ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Επιμέλεια: κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού
Ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου, πάντα εν σοφία εποίησας! Ποια λόγια θα εξαρκέσουν να εξυμνήσουμε τώρα που επιχειρούμε να εξαγγείλουμε κατά δύναμη τη σαρκική Επιφάνεια του Λόγου του τα πάντα κτίσαντος; Αναρωτάται ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς σα σήμερα! Το ακατανόητο μυστήριο στους ανθρώπους και τους αγγέλους και αρχαγγέλους αποδεικνύεται εύκολα: ο αρχάγγελος ευαγγελίστηκε στην Παρθένο τη σύλληψη. Κι όταν Εκείνη ζητούσε να μάθει τον τρόπο και Του είπε: πώς έσται Μοι τούτο επεί άνδρα ού γινώσκω; Μη μπορώντας ο αρχάγγελος να ερμηνεύσει τον τρόπο με κανένα τρόπο κατέφυγε κι Αυτός στο Θεό λέγοντας: Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί Σέ και δύναμις Υψίστου επισκιάσει Σοι…
Σαν το Μωυσή που αν τον ρωτούσε κάποιος πώς έγινε ο άνθρωπος από πηλό κοκ θα του έλεγε απλούστατα όχι πώς αλλά ποιος ο ποιήσας! Έτσι κι ο Γαβριήλ είπε τον τόκο ποιος θα εργάσεται αλλά πώς δεν είπε. Για την Ελισάβετ είπε ότι για το Θεό τίποτε δεν είναι αδύνατο κι ας ήταν στείρα και σε γηρατειά αλλά τώρα πώς να πει για την παρθενική σύλληψη και γέννηση της Θεοτόκου; Προσέξτε όμως και μια λεπτομέρεια: λέει ο αρχάγγελος θα έρθει άγιο Πνεύμα σε Σένα και θα Σε επισκιάσει δύναμις Υψίστου κι όλα αυτά γιατί; Γιατί το γεννώμενο θα ονομαστεί υιός του Υψίστου, Σωτήρας και Λυτρωτής των ανθρώπων όλων και Βασιλεύς αιώνιος κι όχι κάποιος άνθρωπος απλός ή έστω προφήτης! Πολλά δεινά μας βρήκαν διαδοχικά μετά την πτώση του πρωτοπλάστου έως τον Άδη που ξεπέσαμε όλοι μας, η γη που έβγαλε αγκάθια κατά την κατάρα αλλά και η διαδοχή μας που έφερε και τη λύπη της γέννας όπως κι όλος μας ο βίος κατάντησε με λύπη και οδύνη!
Ο Θεός όμως που μας έπλασε από ευσπλαχνία επέβλεψε προς εμάς φιλανθρώπως κι έκλινε τους ουρανούς και κατέβηκε και πήρε από την αγία Παρθένο τη φύση μας και την ανακαίνισε και την επανέφερε ή μάλλον την ανέβασε σε θείο ουράνιο ύψος. Θέλοντας λοιπόν αυτό να πραγματοποιήσει και να φέρει σε πέρας την προαιώνια βουλή Του σήμερα στέλλει τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς Παρθένο και την καθιστά Μητέρα Του με μόνη προσφώνηση μένουσαν παρθένον γιατί αν ήταν όπως οι άλλοι άνθρωποι δε θα ήταν καινός άνθρωπος κι αναμάρτητος και Σωτήρ των αμαρτωλών! Γι αυτό ουκ άγγελος ουκ άνθρωπος αλλ’αυτός ο Κύριος ήρθε και έσωσε ημάς συλληφθείς και σαρκωθείς εν μήτρα Παρθένου και μείνας αναλλοίωτος Θεός! Και μάρτυρας τούτων όλων ο Ιωσήφ.
Το όνομα τώρα της Παρθένου ήταν Μαριάμ, που ερμηνεύεται Κυρία, που δείχνει και το αξίωμα της Παρθένου και το βέβαιο της παρθενίας και το διαφορετικό και παναμώμητο του βίου Της αφού είχε πλήρη κατοχή της αγνείας, παρθένος και στο σώμα και στην ψυχή, υπεράνω κάθε μολυσμού έχοντας ψυχικές δυνάμεις και όλες τις αισθήσεις, όπως η κεκλεισμένη πύλη που διατηρεί τους θησαυρούς και το σφραγισμένο βιβλίο τα γραπτά ανέγγιχτα «τούτο το εσφραγισμένον βιβλίον και αύτη η πύλη η κεκλεισμένη και ουδείς ου μη διέλθη δι’Αυτής».
