Του Πρωτ. Γεωργίου Ατσαλάκη
Γεν. Αρχιερατικού Επιτρόπου Ι. Μ. Πέτρας & Χερρονήσου
Προϊσταμένου του Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου πόλεως Αγ. Νικολάου
Πάντα με συγκινούσε αυτό του ποίημα του Βαλαωρίτη. Γεμάτο πατριωτισμό και δίψα ελευθερίας, συγκλονίζει την ελληνική ψυχή και αποκρυπτογραφεί το μεγαλείο της. Θα ήθελα όμως, παραλλάσσοντας λίγο το νόημα του, να το μεταφέρω στη ζωή του ανθρώπου, στην ψυχή του και στη συνείδηση του.
Βράχο εννοώ την καρδιά του ανθρώπου και κύμα όλες τις «μπόρες» που τη χτυπούν από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τα γεράματα του. Δεν είναι εύκολο να απαριθμήσομε αυτά τα κύματα, που είναι πολλά και αμέτρητα. Μπορούμε όμως να ξεχωρίσομε τα πιο μεγάλα και τα πιο δυνατά, τα πιο επικίνδυνα και το πιο ανελέητα, χωρίς να παραβλέπομε την ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου. Βασική προϋπόθεση για την αντίληψη και την ερμηνεία όλων αυτών των «κυμάτων», είναι η ηθική συνείδηση του ανθρώπου, αυτή που του δίνει φως και νόημα ζωής.
Ένα ισχυρό κύμα, που χτυπά τον άνθρωπο από τα παιδικά του χρόνια, είναι η δίψα για γνώση, για μάθηση. Στη φυσιολογική της εξέλιξη είναι πρόοδος και επιστήμη. Με όραμα την υγιή φιλοδοξία, μπορεί να γίνει σοφία και ήθος ζωής, δημιουργία και πολιτισμός. Στην αρνητική της όψη, μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Η γνώση ενός φαρμάκου, μπορεί να γίνει σωτηρία για τον άνθρωπο, αλλά και δηλητήριο θανάτου. Από τον ίδιο νου μπορεί να βγει ένας αξονικός τομογράφος, αλλά και μια βόμβα νετρονίου.
Ένα άλλο δυνατό κύμα που χτυπά τον άνθρωπο ασταμάτητα, είναι ο έρωτας. Το ισχυρότερο κύμα με τη μεγαλύτερη δύναμη. Είναι τόσο δυνατό, γιατί οι ρίζες του πηγάζουν από το πανίσχυρο γενετήσιο ένστικτο, που στο βάθος είναι η ίδια η ζωή. Είναι η «αγαπητική δύναμη» του Μεγάλου Βασιλείου, με όλες τις παραλλαγές και τις διαστροφές της. Αυτή δημιουργεί τη βιολογική ζωή, αυτή ενώνει τους ανθρώπους, αυτή γεννά τα παιδιά, αυτή διαλύει τα ανδρόγυνα, αυτή χωρίζει τα παιδιά από τους γονείς τους.
Στην καλή της εξέλιξη είναι χαρά του ανθρώπου, ευλογία Θεού και ποιότητα ζωής. Στην διαστροφή της, γίνεται συμφορά και κατάρα. Μπορεί να γίνει θυσιαστική αγάπη, απαλλαγμένη από ιδιοτέλεια και υπολογισμό, αλλά μπορεί να γίνει κενοδοξία και φιλαργυρία, που είναι οι πιο καταστρεπτικές δυνάμεις για τη ζωή του ανθρώπου.
«Ο Θεός τους έρωτες εγκατέσπειρε στις καρδιές των ανθρώπων», θα μας πει ο ασκητικότερος των Πατέρων ιερός Χρυσόστομος και η Εκκλησία με πρότυπα τούς αγίους της, θα μετατρέψει τους σαρκικούς έρωτες σε χριστιανική αγάπη, σε συζυγική αγάπη, σε πατρική και μητρική αγάπη, σε φιλοθεΐα και φιλανθρωπία. Και στη Μυστική της Θεολογία θα τονίσει τον μυστικό -«μανικό» -έρωτα στο Θεό και στον άνθρωπο. Πρέπει όμως πάντα να μην ξεχνούμε και προπάντων να «κατανοούμε», ότι ο έρωτας είναι το κύμα που χτυπά με τη μεγαλύτερη δύναμη την καρδιά του ανθρώπου.
Ένα άλλο παράδοξο και απρόσμενο κύμα, που χτυπά τον άνθρωπο – πάντα χωρίς τη θέληση του – είναι ο πόνος. Οποιαδήποτε μορφή κι αν έχει, εξουθενώνει τον άνθρωπο και πολλές φορές τον φτάνει μέχρι το χείλος του τάφου. Έχει πολλές μορφές και διαφέρει στην ένταση και στη δύναμη. Μπροστά του και οι πιο δυνατοί άνθρωποι λυγίζουν. Όσοι πιστεύουν στο Θεό, είναι αυτή την ώρα, η μεγάλη καταφυγή τους. Για όλους όμως μεγάλη ανακούφιση, είναι η αίσθηση ότι υπάρχουν δίπλα τους άνθρωποι, που λέγονται «συνάνθρωποι» και αυτό τους δίνει μεγάλη δύναμη και μεγάλη ελπίδα.
Ένα άλλο ισχυρό κύμα που δεν κάνει διακρίσεις, είναι η αρρώστια. Χτυπά τον άνθρωπο από τα πρώτα βήματα της ζωής του. Σήμερα βρισκόμαστε από πλευράς ιατρικής σε καλύτερες ώρες για την αντίκρουση του, αλλά πάντα- σε κάθε εποχή - υπάρχει σαν κατάρα μια αρρώστια, μη αναστρέψιμη και πάντα σαν λερναία Ύδρα γεννά νέα κεφάλια και χτυπά με νέα κύματα. Δυστυχώς το κύμα αυτό είναι ανελέητο και σκληρό, απειλεί τη ζωή και επιβουλεύεται την ευτυχία του ανθρώπου.
Το τελευταίο δυνατό κύμα είναι το κύμα του κακού. Είναι σαν εκείνο που βουλιάζει τα καράβια χωρίς έλεος. Χτυπά τον άνθρωπο με πολύ μίσος και είναι απ’ όλα τα κύματα το πιο καταστροφικό. Δεν απαριθμούνται τα ονόματα του, ούτε τα προσωπεία του, ούτε διακρίνονται εύκολα οι αιτίες που το γεννούν. Μια μορφή του κύματος αυτού είναι η αμαρτία, που κυρίως χτυπά την αφύλακτη καρδιά του ανθρώπου, κυρίως την ηθική του συνείδηση. Η υποχώρηση και «ο συμβιβασμός», είναι η επιδίωξη αυτού του κύματος.
Σε όλα τα παραπάνω κύματα, ο άνθρωπος μπορεί ν’ αντισταθεί με τρία όπλα: Το πρώτο είναι ο Θεός. Η προστασία Του και η δύναμη Του. Το δεύτερο είναι η ηθική του συνείδηση, με όλο τον αιματηρό αγώνα, που αυτό συνεπάγεται και το τρίτο είναι η συμπαράσταση των συνανθρώπων του. Να μη νιώθει ότι είναι μόνος στη δοκιμασία και στον αγώνα του.
