Επιμέλεια: κ. Μιχαήλ Τσακιράκη
Θεολόγου - Εκπαιδευτικού
Αρκεί
σοι η χάρις Μου η δύναμίς Μου εν ασθενεία
τελειούταιΚορ.2,11,22-12,9
Ο
απόστολος εδώ επιστομίζει τους ομοεθνείς
του λέγοντας ότι κι αυτός κατάγεται από
την ίδια γενιά με τη δική τους. Έπειτα
διαβεβαιώνει ότι αυτός είναι και διάκονος
του Χριστού ενώ εκείνοι δεν είναι…κι
ακολουθούν φοβερές εικόνες του βίου
του που είναι όντως βίος γνήσιου και
αληθούς Αποστόλου του Χριστού αφήνοντας
τα σημεία και θαύματα τα ίδια των
αποστόλων αρχίζει να αφηγείται και να
περιγράφει καταλεπτώς όσα πέρασε θλίψεις
και πειρασμούς: εγώ λοιπόν ο αληθινός
απόστολος του Χριστού και κόπους
περισσότερους λαμβάνω και περπατώ από
τόπο σε τόπο και διδάσκω νύχτα μέρα και
επίσης εργάζομαι εργόχειρο με τα ίδια
μου τα χέρια και το μεγαλύτερο όλων και
πληγές και δαρμούς υπομένω και μάλιστα
όχι λίγους αλλά πολλούς και υπερβολικά!
Καθημερινά πεθαίνω με την προαίρεσή
μου και εκτίθεμαι σε κινδύνους που είναι
αληθινά θανατηφόροι.
Πεντάκις
παρά μίαν έλαβον: γιατί παρά μία; Ήταν
ο νόμος όποιος ήθελε να λάβει περισσότερες
ξυλιές ήταν άτιμος! Άρα υπέστη δαρμό
από 195 ξυλιές…τρις εραδβίσθην και άπαξ
ελιθάσθην και τρις εναυάγησα(και τρεις
φορές η ανθρώπινη φύση ναυάγησε κατά
τον άγ.Ιω.Δαμασκηνό:στον Παράδεισο και
με τον κατακλυσμό και αφού δέχτηκε το
νόμο) νυχθημερόν εν τω βυθώ πεποίηκα
οδοιπορίας πολλάκις…εννοείται ότι όλα
αυτά τα υπέστη για το ευαγγέλιο και
ναυάγια και βασανιστήρια και ταλαιπωρίες
και διωγμούς συνεχείς…και σε κινδύνους
ποταμών περνώντας με βάρκες και σχεδίες
και σε κινδύνους ληστών και σε κάθε τόπο
και μέρος που πήγαινε γενικά και παρέμεινε
ο Θεός τον στεφάνωνε για τις νίκες του
παρά τα εμπόδια που του παρουσιάζονταν:
κίνδυνοι πολύ περισσότερο από δικούς
του –λόγω φθόνου και ζήλιας να είναι
Εβραίος και να πιστεύει στο Χριστό!-
αλλά και κίνδυνοι κι από ξένους και στην
πόλη και στην εξοχή και στην έρημο και
στην ξηρά και στη θάλασσα…κίνδυνοι και
από ψευδαδέλφους και υποκριτές αδερφούς
δήθεν –ει εχθρός μου ωνείδισέ με υπήνεγκα
αν…συ δε άνθρωπε ισόψυχέ μου ηγεμών
και γνωστέ μου; Και πάλι ο άνθρωπος της
ειρήνης μου εφ’ον ήλπισα εμεγάλυνε επ’
εμέ πτερνισμόν…
Εν
κόπω και μόχθω εν λιμώ(σωματικό και
ψυχικό) και δίψη εν νηστείαις πολλαίς
εν ψύχει και γυμνότητι χωρίς των
παρεκτός…κι ας κινδύνευε δεν είχε ούτε
καν την παρηγοριά από τα αναγκαία φαγητά
και ποτά και ενδύματα και σκεπάσματα
για το ταλαιπωρημένο του σώμα…κι όμως