Κυρία είναι και με άλλο τρόπο η Παρθένος κατά την αξία ως δεσπόζουσα πάντων επειδή συνέλαβε εν παρθενία και έτεκε θεϊκώς τον κατά φύση Δεσπότη του παντός. Επίσης, είναι Κυρία όχι μόνο ως ελεύθερη δουλείας και μέτοχος θεϊκής κυριότητας αλλά και ως πηγή και ρίζα της ελευθερίας του γένους και μάλιστα μετά την απόρρητη και χαρμόσυνη γέννα. Για να ελευθερώσει λοιπόν από την κατάρα το ανθρώπινο γένος η παρθενομήτωρ λαμβάνει τη χαρά και ευλογία δια του αγγέλου, Χαίρε κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά Σού, ευλογημένη Σύ εν γυναιξίν! Κι αυτό δεν είναι προφητεία αλλά ό, τι έβλεπε εκείνη τη στιγμή ο αρχάγγελος αοράτως να τελείται. Αυτή η κυριολεκτικά κεχαριτωμένη τόπος θείων και ανθρωπίνων χαρισμάτων κεκοσμημένη χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος ακούσει από τον Γαβριήλ το χαίρε γιατί είδε ότι ήδη έλαβε ένοικο Αυτόν που είναι απάντων θησαυρός και προκαθορά την άλυπη κυοφορία και άνευ ωδίνων τοκετό, ως η μόνη ευλογημένη και δεδοξασμένη εν γυναιξί ευλόγως! Κι αυτό γιατί κι αν δοξάστηκε δεν υπάρχει άλλη δοξασμένη κατά την υπερβολή της δόξας της Θεομήτορος Παρθένου.
Ανεξέταστα το χαιρετισμό δε δέχτηκε η Παναγία φοβούμενη την πλάνη κατά το παράδειγμα της Εύας και ταράχτηκε κι διαλογιζόταν ποταπός ο ασπασμός είη; Γι’αυτό ο αρχάγγελος της διαλύει αμέσως το φόβο: μη φοβάσαι Μαρία γιατί εύρες χάρη παρά τω Θεώ. Ποια χάρη; Αυτή που είναι δυνατή μόνο σ αυτόν που δύναται τα αδύνατα και φυλάχτηκε προ αιώνων μόνη σε Σένα: θα συλλάβεις εν γαστρί τέκνο έχοντας ως συνοδοιπόρο με την παρθενία τη σύλληψη. Ιδού! Δηλαδή παραμένοντας όπως είσαι σήμερα και διατηρώντας την παρθενία Σου θα συλλάβεις έμβρυο και θα γεννήσεις τον Υιό του Υψίστου, πβ. Ησαία: ιδού η Παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν και προσήλθα στην προφήτι! Πώς είναι προφήτις η Παναγία το δείχνει με την ωδή στο ευαγγέλιο(Λουκ.1,46-55).
Θα γεννήσεις υιό και θα τον ονομάσεις Ιησού, δηλαδή Σωτήρα και έσται Μέγας! Θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, Πατήρ του μέλλοντος αιώνος… ούτος έσται Μέγας και κληθήσεται Υιός του Υψίστου… έστι και έσται λέει γιατί μας μιλάει για το ανθρώπινο πρόσλημμα του Χριστού και συγχρόνως δηλώνει ότι γνωσθήσεται τοις πάσι και έτσι θα κηρυχθεί από όλους και της βασιλείας Αυτού ουκ έσται τέλος γιατί είναι ο Θεός! Θεός και άνθρωπος, υιός Θεού και υιός ανθρώπου.
Πνεύμα άγιον επελεύσεται επί Σε και δύναμις Υψίστου επισκιάσει Σοι. Διο και το γεννόμενον άγιον κληθήσεται Υιός Θεού! Κι η απαράμιλλη και θείς κατά τη σύνεση πάλι τρέχει προς το Θεό και απευθύνεται προς Αυτόν με προσευχή λέγοντας: ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό Μοι κατά το ρήμα Σου. Κι έφυγε απ’ Αυτήν ο άγγελος αφήνοντας στη γαστέρα Της ποιον; Τον ποιητή του σύμπαντος συνημμένο με σώμα προξενώντας στον κόσμο τη σωτηρία του, όπως προεικονίστηκε τόσο ωραία στην ΠΔ! Αυτή είναι επομένως η μόνη μεθόριο κτιστής και άκτιστης φύσεως κι όσοι γνωρίζουν το Θεό θα την αναγνωρίσουν κι Αυτή ως χώρα του αχωρήτου κι Αυτή θα υμνήσουν μετά το Θεό όσοι υμνούν το Θεό. Αυτή είναι η αιτία των πριν από Αυτήν και προστάτις των μετά από Αυτήν και πρόξενος αιωνίων αγαθών. Αυτή είναι η αρχή των Αποστόλων, το εδραίωμα των Μαρτύρων, η κρηπίδα των Διδασκάλων. Αυτή είναι η επί γης δόξα η τερπνότης των ουρανίων, το εγκαλλώπισμα πάσης κτίσεως. Αυτή είναι η αρχή και πηγή και ρίζα της αποθησαυρισμένης για μας ελπίδας στους ουρανούς! Αυτήν την ελπίδα να αποκτήσουμε όλοι μας με τις πρεσβείες Της υπέρ ημών εις δόξαν του προ αιώνων εκ Πατρός γεννηθέντος και επ’εσχάτων αιώνων εξ Αυτής σαρκωθέντος Ιησού Χριστού του Κυρίου μας.
