Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου
Ο όρκος
«Έχετε ακούσει την εντολή που δόθηκε παλιά: «Να μη γίνεις επίορκος, αλλά να τηρήσεις τους όρκους σου». Εγώ όμως σας λέω: «Να μην ορκίζεστε καθόλου». «Ούτε στον ουρανό, γιατί είναι ο θρόνος του Θεού, ούτε στη γη, γιατί είναι το υποπόδιο των ποδιών του, ούτε στα Ιεροσόλυμα, γιατί είναι η πόλη του Θεού, αλλά ούτε στο κεφάλι σας να ορκίζεστε. Να μιλάτε με ειλικρίνεια. Το «ναι» σας να είναι ναι και το «όχι» σας να είναι όχι».
Η ανταπόδοση του κακού
«Έχετε επίσης ακούσει, πως δόθηκε η εντολή: Να ανταποδίδεις το κακό που σου κάνουνε, με τον ίδιο τρόπο: «Οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Εγώ όμως σας λέω, να μην φέρεστε έτσι στον κακό άνθρωπο, αλλά αν κάποτε σε χτυπήσει στο δεξιό μάγουλο, γύρισε του και το άλλο».
Αυτά τα λόγια του Χριστού, έφεραν επανάσταση στην τότε κοινωνική και θρησκευτική ηθική. Ο Μωσαϊκός νόμος στηριζότανε στη δικαιοσύνη, που ήταν ανάλογη με τα άγρια ήθη της εποχής. Αν ένας σου έβγαζε το μάτι, το δίκαιο ήτανε να βγάλεις κι εσύ το δικό του. Αυτό ταίριαζε στο πολιτιστικό επίπεδο του ανθρώπου. Ο φόβος της ανταπόδοσης, βοηθούσε στην αναστολή του κακού. Αυτό όμως καθαυτό το μέτρο δεν απέδιδε, όσο έπρεπε, στην καταστολή του κακού. Γι’ αυτό το καταργεί ο Χριστός και προτείνει ριζική θεραπεία.
Αν ένας σε χαστουκίσει, γύρισε και το άλλο μάγουλο, δηλ. όχι αντίσταση με τον κακό τρόπο. «Όχι αντίσταση στη βία με τη βία» όπως το διατύπωσε «ως δόγμα» της ιδεολογίας του, αργότερα ο Τολστόη. Για τον Χριστό σημαίνει: Το κακό νικάται με το καλό. Η βία με την καλοσύνη. Το μίσος με την αγάπη.
Πολλοί «προοδευτικοί» και «ανθρωπιστές» κατηγόρησαν το Χριστό, ότι τα λόγια αυτά- να στρέψεις και το άλλο μάγουλο -φανέρωναν ηττοπάθεια, απαξίωση του ανθρώπου, άρνηση να υπερασπιστεί τον εαυτό του και το «δίκαιο», κυριαρχία του κακού και υπερίσχυση των αρνητικών δυνάμεων της κοινωνίας, π.χ. των κεφαλαιοκρατών και των καπιταλιστών. Δημιουργούσαν δηλ. αυτά τα λόγια, την πιο ευνοϊκή περίπτωση εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Όταν εσύ υποχωρείς, ο άλλος σου καρφώνει το μαχαίρι στην καρδιά.
Τα πράγματα όμως για τον Χριστό δεν είναι έτσι κι ούτε οι προεκτάσεις που δόθηκαν ήταν σωστές. Ο Χριστός θέλει να νικηθεί το κακό στην αρχή του, στη γέννηση του. Η ανταπόδοση σ’ ένα χαστούκι, θα φέρει δεύτερο και τρίτο. Ο στιγμιαίος θυμός θα μεγαλώσει και θα γίνει οργή και μίσος και στο τέλος έγκλημα. Από ένα χαστούκι ή από ένα λόγο, έφτασαν άνθρωποι, στο φόνο. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνούμε, ότι μέσα στον άνθρωπο κρύβονται άγρια πάθη, που βρίσκονται σε κατάσταση υπνώσεως. Αν βρουν την ευκαιρία, γίνονται θεριά και εκδικούνται.
Θα πω δυο παραδείγματα: Η ζήλεια και το μίσος, είναι οι μεγαλύτερες μορφές κακίας μέσα στον άνθρωπο. Γνωρίζομε την περίπτωση ενός Βασιλιά, που γνώριζε το μίσος δυο ανθρώπων. Είπε λοιπόν στον ένα: «Ζήτησε μου ό,τι θέλεις, αλλά ό,τι σου δώσω, θα το δώσω διπλό στον άνθρωπο που μισείς». Σκέφτηκε πολύ για να απαντήσει κι ύστερα του είπε: «Θέλω να μου βγάλεις το ένα μάτι», για να βγάλει στον «εχθρό» του και τα δύο! Μια παρόμοια περίπτωση αναφέρεται για ένα ναυάγιο. Το πλοίο βούλιαζε και μέσα υπήρχαν δυο άνθρωποι με καταχθόνιο μίσος. Ρωτά τον καπετάνιο ο ένας: Ποιο μέρος του πλοίου βυθίζεται πρώτο. Του είπε π.χ. η πρώρα. «Τότε θα πάω στην πρύμνη, για να χαρώ, που θα δω πρώτο τον εχθρό μου να πνίγεται!».
Πριν από χρόνια ένας άνθρωπος από την Κρήτη, επισκέφθηκε με το παιδί του - που ήταν 15 χρονών -το Άγιο όρος. Μίλησε σ’ ένα Γέροντα και του είπε, ότι είχε διενέξεις μ’ ένα γείτονα του, για λίγα μέτρα χωράφι. Ο Γέροντας του σύνεστησε ένα ειρηνικό τρόπο, για το πρόβλημα του. Αυτός δεν πείστηκε στα λόγια του. Γύρισε πίσω και άρχισε την ίδια τακτική. Μετά από λίγες μέρες πήρε ο Γέροντας ένα γράμμα από το παιδί, που του έλεγε: «Σκοτώσανε τον πατέρα μου στο χωράφι που διεκδικούσε. Στενοχωριέμαι πολύ, που χάθηκε για τόσο ασήμαντα πράγματα».
Για τον Χριστό, υπάρχει σε όλες τις περιπτώσεις ειρηνικός τρόπος. Χρειάζεται όμως αγάπη και ταπείνωση. Σ’ αυτή την περίπτωση ο εγωισμός οδηγεί στο θάνατο. Γνωρίζει λοιπόν ο Χριστός, ότι η βία φέρνει βία, το αίμα φέρνει αίμα, το μίσος γεννά μίσος και ο πόλεμος κυοφορεί άλλο πόλεμο. Είδαμε την ιστορία του κόσμου, όπου επικράτησε η βία, τι αποτελέσματα είχε. Ποταμούς αιμάτων. Γι’ αυτό ιδεολογίες που είχαν ειρωνευτεί τα λόγια του Χριστού, πρωτοστάτησαν μετά από περιπτώσεις βίας και εγκλημάτων που γνώρισαν, σε «κινήματα ειρήνης». 