και πεινασμένος και γυμνός της οικουμένης
ο διδάσκαλος αγωνιζότανε –προσευχόμενος
παντού και πάντα δοξάζοντας το Θεό
άγρυπνα- και πάλευε με όλον τον κόσμο…κι
εννοείται ότι δε μας αναφέρει κι όλα
όσα υφίστατο η αδαμάντινη ψυχή του αλλά
άφησε τα περισσότερα όπως δηλώνει με
το παρεκτός –δηλαδή χώρια τα άλλα που
δε διηγήθηκα- αλλά μάλλον κι αυτά τα
λίγα που είπε δεν τάπε καταλεπτώς αλλά
των δεινών ο αριθμός ευκολοκατάληπτος
αρίθμησε λέγοντας μόνο 5 ή 3 ή 1 φορά…όσων
πάλι ο αριθμός ήταν δυσκολοπερίληπτος
τα ανέφερε αόριστα και χωρίς αριθμό
λέγοντας μόνο πολλάκις περισσοτέρως ή
υπρβαλλόντως. Και πάλι αξιοσημείωτο το
ότι λέει το τι έπαθε κι όχι πόσα έθνη
είλκυσε κι επέστρεψε στο Χριστό και την
πίστη Του από άκρα ταπεινοφροσύνη αλλά
και για να μας δείξει ότι και κανείς να
μην ωφεληθεί-όπερ αδύνατο- εμείς έχουμε
το μισθό μας ακέραιο όταν κάνουμε κάτι
καλό για το Χριστό και τον αδελφό μας(κι
ας μην ωφεληθεί κανείς ή ελάχιστοι αν
ωφεληθούν λέει ο Άγ.Ιω.Χρυσόστ. εγώ έχω
τον μισθόν απηρτισμένον!)…κι επομένως
μας αναμένει μισθός από το Θεό τέλειος
για τον αγώνα και τον κόπο μας.
Η
επισύστασή μου καθημερινή και η μέριμνα
πασών των εκκλησιών(και να έπαυαν οι
διώκτες του η φροντίδα των εκκλησιών
τον κατατήκει γιατί πάσης οικουμένης
εν εμαυτώ περιφέρω την μέριμναν!)…κεφάλαιο
και κορωνίδα όλων των κόπων του αποστόλου
εδώ είναι η μέριμνα αυτή αφού αν έχουμε
μόνο ένα σπίτι να φροντίσουμε και να
οικονομήσουμε μονάχα δεν μπορούμε να
αναπνεύσουμε από φροντίδες και μέριμνες
κι ας έχουμε και βοήθεια από υπηρετικό
προσωπικό. Για σκεφτείτε τώρα ένα άνθρωπο
και μια ψυχή μόνη του μακάριου Παύλου
λέει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης εδώ
που πάσχει τόσους και τόσους πειρασμούς
και κινδύνους και φροντίζει ακόμα για
την οικουμένη ολόκληρη και τις ψυχές
όλων των ανθρώπων! Και εξωτερικούς
κινδύνους να μην είχε αρκεί η έννοια κι
ο ένδον λογισμός και πόλεμος που είχε
με όλα αυτά και δοκίμαζε και κύματα
αλλεπάλληλα λογισμών και φροντίδων που
διασπούσαν την αγία ου ψυχή και κατέκοπταν
την καρδιά και τη διάνοιά του σε μυριάδες
κομμάτια…
Τις
ασθενεί και ουκ ασθενώ…δεν είναι κάτι
που δεν έχει και θλίψη εφόσον συνέπασχε
μαζί με όποιον ασθενούσε και συγκοινωνούσε
με τη λύπη του και διέκειτο ψυχικά και
καρδιακά σα να ήταν ο ίδιος άρρωστος
εννοώντας περισσότερο ψυχικά πάλι χωρίς
να αποκλείει και σωματικά κι εννοείται
πάλι ότι εξίσου αντιμετώπιζε όλους
μικρούς και μεγαλύτερους στην κοινωνία.
