Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου
Η αγάπη για τον πλησίον
«Έχετε ακούσε», λέει ο Χριστός, «πως δόθηκε η εντολή «να αγαπήσεις τον πλησίον σου και να μισήσεις τον εχθρό σου». Εγώ όμως σας λέω: «Ν’ αγαπάτε τους εχθρούς σας. Να δίνετε ευχές σ’ αυτούς που σας δίνουν κατάρες. Να ευεργετείτε αυτούς που σας μισούν και να προσεύχεστε γι’ αυτούς που σας κακομεταχειρίζονται και σας καταδιώκουν. Έτσι θα γίνετε παιδιά του ουράνιου πατέρα σας, που ανατέλλει κάθε μέρα τον ήλιο του για κακούς και για καλούς και στέλνει τη βροχή σε δίκαιους και άδικους. Γιατί αν αγαπάτε μόνο εκείνους που σας αγαπούν, ποια αμοιβή περιμένετε από το Θεό; Το ίδιο δεν κάνουν και οι αμαρτωλοί; Αγαπούν αυτούς που τους αγαπούν. Κι αν χαιρετάτε μόνο τους φίλους σας, τι παραπάνω κάνετε από τους άλλους; Μήπως όλοι δεν κάνουν το ίδιο; Κι αν κάνετε καλό, σ’ αυτούς που σας κάνουν καλό, ποια εύνοια περιμένετε από το Θεό; Και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν.
Εσείς να αγαπάτε τους εχθρούς σας. Να κάνετε σε όλους το καλό και ο Θεός που είναι καλός ακόμα και με τους αχάριστους και τους κακούς, θα σας ανταμείψει με το παραπάνω και θα σας κάνει παιδιά του. Να είστε λοιπόν σπλαχνικοί, όπως σπλαχνικός είναι και ο Θεός Πατέρας σας».
Η εντολή «αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρό σου», ήταν ο τρόπος να διαφυλάξει ο λαός, την εθνική και θρησκευτική του ταυτότητα, από επιμειξίες ειδωλολατρικών λαών. Ο Χριστός όμως καταργεί αυτά τα τείχη προστασίας του λαού και δίνει διαχρονικές και οικουμενικές διαστάσεις, στη μεγαλύτερη δύναμη του ανθρώπου, που είναι η αγάπη. Την αγάπη όμως αυτή, την απελευθερώνει από συμφέροντα, συγγένειες και εθνικισμούς και την επεκτείνει στα έσχατα όρια της, που είναι η αγάπη των εχθρών. Όχι μόνο των εχθρών της πατρίδας σου ή της θρησκείας σου, αλλά κυρίως των προσωπικών σου εχθρών, που είναι δίπλα σου, που σε επηρεάζουν, σε κατηγορούν και σε ζημιώνουν.
Αυτή η αγάπη προς τους εχθρούς, είναι το διακριτικό γνώρισμα της χριστιανικής αγάπης. Δυο γνωρίσματα έχει η χριστιανική αγάπη. Είναι «θυσιαστική» και «ευσπλαχνική». Παράδειγμα θυσιαστικής αγάπης, είναι η αγάπη του Χριστού προς τους ανθρώπους, που φανερώθηκε ορατά, από την ώρα που γεννήθηκε ως «βρέφος» στη Βηθλεέμ, συνεχίστηκε με τα θαύματα και τη διδασκαλία του και αποκορυφώθηκε στη Σταύρωση του στο Γολγοθά, που είναι η μεγαλύτερη αποκάλυψη της αγάπης του Θεού προς τον κόσμο. Παράδειγμα ευσπλαχνικής αγάπης είναι πάλι ο σταυρός του Γολγοθά, όταν ο Χριστός παρακαλεί τον Πατέρα του, να συχωρήσει τους σταυρωτές του.
Για να μη μείνομε όμως μόνο στα παραδείγματα του Χριστού, που ήταν Θεός και μπορούσε εύκολα να συγχωρήσει, να θυμηθούμε την περίπτωση του Καλού Σαμαρείτη, όταν βρήκε ένα άνθρωπο πληγωμένο από ληστές και ετοιμοθάνατο. Ο άνθρωπος αυτός ήταν Ιουδαίος, που σήμαινε ότι ήταν άσπονδος εχθρός του Καλού Σαμαρείτη. Τους χώριζε υποχθόνιο μίσος. Ο τραυματισμένος ήταν και εχθρός της πατρίδας του και εχθρός της θρησκείας του.
Όμως σταματά με κίνδυνο της ζωής του, αφού καιροφυλακτούσαν οι ληστές σ’ αυτό το δρόμο, ξεχνά τις εθνικές και θρησκευτικές διαφορές και περιποιείται τον εχθρό του, τον σώζει από το θάνατο και τον μεταφέρει σ’ ένα πανδοχείο, για να τον περιποιηθούν καλύτερα και αναλαμβάνει όλα τα έξοδα της θεραπείας του. Στον πληγωμένο άνθρωπο, ο Καλός Σαμαρείτης είδε «ένα άνθρωπο». «Μια εικόνα του Θεού»: Το μεγαλύτερο σε αξία και το ωραιότερο σε ομορφιά, πλάσμα του Θεού επί της γης.
Και μια σύγχρονη αληθινή ιστορία. Έναν Μητροπολίτη, χαρισματικό από κάθε άποψη, αποφασίζουν κάποιοι να απομακρύνουν από τη θέση του. Παρουσιάζονται δυο νέοι και καταθέτουν, ότι είχαν ανήθικες σχέσεις μαζί του. Τον απομακρύνει η Σύνοδος από τη Μητρόπολη του. Μια μέρα τα παιδιά που τον συκοφάντησαν, παρουσιάζονται και λένε, ότι τους πλήρωσαν πολύ ακριβά, αλλά όσα είπαν ήταν ψέματα. Η πολιτική εξουσία όμως, δεν ήθελε να επανέλθει ο Μητροπολίτης.
Όταν αρρώστησε και ψυχομαχούσε, τον πήρε τηλέφωνο ένας κληρικός και του ζητούσε να τον συγχωρέσει, γιατί αυτός είχε βάλει τα παιδιά να τον συκοφαντήσουν. Κι εκείνος του είπε: «Το ήξερα από την πρώτη στιγμή παιδί μου, πως πίσω από όλα αυτά, ήσουνα εσύ. Εγώ όμως από τότε, σε είχα συγχωρήσει». Είχε δίκιο ο Ντοστογιέφσκυ όταν έλεγε: «Είναι δυστυχισμένοι, αυτοί που δεν γνωρίζουν την ομορφιά της συγγνώμης», δηλ. την ομορφιά της αγάπης. 
