Του πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου Ι. Μητροπόλεως
Πέτρας & Χερρονήσου
Υπάρχει στο διαδίκτυο, μια
ιστορική ομιλία, του πολυσέβαστου καθηγητού μου π. Μιχαήλ Καρδαμάκη, με θέμα: «Ο βιασμός της ανθρώπινης φύσεως, προοίμιο
της βεβήλωσης της δημιουργίας και της καταστροφής του πολιτισμού». Σ’ ένα σημείο λέει: «Ο Θεός και ο άνθρωπος, παύουν να είναι «παραδείγματα αλλήλων», κατά
την έκφραση του Αγίου Μαξίμου. Είναι η
τραγωδία που εμφωλεύει στην καρδιά του ευρωπαίου ανθρώπου και επεκτείνεται στον
παγκόσμιο άνθρωπο, ο οποίος ακολουθεί τον άνθρωπο της πτώσεως,
εξορισμένος στην έρημο του κόσμου, όπου δεν διακρίνονται πια εύκολα, τα σημεία
των βημάτων του Θεού».
Πιστεύω ότι, αυτή είναι η τραγωδία του ανθρώπου που έχασε την εμπειρία του Θεού. Που έπαψε να είναι ο «εν Χριστώ» άνθρωπος και επανήλθε στον
«προ Χριστού» άνθρωπο. Γι’ αυτό δεν διακρίνει πια «εύκολα», τα σημεία των
βημάτων του Θεού. Αυτό γίνεται αιτία, να
διαμορφώνει ένα πολιτισμό χωρίς Θεό ή και ενάντια στο Θεό. Στο όνομα δήθεν του ανθρώπου, αλλά χωρίς τον άνθρωπο, αφού επικεντρώνει τη δύναμη του στα πολεμικά
όπλα και στα μέσα καταστροφής και αγνοεί την καρδιά και την ψυχή του ανθρώπου,
στα οποία εδράζεται ο αληθινός πολιτισμός.
Ο κόσμος
σήμερα δεν θεωρεί το Θεό και την εκκλησία, παράγοντες πολιτισμού. Αυτό είναι
φυσικό, αφού δεν γνωρίζει τον αληθινό Θεό, παρά μόνο το επίπλαστο πρόσωπο του. Μ’ αυτή την έννοια, ο Θεός δεν είναι παράγων πολιτισμού, αλλά ούτε και η εκκλησία
που τον ενσαρκώνει και τον διδάσκει.
Ένας
πολιτισμός όμως, που δεν αγαπά και δεν
σέβεται τον άνθρωπο, ως τη μεγαλύτερη αξία μέσα στον κόσμο, που θυσιάζει τον
άνθρωπο χάριν άλλων σκοπών -επιστημονικών ή εγωιστικών- που αγνοεί τη
μοναδικότητα του ανθρώπινου προσώπου και
δεν υπολογίζει τις αληθινές ανθρώπινες σχέσεις, το φιλότιμο και την ανθρωπιά,
τα ήθη, τους πόνους του ανθρώπου και τα
προβλήματα του, ασφαλώς δεν έχει
στοιχεία πολιτισμού.
Ο αληθινός πολιτισμός,
διασώζεται και διαιωνίζεται στις καρδιές των ανθρώπων. Γι’ αυτό αν κάμει κανείς
τον κόπο, να τους ρωτήσει, αν είναι ευχαριστημένοι από τον πολισμό των καιρών
μας, θ’ ακούσει γνώμες που δεν έχουν τη δύναμη να εκφράσουν, οι μεγαλύτεροι ανθρωπολόγοι και
επιστήμονες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι,
οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι του λαού μας, θα εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους σ’
ένα τομέα της επιστήμης, που αναμφισβήτητα αποτελεί το μεγαλύτερο κεφάλαιο του πολιτισμού
και είναι η Ιατρική. Στην ευσυνειδησία των γιατρών απομένει, να γίνουν σύμβολα
της παρουσίας του Θεού μέσα στον κόσμο και φωτεινά σημεία
πολιτισμού.