Τις σκανδαλίζεται και ου πυρούμαι; Τι
υπερβολικός πόνος είναι αυτός στην ψυχή
του; Καίγομαι λέει και καταφλέγομαι από
πόνο και λύπη όταν κανείς χριστιανός
σκανδαλίζεται. Για όλα τα άλλα είχε χαρά
και στα δεινά και στους πειρασμούς που
έπασχε για το δεσπότη Χριστό αλλά για
τα σκάνδαλα και τους πειρασμούς που
λάβαιναν οι αδελφοί του και μάλιστα αν
ήταν και φτωχοί και απορριμένοι από την
κοινωνία πλήγωναν την καρδιά του και
γέμιζε λύπη κατάκαρδα. Και μάλιστα όταν
είναι κανείς ταπεινής θέσεως και βλέπει
τον άλλο να πλουταίνει και να δοξάζεται
ανθρωπίνως σκανδαλίζεται εφόσον είναι
και αμαρτωλοί αυτοί οι επίσημοι και
ασεβείς και ανάξιοι και υπερηφανεύονται
κιόλας!
Εάν
πρέπει να καυχιέμαι ας καυχηθώ για την
ασθένειά μου κι ο Θεός και Πατέρας του
Κυρίου ημών Ιησού Χριστού ξέρει ότι δε
λέω ψέματα ο ών ευλογητός εις τους
αιώνας(Φιλ.4,20/όταν όλοι μας φέρνουμε το
άγιο και ευλογημένο όνομα του Θεού και
Πατρός ή του Χριστού ή του Αγίου Πνεύματος
και στο στόμα μας ευθύς να επιφέρουμε
και αυτό το λόγο: Αυτώ η δόξα εις τους
αιώνας.Αμήν γιατί τόσο ένδοξος είναι
που κι η δόξα Τού είναι φυσική και
ουσιώδης κι από δω εννοείται ότι αιωνίως
κι από όλους τους ανθρώπους είναι
δοξασμένος κι ο οκνών δοξολογείν Σε ου
τεύξεται της μελλούσης δόξης)! Εδώ
ασθένεια είναι οι διωγμοί και οι άλλες
περιστάσεις κά πειρασμοί που ακολουθούν
γιατί όταν πεινά κανείς και δέρνεται
και ναυαγεί και διώκεται από παντού και
όλα τα πάσχει δεινά τότε φαίνεται η
ανθρώπινη ασθένεια και θαύματα δεν
αναφέρει καθόλου εδώ γιατί αυτά ήταν
ολότελα θ.δωρεά και δύναμη αν και όλα
αυτά τα δεινά κι αυτά δείχνουν τη θ.δύναμη
και βοήθεια αλλά δείχνουν και τη
μεγαλοψυχία όποιου τα υπομένει. Και δε
διαμαρτύρεται για κάτι ο απόστολος ούτε
φέρνει το Θεό μάρτυρά του για να
διαβεβαιώσει τα λόγια του εκτός από δω:
ίσως γιατί τα όσα ακολουθούν ήταν άγνωστα
στους Κορίνθιους ενώ τάλλα τα γνώριζαν…
Στη
Δαμασκό ο πεθερός του Ηρώδη που θανάτωσε
τον Τ.Πρόδρομο ήθελε να τον πιάσει και
φρουρούσε την πόλη και του ξέφυγε
φυλάττοντας το θ.νόμο όταν διώκωσιν
υμάς εν τη πόλει ταύτη φεύγετε εις την
άλλην…και πάλι ακούσας ο Ιησούς ότι
Ιωάννης παρεδόθη ανεχώρησεν εις την
Γαλιλαίαν! Και π απόστολος λοιπόν δια
θυρίδος εν σαργάνη δια του τείχους
ξέφυγε από τα χέρια του άρχοντα της
