Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου
Ι. Μητροπόλεως Πέτρας & Χερρονήσου
Κάθε μέρα και πιο πολύ, εξαπλώνεται στον ευσεβή λαό της πατρίδας μας, η αντίληψη, ότι μπορείς να πιστεύεις στο Θεό, χωρίς να πηγαίνεις στην Εκκλησία. Να είσαι χριστιανός, χωρίς την Εκκλησία. Ότι δηλ. δεν χρειάζεται η Εκκλησία. Είναι αρκετή η ατομική πίστη και η προσευχή του ανθρώπου στο Θεό και πάνω απ’ όλα, αυτό που έχει σημασία είναι η ηθική: «να μην κάνεις κακό, σε κανένα άνθρωπο».
Ο Χριστός όμως έγινε άνθρωπος, σταυρώθηκε και αναστήθηκε, όχι για να προσθέσει μια νέα θρησκεία ή μια νέα ηθική αλλά για να εγκαθιδρύσει την Εκκλησία. Χωρίς την Εκκλησία, χριστιανική ζωή δεν μπορεί να υπάρξει. Αυτοί που πιστεύουν το αντίθετο, είναι σαν να ζουν, «προ Χριστού!».
Υπάρχει μια θρησκευτικότητα «αφηρημένη». Αυτή η θρησκευτικότητα, υπάρχει έμφυτη σε όλους τους ανθρώπους, από τις πρωτόγονες φυλές της Ζούγκλας, μέχρι τους προηγμένους λαούς. Ποιος είναι ο θεός που λατρεύουν; Για τους πρωτόγονους λαούς, π.χ. ο «Αυγερινός». Για τους «πολιτισμένους», ο «Μέγας Αρχιτέκτων του Σύμπαντος». Για κάποιος άλλους ο Θεός είναι μια ανώτερη δύναμη, μια ιδέα, μια ιδεολογία, ένα φιλοσοφικό σύστημα, ένα σύστημα ηθικών κανόνων και αξιών και άλλα παρόμοια. Δηλ. είναι είδωλα του Θεού, αλλά δεν είναι ο Θεός
Θα μου πείτε: Για τον ευσεβή λαό μας, που αγαπά τα πανηγύρια του και τις εορτές του, που νοσταλγεί να βρεθεί μια Μεγάλη Εβδομάδα στο χωριό του, στον Επιτάφιο και την Ανάσταση, γι’ αυτούς που είναι βαπτισμένοι ορθόδοξοι χριστιανοί, που βαπτίζουν και στεφανώνουν τα παιδιά τους και τελούν την εκκλησιαστική ακολουθία στους νεκρούς τους, ισχύει αυτό; Ισχύει γι’ αυτούς που εκκλησιάζονται τα Χριστούγεννα και το Πάσχα και κοινωνούν μια ή δυο φορές το χρόνο; Ασφαλώς όχι.
Ο Έλληνας δέχτηκε τη χριστιανική πίστη και ζωή, μεγάλωσε με ένα «κοινωνικό ήθος», που περιλάμβανε πολλά εκκλησιαστικά στοιχεία, τα οποία δεν μπορεί να αρνηθεί, ούτε μέσα στην αθεΐα του. Οι εξαιρέσεις είναι λίγες. Η ρωμιοσύνη στη χώρα μας, ταυτίστηκε με την πίστη στο Χριστό και την αγάπη στην πατρίδα. Σε μια πατρίδα που έγραψε τις ωραιότερες σελίδες ελευθερίας, αλλά έζησε και τις πιο σκοτεινές ώρες σκλαβιάς.
Ένα απόσπασμα, από το Θούριο του Ρήγα Φεραίου, αποκρυπτογραφεί με τον καλύτερο τρόπο, τον χαρακτήρα του λαού μας και την αγάπη του, στις μεγάλες αξίες της ζωής, όπως είναι η ελευθερία και η θρησκεία:
«Καλύτερα μιας ώρας, ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή».
«Ελάτε μ’ ένα ζήλο, εις τούτο τον καιρό,
να κάμομε τον όρκο, επάνω στο Σταυρό».
Αν μπορούσαμε λοιπόν, την χαλαρότητα της σημερινής θρησκευτικής πίστεως, να τη χαρακτηρίσομε, «ως εκκλησιαστική αδιαφορία», εγώ δεν δέχομαι να συμπεριλάβω το λαό μας, σε καμιά τέτοια κατηγορία, άλλου λαού. Όχι από εθνικισμό αλλά γιατί πιστεύω, ότι κανείς λαός, ούτε στην Ευρώπη, ούτε στην Αμερική, δεν έχει τις αρετές και τις αξίες, αυτού του λαού! Είναι μοναδικός στην φιλοπατρία του, στην θεοσέβεια του, στα κοινωνικά του ήθη, στην φιλοξενία του, στην ανθρωπιά του, στον πολιτισμό του.
Όπως ο Ντοστογιέφσκυ, πιστεύει για τον λαό της Ρωσίας, ότι είναι χαρισματικός λαός και διαφυλάσσει με την ευσέβεια του την αλήθεια του Χριστού και της Ορθοδοξίας, έτσι πιστεύω κι εγώ, ότι η Ελλάδα διαφυλάσσει, τα πιο γνήσια ήθη του κόσμου, τις ωραιότερες χριστιανικές αλήθειες, τα μεγαλύτερα στοιχεία αληθινού πολιτισμού. Άλλη έννοια έχει για το λαό μας η απιστία, άλλη έννοια έχει η Εκκλησία, η ανθρωπιά και ο άνθρωπος κι άλλη για τους ευρωπαϊκούς λαούς.
