Ν Ε Κ Τ Α Ρ Ι Ο Σ
ἐλέῳ Θεοῦ Μητροπολίτης
τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Πέτρας καί Χερρονήσου
Πρός τό Εὐσεβές Πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, ἑορτάζει τὴν Περιτομὴ τοῦ Κυρίου. Ἑορτὴ Δεσποτική, ποὺ πιστοποιεῖ τὴν ἀνθρώπινη φύση, τὴν ὁποία, γιὰ τὴν σωτηρία μας, προσέλαβε ὁ Θεός.
Ἡ Ἑορτὴ αὐτὴ στοιχειοθετεῖ ἕνα κύριο γνώρισμα τῆς ταυτότητος τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἕνα σημάδι Διαθήκης τοῦ Θεοῦ, ὁμολογία ὑπακοῆς καὶ ἀφοσίωσης, ποὺ γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ ἀπαιτεῖται ἡ περιτομὴ τῆς καρδιᾶς μας, ἀπὸ τὴν σκληρότητα, τὰ σκιώδη, ἀπὸ τὸ κάλυμμα τῶν παθῶν μας.
Στὴν Ἑορτὴ αὐτή, ποὺ ἑορτάζεται τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τῆς Γεννήσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ἔγινε ἡ ὀνοματοδοσία Του. Τοῦ δόθηκε τὸ ὄνομα Ἰησοῦς. Κατὰ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη οἱ Ἰουδαῖοι ἔδιναν τὸ ὄνομα στὸ βρέφος τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τὴ γέννησή του, γιὰ νὰ εἶναι ἐμφανὲς σημεῖο ὅτι τὸ παιδὶ ἀνήκει στὸ Θεό, κατὰ τὴν Διαθήκη ποὺ συνῆψε ὁ Θεὸς μὲ τὸν Ἀβραάμ.
Τὰ ὀνόματα, ἀγαπητοί μου, ἀνέκαθεν εἶχαν σπουδαία σημασία γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ἐπικοινωνία καὶ κατανόηση. Μέσω τῶν ὀνομάτων μποροῦμε νὰ παρακολουθήσουμε τὴν ἱστορικὴ πορεία ἑνὸς ὁλόκληρου ἔθνους. Συχνὰ τὰ ὀνόματα ἀσκοῦν ἐπάνω μας γοητεία καὶ δύναμη, ἀλλὰ καὶ πολλὲς φορὲς ἀποστροφή. Αὐτὸ συμβαίνει ἐπειδὴ τὰ πρόσωπα ποὺ φέρουν τὰ ὀνόματα συνδέονται μὲ καλὲς ἀναμνήσεις ἢ μὲ ἀρνητικὲς ἐμπειρίες καὶ καταστάσεις.
Οἱ Ἕλληνες διακρίθηκαν περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλο λαὸ γιὰ τὸν πλοῦτο τῶν ὀνομάτων. Ἡ χαρὰ καὶ ἡ ὑπερηφάνεια τῶν Ἑλλήνων δὲν ἦταν τὸ ἐπάγγελμα ἢ ὁ τίτλος τους, ἀλλὰ τὸ ὄνομά τους. Ἡ ἔλλειψη ὀνομάτων ἐθεωρεῖτο ἔλλειψη πολιτισμοῦ.
Στὴ δημιουργία τοῦ κόσμου βλέπουμε ὅτι ὁ Θεὸς, ἐξαρχῆς, καλεῖ τὸν πρωτόπλαστο Ἀδὰμ μὲ τὸ ὄνομά του, δηλωτικό της μοναδικότητός του, ἐνῶ ὁ Ἀδὰμ δίδει ὀνόματα στὴ γυναίκα του καὶ στὰ ζῶα. Τὴ σημασία τοῦ ὀνόματος ὁ χριστιανισμὸς τὴν ἀνέδειξε, τὴν προήγαγε, τὴν ἀπεγκλώβισε ἀπὸ τὰ χωροχρονικὰ δεσμὰ τοῦ παρόντος κόσμου καὶ ἔδωσε στὸ ὄνομα ἐσχατολογικὴ διάσταση.
Τὸ ὄνομα κατὰ τὴν τάξη τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας δίδεται στὸ βρέφος τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τὴ γέννησή του. Ὅπως μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὴν ὀγδόη ἡμέρα, ἀρχίζει ὁ ἐγκαινισμὸς τῆς ζωῆς, τῆς αἰωνιότητος, ἔτσι καὶ τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ παιδιοῦ, δίδεται τὸ ὄνομα σ’ αὐτό, γιὰ νὰ γίνει τὸ ἀρτιγέννητο βρέφος μέτοχο τῆς νέας πραγματικότητος ἐν Χριστῷ, τῆς καταξιωμένης ἀνθρώπινης ζωῆς, ὁλοκλήρωση τῆς ὁποίας εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ τὸ βρέφος ὡς ὁλοκληρωμένο ἤδη ἄνθρωπο, γι’ αὐτό, ὡς πρόσωπο, τοῦ δίδει ὄνομα, ταυτότητα, ποὺ βεβαιώνει τὴ μοναδικότητά του. Εἶναι συγκλονιστικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι πολὺ πρὶν ἀναγνωριστοῦν στὰ παιδιὰ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, ἡ Ἐκκλησία ἔδιδε σ’ αὐτὰ ὀνόματα, ὁμολογώντας τὴν μοναδικότητα τοῦ συγκεκριμένου παιδιοῦ, τὸ θεϊκὸ δῶρο τῆς προσωπικότητάς του.