Δαμασκού μην τον θανατώσει όπως πρέπει
να κάνουμε κι εμείς και να μη ριχνόμαστε
από μόνοι μας σε πειρασμούς –να κινούμαστε
με θάρρος ανάμεσα σε θράσος και ανανδρία-
αφού όπου πειρασμοί και άφευκτα τα κακά
που θα πάθουμε και αναπόφευκτα και μόνο
ο Θεός μπορεί να μας λυτρώσει και μόνο
από Αυτόν πρέπει να ζητάμε και να
βρίσκουμε απολύτρωση. Όταν πάλι ο
πειρασμός είναι σύμμετρος και όχι
άφευκτος μπορούμε κι εμείς να επινοούμε
τέχνες και μηχανές αποφυγής αλλά και
πάλι και τότε στο Θεό να αποδίδουμε το
παν όπως κι ο Παύλος: κατέβηκε από τα
τείχη της πόλεως μέσα σε ένα καλάθι και
γλίτωσε από τον κίνδυνο…ήθελε να πάει
στους ουρανούς με το Χριστό αλλά ήθελε
και να βοηθήσει και τους ανθρώπους να
σωθούν κι έτσι φύλαξε τον εαυτό του τότε
για να κηρύττει στα έθνη και να επιστρέφει
ψυχές πολλές στο Χριστό κι ακόμα εξάλλου
δεν ήταν καιρός για να μαρτυρήσει όπως
κι έγινε στη συνέχεια και να πεθάνει
για το Χριστό ενώ όλα αυτά εδώ του
συνέβησαν όταν είχε επιστρέψει κι αυτός
στο Χριστό στην αρχή αρχή όπως λένε κι
οι Πράξεις(9,20…) και τα θαύματα κατ’
οικονομίαν γίνονται ώστε και η πίστη
να ξεχωρίσει πιστών και απίστων αλλά
και το αυτεξούσιο να δοκιμαστεί και
φανερωθεί και όλα αυτά γιατί δεν έπρεπε
να κάνουν οι απόστολοι θαύματα διαρκώς
και όσα ήθελαν αλλά μόνο όσα συνέφερε
και οικονομούσε έτσι ο Θεός!
Δε
με συμφέρει να καυχιέμαι γιατί θα έρθω
σε οπτασίες και αποκαλύψεις του Κυρίου
λέει ο απόστολος στη συνέχεια γιατί δε
συμφέρει περισσότερο να καυχιέται στους
πειρασμούς που προαναφέρθηκαν και στα
δεινά που δοκίμασε για το Χριστό και
για να μην έρθει σε έπαρση και γιατί
έχει και άλλα να καυχηθεί τις οπτασίες
και τις αποκαλύψεις του Κυρίου που του
έγιναν. Και δεν περηφανεύεσαι για αυτές;
Ναι. Αλλά περηφανευόμαστε όταν τα λέμε
σε άλλους και τα φανερώνουμε ανοιχτά
όλα αυτά. Αλλά επαίρεται όχι για άλλο
λόγο παρά γιατί θέλει να μας διδάξει
ότι δεν πρέπει αυτά τα θ.χαρίσματα να
τα αποκαλύπτουμε…να τα κρατάμε κρυφά
και μυστικά πρέπει αντιθέτως. Ούτε έγινε
κάτι άλλο παραπάνω από άλλους. Αντίθετα
πάλι οι ψευδαπόστολοι και τίποτε δεν
ήταν και καυχιόντουσαν χωρίς θ.χάρισμα
ή αποκάλυψη. Ο απόστολος όμως μόλα αυτά
ενθυμάται μόνο ένα που μας αναφέρει:
και προβαίνει στην αποκάλυψη χωρίς να
το θέλει –άλλο αποκάλυψη κι άλλο
οπτασία(αποκάλυψη μείζων οπτασίας αφού
