Τα σημεία των βημάτων του Θεού (μέρος Ι΄)

Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη

Γεν. Αρχιερ. Επιτρόπου Ι. Μητροπόλεως

Πέτρας & Χερρονήσου

Έτσι συμβαίνει και με το Θεό, τηρουμένων των αναλογιών.  Δεν μπορούμε να πλησιάσομε την ουσία του, δεχόμαστε όμως τις ενέργειες του, δηλ. την αγάπη του, την πρόνοια του,  τη στοργή του,  την ύπαρξη  και τη ζωή. «Με τις ενέργειες του ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο και συνεχίζει να τον συντηρεί. Δίνει ουσία και υπόσταση στον κόσμο, με τις ουσιοποιητικές ενέργειες Του. Είναι παρών στη Φύση και συντηρεί το Σύμπαν, με τις συντηρητικές ενέργειες Του. Φωτίζει τον άνθρωπο, με τις φωτιστικές Του ενέργειες. Τον αγιάζει με τις αγιαστικές, τον θεώνει   με τις θεοτικές. Άρα με τις ενέργειες του ο Θεός μπαίνει στη φύση, στον κόσμο, στην ιστορία, στη ζωή των ανθρώπων».

            Ως προς την Αγία Τριάδα,  αναφέρομε ένα απλό παράδειγμα:  Όταν ανάψομε ένα κερί,  έχομε μια φλόγα,  που αποτελείται από τρία στοιχεία: Τη μορφή, τη θερμότητα και τη λάμψη. Η φλόγα γεννά τη  θερμότητα και εκπέμπει τη λάμψη. Όμως ούτε η θερμότητα υπάρχει  χωρίς τη φλόγα, ούτε η λάμψη. Συγχρόνως υπάρχουν και τα τρία. «Έτσι» υπάρχουν και συνυπάρχουν  τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος.  Είναι αυτό που ψάλλομε στην εκκλησία: «Το Τριλαμπές της Μιάς θεότητος, ευσεβώς υμνήσωμεν βοώντες». Είναι τρία φώτα και έχουν μία λάμψη, μία ενότητα και μία ενέργεια.  

 Είναι το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο: Κράτησε ένα κεραμίδι στα χέρια του και είπε: «Εις το όνομα του Πατρός» και βγήκε φωτιά και καπνός. «Και του Υιού» και έσταξε νερό στη γη. «Και του Αγίου Πνεύματος» και έμεινε στο χέρι του το χώμα. Ένα πράγμα το κεραμίδι, αλλά από τρία συστατικά. Μια ουσία ο Θεός,  αλλά τρία πρόσωπα. Ομοούσια και αδιαίρετα. Γι’ αυτό λέμε: «Δόξα τη Αγία και ο μ ο ο υ σ ί ω   και ζωοποιώ και α δ ι α ι ρ έ τ ω  Τριάδι»  

            Ψάλλομε την ημέρα της Πεντηκοστής: «Αγιος ο Θεός, ο τα πάντα δημιουργήσας δι’ Υιού, συνεργία του Αγίου  Πνεύματος. Άγιος Ισχυρός, δι’ ου τον Πατέρα εγνώκαμεν και το Πνεύμα το ΄Αγιον, επεδήμησεν εν κόσμω. Αγιος αθάνατος, το Πανάγιον Πνεύμα, το εκ Πατρός εκπορευόμενον και εν Υιώ αναπαυόμενον».

            Ο Χριστός, ως Δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, υπήρχε πάντοτε  μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Στην Παλαιά Διαθήκη ονομάζεται «Άσαρκος Λόγος». Οι προφήτες και  οι Ψαλμοί, μιλούν για την γέννηση Του. Ότι θα γεννηθεί στη Βηθλεέμ από μια παρθένα  Αυτή είναι, η «εν χρόνω» γέννηση του Υιού.