Ἡ λαϊκὴ ἀντίληψη ὅτι ἡ ὀνοματοδοσία συνδέεται μὲ τὸ Μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος ἢ ὅτι ὁ ἀνάδοχος χαρίζει τὸ ὄνομα στὸ παιδί, μὲ συνέπεια νὰ θεωρεῖται ὅτι τὸ παιδὶ δὲν ἔχει ὄνομα μέχρι νὰ βαπτισθεῖ ἢ ἀκόμη ἡ συνήθεια, ποὺ τείνει νὰ γενικευθεῖ νὰ δίδονται στὸ παιδὶ, κατὰ τὸ βάπτισμα, περισσότερα ὀνόματα, ἕλκουν τὴν προέλευσή τους ἀπὸ ἄλλες ὁμολογίες καὶ εἶναι ξένα πρὸς τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία καὶ παράδοση.
Ἀκόμη καὶ αὐτό ποὺ ἐπικρατεῖ τελευταῖα, κατά τόν Ἀστικό Κώδικα, νὰ μπορεί νά δίδεται τὸ ὄνομα στὸ παιδὶ στὸ ληξιαρχεῖο, χωρὶς εὐχὴ ὀνοματοδοσίας ἀντίκειται στὴν τάξη καὶ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅπως λοιπὸν στὸ Χριστὸ κατὰ τὴν ὀγδόη ἡμέρα ἀπὸ τὴ Γέννησή του, δόθηκε τὸ ὄνομα Ἰησοῦς, τό ἴδιο πρέπει νὰ γίνεται καὶ στὰ παιδιὰ ποὺ γεννιοῦνται. Οἱ γονεῖς νὰ καλοῦν τὸν ἱερέα στὸ σπίτι τους γιὰ νὰ τελέσει τὴν ἀκολουθία τῆς ὀνοματοδοσίας καὶ νὰ δώσει τὴν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας στὸ παιδί. Στὴν ἀκολουθία αὐτὴ τὸ παιδὶ παραδίδεται στὸ Χριστό. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ ψάλλεται καὶ τὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς «χαῖρε κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε…».
Τὸ ὄνομα νὰ τὸ δίδουν οἱ γονεῖς καὶ κανένας ἄλλος, γιά νὰ προσφωνεῖται τό παιδί ἀμέσως μετὰ τὴν γέννησή του μὲ τὸ προσωπικό του ὄνομα. Αὐτὸ τὸ ὄνομα θὰ φέρει σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ καὶ μὲ αὐτὸ τὸ ὄνομα θὰ εἰσέλθει στὴν ἀναμενόμενη Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, προτύπωση τῆς ὁποίας εἶναι ἡ ἡμέρα αὐτὴ τῆς λήψεώς του. Ἡ εὐχὴ αὐτὴ τῆς ὀνοματοδοσίας προετοιμάζει τὸ παιδὶ γιὰ τὰ Μυστήρια του Βαπτίσματος, τοῦ Χρίσματος καὶ τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Ἀγαπητοί μου,
Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ ἑορτὴ αὐτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ, τῆς ὀνοματοδοσίας Του, συνδέθηκε μὲ τὴν ἔναρξη τοῦ νέου ἔτους. Κάθε ἑορτή εἶναι μία γέννηση στήν αἰωνιότητα καί κάθε ὄνομα εἶναι μία κλήση στήν αἰωνιότητα.
Ἡ ἐποχή μας χρειάζεται αἰωνιότητα. Ἀρκετά μᾶς κούρασε, μᾶς ἀλλοτρίωσε ἡ πραγματικότητα τῶν ρεόντων, τῶν φθαρτῶν καί τῶν χαμαίζηλων. Ὅσοι ἔχουμε εἰσέλθει στὸν χρόνο μὲ τὴν γέννησή μας, βρισκόμαστε, ἐν δυνάμει, στὸν προθάλαμο τῆς αἰωνιότητος. Ὁ παράδεισός μας εἶναι ὁ Χριστός, ἡ αἰωνιότητα τῆς Βασιλείας Του.
Σᾶς εὔχομαι νὰ βαδίζετε μὲ φωτισμοὺς αἰωνιότητος, ἄξιοι τῆς κλήσεως τοῦ ὀνόματός σας, πρεσβεῖες τοῦ οὐρανοφάντορος Μεγάλου Βασιλείου.