Το παράδοξο
είναι, ότι κάποιοι θεολόγοι, δεν δέχονται να κατατάσσεται η εκκλησία στους παράγοντες πολιτισμού, γιατί το έργο της είναι αγιαστικό και σωτηριολογικό, δηλ. σώζει από την αμαρτία και το κακό τον
άνθρωπο, τον αγιάζει και τον θεώνει. Όμως ο
άνθρωπος δεν έχει μόνο ψυχή, αλλά και
σώμα. Σώμα και ψυχή, σε άρρηκτη ενότητα είναι ο άνθρωπος. Η ψυχή του ανθρώπου,
έχει δύο ενέργειες. Την λογική με την οποία επικοινωνεί με τον κόσμο και τη
νοερά δηλ. το νου, με την οποία επικοινωνεί με το Θεό.
Γι’ αυτό ο άνθρωπος είναι «πρόσωπο», που σημαίνει
σχέση. Ζει σε προσωπική σχέση με το Θεό, με τους συνανθρώπους του και μ’
ολόκληρη τη κτίση. Σχέση είναι η αγάπη του με τα ζώα και τα φυτά και με τη γη
που καλλιεργεί, αλλά και με το επάγγελμα που κάνει. Όταν ο άνθρωπος ζει ως
πρόσωπο, «ανοίγεται» στους συνανθρώπους
του και στην κοινωνία, συμμετέχει στις χαρές και τους πόνους των άλλων και
δημιουργεί πολιτισμό. Όταν είναι άτομο,
κλείνεται στο εγώ του, στην οικογένεια του, στον «εαυτούλη» του και «γαία πυρί
μιχθήτω»
Αυτός ο ατομισμός,
είναι το «μελανότερο σημείο» του
σημερινού πολιτισμού. Μας ενδιαφέρει ο εαυτός μας, το οποιοδήποτε συμφέρον μας και τίποτε άλλο.
Αυτό το βλέπει κανείς καθαρά στις μεγάλες πολιτείες. Σε μια πολυκατοικία μένουν
άνθρωποι, «άγνωστοι μεταξύ αγνώστων».
Ποτέ δεν γνωρίζεις το γείτονα σου κι ούτε
αισθάνεσαι την ανάγκη να τον γνωρίσεις. Πόσο δίκιο είχε ο Σαρτρ όταν έλεγε: «Οι άλλοι άνθρωποι είναι η κόλαση μας!» «Τα μάτια των άλλων ανθρώπων,
δεσμεύουν την ελευθερία μας!».
Αυτό σημαίνει: Να ελευθερωθείς από την
παρουσία των άλλων. Να μην τους λογαριάζεις πως υπάρχουν. Να μη σε ενδιαφέρουν τα προβλήματα τους, οι ασθένειες τους, οι πόνοι
τους, οι θάνατοι τους, αλλά και ούτε οι αγάπες και οι χαρές τους. Έτσι δεν θα χάσεις την ευτυχία σου, τη γαλήνη και τη μακαριότητα σου! Αδιαφορία λοιπόν: το σύγχρονο
δόγμα της ζωής! Για την εκκλησία,
αυτό είναι, η μεγαλύτερη μορφή απανθρωπίας!
Ο άνθρωπος
διαμορφώνει μια εγωκεντρική συνείδηση,
που αποτελεί τη μεγαλύτερη αλλοτρίωση του και την έκπτωση του από τη χριστιανική
του ταυτότητα. Αυτός ο τύπος ανθρώπου, δεν είναι ελληνικός. Δεν έχει σχέση, με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ούτε με τον
ορθόδοξο χριστιανικό πολιτισμό, ούτε με τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό της Ευρώπης.
Είναι ο πολιτισμός των Φράγκων, που κατέλυσε στην Ευρώπη τη Ρωμιοσύνη.
συνεχίζεται...