            Αυτή η γέννηση του Χριστού, σε ορισμένο χρόνο,   (το 754 από κτίσεως Ρώμης) σε μια χώρα, (την Παλαιστίνη), σ’ ένα τόπο, (τη Βηθλεέμ), όταν βασιλιάς ήταν ο Ηρώδης και Ρωμαίος αυτοκράτορας ο Καίσαρας Αύγουστος, ονομάζεται «Ενσάρκωση του Υιού»,  «Ενανθρώπηση του Θεού». Είναι η προφητεία του Βαρούχ: «Ο Θεός επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη». Ο Θεός φανερώθηκε πάνω στη γη και συναναστράφηκε τους ανθρώπους. Είναι ο λόγος  του ευαγγελιστή Ιωάννη: «Ο Λόγος σάρξ εγένετο». Ο Θεός έγινε άνθρωπος. Είναι του αποστόλου Παύλου το κήρυγμα:  «Θεός εφανερώθη εν σαρκί». Ο Θεός φανερώθηκε σαν άνθρωπος. Είναι του Αγίου Αθανασίου η σωτηριολογική διατύπωση: «Ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνομε εμείς θεοί». Είναι το δέος του Γρηγορίου του Θεολόγου: «Πόσο αξιοθαύμαστη είναι, η ένωση αυτή του Θεού με τον άνθρωπο!»

            Είναι η δογματική διατύπωση της Αης οικουμενικής Συνόδου: «Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν, κατελθόντα εκ των  ουρανών και σ α ρ κ ω θ έ ν τ α, εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ε ν α ν θ ρ ω π ή σ α ν τ α». Είναι η προφητεία  του Ησαϊα:  «Ιδου η παρθένος εν γαστρί  έξει και τέξεται  Υιόν».  Είναι η υμνογραφία της Εκκλησίας μας: «Θεός Κύριος και επέφανεν ημίν». Είναι τα κάλαντα του λαού μας:  «Αναρχος αρχή λαμβάνει και σαρκούται ο Θεός. Ο Αγέννητος γεννάται, εις την φάτνην ταπεινός».

            Όταν λοιπόν μιλάμε, για τη γέννηση του Χριστού στην Βηθλεέμ, πριν 2014 χρόνια, εννοούμε την Ενσάρκωση, δηλ. την Ενανθρώπηση. Ότι δηλ. ο Χριστός έλαβε από την Παναγία  σώμα ανθρώπινο και γεννήθηκε ως Θεάνθρωπος. Η  ανθρώπινη φύση του Χριστού ενώθηκε με τη θεία του φύση, στο ένα πρόσωπο του Χριστού, που ήταν το πρόσωπο του Θεού Λόγου. Το πρόσωπο της θείας του φύσεως,  έγινε και πρόσωπο της ανθρώπινης φύσεως Του. Γι’ αυτό λέμε: «διπλούς την φύσιν,  αλλ’ ου την υπόστασιν».

            Μ’ αυτή την έννοια, η Παναγία γέννησε τον Χριστό, ως Θεάνθρωπο, γι’ αυτό λέγεται Θεοτόκος, Μητέρα του Θεού. Ενσάρκωσε στα σπλάχνα της το Θεό, όχι ένα απλό άνθρωπο.  Το «μόνον καινόν υπό τον ήλιον», κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό,  γεγονός. Μοναδικό και ανεπανάληπτο στην ιστορία. Γι’ αυτό την ημέρα των Χριστουγέννων κηρύττει  η Εκκλησία: «Θεός το τεχθέν, η δε Μήτηρ Παρθένος. Τι μείζον άλλο καινόν,  είδεν η κτίσις;»

            Η Ενανθρώπηση λοιπόν, είναι η μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων. Το μεγαλύτερο γεγονός και μυστήριο της ιστορίας. Ο Χριστός  καταγράφεται  ως Θεάνθρωπος, στις σελίδες της  ιστορίας. Γίνεται κατά τον Άγιο Αθανάσιο, «το κέντρο της ζωής μας.  Το κέντρο της ιστορίας, της προϊστορίας και της μεταϊστορίας μας». Το να πιστεύομε όμως ότι η ζωή του Χριστού, αρχίζει τα Χριστούγεννα, χωρίς να πιστεύομε στην ενανθρώπηση,   ότι δηλ. «ο Χριστός είναι ο Θεός που έγινε άνθρωπος», αυτό αποτελεί τον μηδενισμό ολόκληρου  του χριστιανισμού κι όλου του μυστηρίου της σωτηρίας.

            συνεχίζεται...