οπτασία φανέρωση μυστηριώδης ενώ
αποκάλυψη και φανέρωση βαθύτερη όσων
βλέπουμε και λχ ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη
χρειάστηκε Άγγελο είπέ μοι ο άγγελος
κλπ κλπ και άλλο πάλι
όραση-φωτισμός-αποκάλυψη:αίσθηση-πληροφορία
όρασης-πράγματα μεγάλα και θ.μυστήρια
αποκεκαλυμμένα/Κορ.1,14,6&12,2 δηλαδή
ωφελούμαστε όταν ακούμε ωφέλιμους
λόγους εύληπτους και φανερούς που
γίνονται καταληπτά και γνωστά από τους
ακούοντες και που εκφέρει ο κάθε
φωτισμένος από θ.αποκάλυψη του Αγίου
Πνεύματος και όχι δαιμονόπληκτος και
ψευδοδιδάσκαλος που έλεγε πολλά και
τίποτε δεν καταλάβαινε έξω φρενών
βρισκόμενος έργο δαιμονικής δυνάμεως
όχι αγιοπνευματικής –ο άγιος Νικόδημος
ο Αγιορείτης εδώ φέρει και τη μαρτυρία
του Πλάτωνος που έλεγε αυτοί λέγουσι
πολλά και καλά ίσασι δε ουδέν ων
λέγουσι…κι εδώ ο ίδιος άγιος αναφέρει
εκτενέστατα περί μάντεων* κλπ κλπ δες
και Αγίου Νεκταρίου, Θησαυρό Λογίων
2013-14 πολλά σχετικά).
Γνωρίζω
πολύ καλά άνθρωπο εν Χριστώ πριν από 14
χρόνια εν σώματι ή εκτός σώματος δεν
μπορώ να πω καλά μόνο ο Θεός το ξέρει
αυτό(πρόοδος και ανάβασις και ανάληψις:
απάθεια και αρετή κατ’ έξιν και άλλη
πάλι απόλειψη των αισθητών πάντων ενώ
η τελευταία και ανωτέρα πάθος του
αναλαμβανομένου και ενέργεια του
αναλαμβάνοντος κι επομένως ο απόστολος
είδε έλλαμψη και θ.δόξα όπως οι άλλοι
στο Θαβώρ) κι αρπάχτηκε(η θ.αρπαγή σπάνια
αλλά ενυπάρχουσα σε κάθε γενεά αγίων
χάριτι Χριστού όπου υποτίθεται ότι
βρίσκεται ο θ.θρόνος) έως τρίτου
ουρανού…διακριτικότατα χωρίς να μας
βαρύνει ούτε να μας αποκρύπτει μια μόνο
και αυτή αναγκαζόμενος μας δίνει από
τις εμπειρίες του αυτές:εδώ και 14 χρόνια
αλλά τώρα αναγκάζομαι να το αποκαλύψω
σα να ήταν κάποιος άλλος μάλιστα και ο
εωρακώς μεμαρτύρηκε και αληθινή εστιν
η μαρτυρία αυτού και με πολλή ταπεινοφροσύνη
στον τρίτο ουρανό γιατί πρώτος ο αέρας
και δεύτερος το στερέωμα και άρα τρίτος
ο πρώτος εκείνος της δημιουργίας κι από
κει πάλι στον Παράδεισο-λέξη περσικής
προέλευσης που σημαίνει περιτριγυρισμένο
κήπο από δέντρα κατάφυτο- αρπάχτηκε
όπου κι ο Χριστός κι αυτό γιατί έπρεπε
κι αυτός να είναι σαν τους άλλους
αποστόλους που συναναστράφηκαν μαζί
Του κι εκεί άκουσε άρρητα ρήματα κι
ανεκδιήγητα που δεν πρέπει να λαλήσουν
άνθρωποι χωρίς πνευματικό φρόνημα –κι
