλογος, μπορούν να βοηθήσουν τον  άνθρωπο, να λυτρωθεί από την άγνοια για το Θεό και την Εκκλησία. Η θρησκευτική  άγνοια   παίρνει τρομακτικές διαστάσεις σήμερα και εκφράζεται ως απιστία, ολιγοπιστία, ανευλάβεια και κυρίως ως  έλλειψη αγάπης στο Θεό. Ως παγωνιά και σκληρότητα απέναντι στους ανθρώπους. Χωρίς  φιλοθεΐα,  δεν υπάρχει φιλανθρωπία.

            Η χλιαρή πίστη στο Θεό,  δημιουργεί έλλειψη εμπιστοσύνης  στον άνθρωπο. Μηδενίζει την αγάπη στο συνάνθρωπο μας. Όταν χάνεται ο Θεός από τη ζωή του κόσμου, χάνεται συγχρόνως και ο άνθρωπος. Αλλοιώνεται η αξία του ανθρώπου. Επικρατεί ατομισμός και κυριαρχεί ο εγωκεντρισμός, που είναι ο πνευματικός θάνατος  μιας κοινωνίας. Μόνο ο Θεός δίνει τη δύναμη στον άνθρωπο να αγαπά τον συνάνθρωπο του. Τον κάθε άνθρωπο. Τον εγγύς και τον μακράν. Μόνο ο Χριστός δίνει τον τέλειο τύπο της αγάπης, που είναι η «θυσία»  και «η αγάπη των εχθρών».

            Θέλω να εκφράσω  στο θέμα των ομιλιών ένα παράπονο. Το μοναδικό παράπονο που έχω για την ενορία μου και τα πνευματικά μου παιδιά: Δεν αγαπούν τα κηρύγματα  και τις ομιλίες. Σαράντα χρόνια τους παρακαλώ. Σαράντα χρόνια τους ικετεύω. Σαράντα χρόνια περιφρονούν το κήρυγμα μου. Κι όμως γνωρίζω ότι αγνοούν τόσα πράγματα, που αν τα γνώριζαν θα αγαπούσαν πολύ το Θεό και πολύ τους ανθρώπους. Προσωπικά δεν έχω κανένα παράπονο από την αγάπη των ανθρώπων. Όμως δεν αγαπούν αληθινά και όσο θα έπρεπε τον Χριστό.  

            Ο μέγιστος των φιλοσόφων Σωκράτης είχε πολλούς μαθητές που τον αγαπούσαν, όπως ο Πλάτων και τόσοι άλλοι. Ένας από αυτούς ήταν ο Αλκιβιάδης, Αθηναίος πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός. Λάτρευε τον Σωκράτη ως πρόσωπο. Ο Σωκράτης τον ελέγχει και του λέει: «Με αγαπάς Αλκιβιάδη, αλλά δεν αγαπάς την φιλοσοφία μου». Αυτό ήταν αλήθεια και οδήγησε τον Αλκιβιάδη σε μεγάλα λάθη και συμφορές. Θα μπορούσα   να  πω  σε πολλά πνευματικά μου παιδιά, που θέλουν να δείχνουν ότι με αγαπούν, κάτι παρόμοιο: «Δεν αγαπάτε το Χριστό, αλλιώς θα αγαπούσατε την Εκκλησία και τα κηρύγματα της».

            Ο Χριστός λέγει: « Γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει». Θα σας ελευθερώσει από την άγνοια, το κακό, την αμαρτία, το μίσος, την αδικία , την υπερηφάνεια, το διάβολο και ό, τι άλλο υποδουλώνει την ψυχή σας. Γι’ αυτό η εναγώνια προσευχή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ήταν: «Θεέ μου φώτισον μου τα σκότη». Φώτισε μου τα σκοτάδια τα γνωστικά, τα ηθικά, τα πνευματικά. Τα σκοτάδια του νου, της καρδιάς και της συνείδησης.

 Θα αρχίσω και φέτος τις απογευματινές ομιλίες πιστεύοντας στα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ». Θα  βασίζονται  στις διδαχές και τους λόγους του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Θα αναφέρονται σε θεμελιώδη θέματα ζωής, όπως η πίστη, η αγάπη, η ελπίδα, η ιεροσύνη, ο εκκλησιασμός, η θεία Λειτουργία, η θεία Κοινωνία, η φιλανθρωπία, η δικαιοσύνη, η υπερηφάνεια, η φιλαργυρία, ο φόβος και τόσα άλλα που θίγει στους 80 τόμους των βιβλίων του ο Ιερός Χρυσόστομος.