άλλωστε πρώτος ουρανός το τέλος κι ο
προορισμός της ηθικής και πρακτικής
φιλοσοφίας που ρυθμίζει ήθη και τελειώνει
αρετές και δεύτερος πάλι η φυσική θεωρία
των όντων που περιορίζει στη διάνοιά
μας όσο γίνεται η γνώση και οι λόγοι της
φύσεως των όντων αισθητών και νοητών
αλλά τρίτος η Θεολογία μέσω της οποίας
φτάνουμε με τη θ.χάρη και αρπαγή του
νοός στο κατά δύναμη μέτρο καταλήψεως
των υπέρ γνώση θ.μυστηρίων όπου κι
απόστολος εδώ ανηρπάγη και στη θεωρία
της Αγίας Τριάδος των υπερκοσμίων τόπων
από την άρρητη δύναμη του Αγίου Πνεύματος
υπερβαίνοτας όλα τα κτίσματα αισθητά
και νοητά κι από αυτούς τους αγγέλους
ακόμα κι ακολούθως σε μια τέτοια κατάσταση
ανέβηκε και σε μυστικότερα θεάματα και
αποκαλύψεις βαθύτερες της υπερουσίου
Θεότητος άγνωστα πάντη και στο νου και
άρρητα στο λόγο μας που ούτε να τα
δεχτούμε μπορούμε ούτε και να τα νοήσουμε
παρά εκτός της ανθρώπινης φυσικής
ευτέλειας και ταπείνωσης και έπειτα να
ανέβουμε και στο υπέρ φύση με την άρρητη
δύναμη του Αγίου Πνεύματος! Και να ήθελε
ο απόστολος όλα αυτά δε θα μπορούσε να
τα πει για ευνοήτους λόγους…και άντως
δεν είναι συμφέρον να ακουστούν…
Για
κάτι τέτοιο καυχιέμαι –το θ.αυτό γεγονός
και το θ.χάρισμα έργο της θ.χάριτος και
δυνάμεως και θ.αρετή στη ζωή του αποστόλου
κι όχι για τον εαυτό μου παρά με την
υπερφυσική δύναμη του Αγίου Πνεύματος-
αλλά όχι για μένα παρά για τις ασθένειές
μου(έργο κι αυτό της δυνάμεως του Θεού
αλλά και ενμέρει και της υπομονής του
αποστόλου) άλλωστε και να καυχηθώ άφρονας
δεν είμαι αλήθεια λέω…τι να καυχηθώ
που μόνο θλίψεις και διωγμούς γνώρισα
και πειρασμούς δοκίμασα αλλά αληθινά
και πάντα φείδομαι και φυλάγομαι από
τέτοιες καυχήσεις και λόγια υψηλά αλλά
πάντα ανώτερά μου πολύ γιατί είναι
επικίνδυνο πάρα πολύ να νομιστεί για
Ερμής λχ ο απόστολος(Πράξ.14,8-13) κοκ! Και
ακόμα περισσότερο για να μην υπερηφανευτώ
έχω και τη δοκιμασία στο σώμα(σημείο κι
αυτό πολυσυζητημένο που απλώς κρύβει
κι αυτό τους ανθρώπους του διαβόλου και
τις θλίψεις και τους πειρασμούς που του
προξένησαν στο αποστολικό του έργο όλοι
οι δαιμονοκίνητοι αυτοί άνθρωποι δες
και Κορ.1,16,8κκ/ο δάσκαλος εδώ ο απόστολος
που βλέπει και τους πρόθυμους μαθητές
του Χριστού αλλά και το σατανά που κινεί
πολλούς που δεν πιστεύουν εναντίον του
ευαγγελικού κηρύγματος υπερβαλλόντως
γιατί χάνει παλιούς του δούλους και
λατρευτές!) κι έτσι δεν μπορώ και να το
ήθελα να περηφανευτώ(!) κι ας ζήτησα
τρεις φορές από τον Κύριο να μου αφαιρέσει
το πρόβλημά μου και μου είπε Εκείνος
σου αρκεί η θ.χάρη Μου! Και γνώριζε ότι
η θ.δύναμη ολοκληρώνεται μέσα από
ασθένεια! Τι υψηλοί λόγοι εδώ του
αποστόλου που χρειάζονται πολλή προσοχή
για να μην γίνει παρερμηνεία: σκόλοψ
σαρκί κτλ σημαίνει ότι υπήρχαν αντικείμενοι
–άγγελοι του σατανά- που δεν τον άφηναν
να κηρύξει πράττοντας έργα αντίχριστου
και γεμίζοντάς τον με πειρασμούς και
κινδύνους θλίβοντάς τον και κακοποιώντας
τον ώστε να μη μπορεί να περηφανευτεί
κάτι που δεν είχε ανάγκη ο απόστολος
αλλά οι άνθρωποι δε θα τον δόξαζαν έτσι
όπως τον έβλεπαν για αποκαλύψεις κά που
αξιώθηκε και όπου και να πήγαινε το ίδιο
συνέβαινε κι όλα αυτά επέτρεπε ο Θεός
να γίνονται τα εναντία για να με κολαφίζει
πάντα και να με πληγώνει συνέχεια κι
έτσι πώς να μπορέσω να κενοδοξώ;
Η
θ.χάρη όμως που έλαβε ήταν τόση ώστε όλα
τα εναντία τα υπερνικούσε όπως κι όλες
τις ασθένειες δηλαδή διωγμούς και
κινδύνους και μ’ όλα αυτά επειδή είμαι
χαρούμενος και καυχιέμαι ελκύω στον
εαυτό μου περισσότερη και μεγαλύτερη
τη δύναμη του Χριστού! Τότε άλλωστε
φαίνεται κι η κοινή πείρα του ανθρώπου
και η ιστορία το έχει αποδείξει περίτρανα
ότι κι η ανδρεία κι η σωφροσύνη και
προπάντων η ταπείνωση κι επομένως κι η
θ.χάρη τελειουμένη εν πειρασμοίς και
υπομονή…ως χρυσός εν πυρί καθαιρόμενος!
Τι μεγαλύτερη δύναμη του ανθρώπου από
το να γνωρίζει την αδυναμία του! Κι
ασφαλώς έν οίδα ότι ουδέν οίδα!
*οι
Σίβυλλες όπως τις περιγράφει ο Ιερός
Φώτιος κι ο Ιουστίνος ο Φιλόσοφος και
μάρτυς και πάντως υπήρχαν κι άλλοι που
έλεγαν υπερφυσικά αλλά δεν ήξεραν τι
έλεγαν….κι γυναίκες αυτές μιλούσαν
περί Χριστού με γλώσσα ποιητική αλλά
όχι ερμηνευτική. Οι άλλοι προφήτες
έδιναν συγκατάθεση θελήσεως και πίστης
και αγάπης στο Θεό και γι’ αυτό σ’
αυτούς ενεργούσε το Άγιο Πνεύμα και με
καθαρό νου έβλεπαν όσα τους έδειχνε και
με φρένες σταθερές ομιλούσαν και γνώριζαν
όσα έλεγαν. Έτσι λχ βλέπουμε τους
ειδωλολάτρες να θεωρούν ότι τάχα υπάρχουν
πολλοί θεοί κι ότι μάλιστα ο καθένας
τους δεν τα μπορεί όλα αλλά έχουν
διαφορετική δύναμη να πολεμούν για
παράδειγμα ή να πλέουν ή να
γνωρίζουν(Άρη-Ποσειδώνα-Αθηνά) κοκ.
